Tabletki Antykoncepcyjne

Na rynku dostępnych jest obecnie kilkadziesiąt rodzajów tabletek antykoncepcyjnych. Wybór tych najodpowiedniejszych może okazać się czasami trudny. Tabletki, choć wszystkie wykazują się wysoką skutecznością, różnią się od siebie stężeniem oraz rodzajem syntetycznych hormonów. Mogą więc powodować różne reakcje organizmu.

Co więcej, wskutek źle dobranych pigułek hormonalnych, wiele kobiet doświadcza bolesnego miesiączkowania, zatrzymania wody w organizmie i problemów z cerą. Dlatego też tak ważne jest dobranie tabletek do indywidualnych potrzeb pacjentki. Należy przy tym pamiętać, że każda kobieta inaczej reaguje na hormony zawarte w danych tabletkach, a dobór często polega na zasadzie prób i błędów.

Aby ułatwić wybór najwłaściwszych pigułek, w poniższym artykule umieszczono informacje na temat różnic w tabletkach antykoncepcyjnych, badań, które należy wykonać przed dokonaniem wyboru a także czynników, na które warto zwrócić uwagę, dobierając tabletki.

Czym się kierować przy wyborze tabletki?

Przy wyborze tabletki bardzo ważne jest aby pamiętać, że każda kobieta inaczej reaguje na hormony zawarte w danym leku i że bardzo często pierwszy wybór produktu może być nietrafny. Dobór polega na zasadzie prób i błędów i możliwe, że konieczne będzie wypróbowanie większej ilości pigułek przed znalezieniem tych najbardziej odpowiednich.

Każda tabletka hormonalna ma swoje wady i zalety. Podczas konsultacji z lekarzem należy uwzględnić wszystkie dolegliwości i choroby, gdyż ma to wpływ na odpowiedni dobór bezpiecznego leku. Niektóre z pigułek mogą okazać się dodatkowo pomocne w leczeniu pewnych przypadłości, takich jak trądzik, hirsutyzm, zespół policystycznych jajników czy endometrioza.

Wybór odpowiedniej pigułki powinien opierać się także na indywidualnym doświadczeniu symptomów podczas miesiączki i zawsze powinien być dokonywany przez lekarza bądź z lekarzem skonsultowany. Poniżej znajdziesz pytania, które warto sobie zadać przed dokonaniem wyboru tabletek antykoncepcyjnych.

Czy wcześniej przyjmowałaś antykoncepcję hormonalną?

Jeżeli nie korzystałaś wcześniej z tabletek antykoncepcyjnych, jesteś zdrowa, nie karmisz piersią i nie palisz papierosów, lekarz przepisze najprawdopodobniej dwuskładnikową pigułkę jednofazową o niewielkim stężeniu hormonów, taką jak na przykład Yaz. Tabletki o niewielkim stężeniu hormonów uznaje się za równie skuteczne, jak te o silniejszej dawce. Natomiast niosą one ze sobą mniejsze ryzyko skutków ubocznych (takich jak bóle głowy, czy zatrzymywanie wody w organizmie) i pozwalają organizmowi przyzwyczaić się do syntetycznych hormonów.

Jeżeli wcześniej przyjmowałaś już antykoncepcję hormonalną, dobierając nowe tabletki lekarz zwróci uwagę na to, jak się czułaś, przyjmując dotychczasowe pigułki. Jeżeli doświadczyłaś efektów ubocznych takich jak plamienie albo krwawienie między miesiączkami, suchość pochwy lub ból miednicy lekarz może przepisać tabletki z wyższym stężeniem hormonów. Jeżeli natomiast cierpiałaś z powodu bólu głowy lub zatrzymywania wody w organizmie lekarz może zalecić tabletki o niższej dawce hormonów.

Czy masz problemy z cerą?

Jeżeli masz problemy z cerą – na twarzy, plecach i dekolcie pojawiają ci się wypryski, może to być spowodowane zbyt dużym poziomem testosteronu, który zwiększa produkcję łoju. W takim przypadku należy rozważyć pigułki, które zawierają cyproteron blokujący działanie w skórze męskich hormonów (na przykład Dianette). Dostępnych jest wiele innych tabletek antykoncepcyjnych, które pomagają w walce z trądzikiem np. Brevinor, Cilest, Marvelon i Yasmin.

Czy masz problemy z nadmiernym owłosieniem?

Męskie hormony płciowe mogą także odpowiadać za nadmierne owłosienie twarzy i ciała kobiet (hirsutyzm) oraz łysienie androgenowe. Jeżeli doświadczasz tych dolegliwości wskazane może być przyjmowanie tabletek z cyproteronem – np. Dianette, Marvelon lub Yasmin.

Czy cierpisz na zespół policystycznych jajników?

Androgeny mogą być także przyczyną zespołu policystycznych jajników, który objawia się m. in. zaburzeniami miesiączkowania, brakiem owulacji oraz hirsutyzmem i trądzikiem. W tym schorzeniu pomocne mogą być również tabletki Dianette zawierające cyproteron lub tabletki Yasmin.

Czy cierpisz na endometriozę?

Jeżeli ginekolog zdiagnozował u Ciebie endometriozę, czyli rozrost błony śluzowej macicy poza jamę macicy, wskazane może być przyjmowanie tabletek Cilest, Femodene, Marvelon, lub Microgynon.

Czy cierpisz z powodu bolesnych miesiączek lub silnego napięcia przedmiesiączkowego?

Kobiety, które mają silne napięcia przedmiesiączkowe powinny wybrać pigułki zmniejszające puchnięcie i zapobiegające huśtawce nastrojów. W takich przypadkach bardzo często zalecany jest Yasmin, który zawiera hormon zmniejszający zatrzymanie wody w organizmie.

Pigułki hormonalne są stosowane również przy ciężkim i bolesnym miesiączkowaniu. Bardzo często jest to głównym powodem przepisywania tabletek. Do tabletek zmniejszających krwawienie, bóle miesiączkowe i objawy napięcia przedmiesiączkowego należą między innymi: Marvelon, Brevinor, Yasmin, Qlaira, Novynette, Cilest.

Czy palisz papierosy?

Jeżeli palisz papierosy jesteś w grupie podwyższonego ryzyka choroby zakrzepowo zatorowej. W takim wypadku nie powinnaś przyjmować tabletek zawierających estrogen, gdyż ten hormon również może podnosić ryzyko zakrzepicy. Dotyczy to zwłaszcza kobiet, które przekroczyły 35 rok życia. Palaczkom poleca się minipigułki zawierające wyłącznie progestagen np. Cerazette lub Noriday.

Czy karmisz piersią?

Kobiety karmiące piersią nie powinny zażywać tabletek zawierających estrogen, gdyż może on przeniknąć do mleka i negatywnie wpłynąć na zdrowie dziecka. Karmiącym matkom zaleca się przyjmowanie jednoskładnikowych pigułek np. Cerazette lub Noriday.

Czy jesteś sumienna?

W przypadku przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych niezwykle ważna jest sumienność i dokładność. Tabletki należy przyjmować codziennie o tej samej porze. Zasada ta dotyczy w szczególnym stopniu minipigułek, gdzie spóźnienie się z zażyciem tabletki o trzy godziny powoduje ryzyko zajścia w ciążę. W przypadku tabletek dwuskładnikowych spóźnienie się z przyjęciem tabletki może być nieznacznie dłuższe, zazwyczaj do 12 godzin kobieta dalej jest chroniona.

Jeżeli masz problemy z pamiętaniem o regularnym stosowaniu tabletek być może lepszym rozwiązaniem dla ciebie będą krążki dopochwowe (które zmienia się raz w miesiącu) lub plastry antykoncepcyjne przyklejane raz na tydzień.

Czy przyjmujesz na stałe jakieś leki?

Jeżeli przyjmujesz na stałe jakiekolwiek leki, przed zastosowaniem antykoncepcji hormonalnej koniecznie poinformuj o tym lekarza. Będzie on wiedział, czy przyjmowany przez Ciebie lek nie obniża skuteczności antykoncepcyjnej tabletek, a jeśli tak, dobierze środek, który będzie dla ciebie najodpowiedniejszy.

W jakim jesteś wieku?

Wiek również może mieć wpływ na wybór metody antykoncepcyjnej. Młodym kobietom, które nie stosowały wcześniej antykoncepcji zazwyczaj poleca się tabletki o niskim stężeniu hormonów, takie jak Yaz.

Tabletki o niskim stężeniu hormonów polecane są także kobietom w okresie przedmenopauzalynym. Warto pamiętać, że w ciążę można zajść nawet dwa lata po ustaniu okresu, dlatego pomimo oznak menopauzy dalej należy się zabezpieczać. Dwuskładnikowe tabletki zaleca się przede wszystkim pacjentkom, które w związku z menopauzalnymi zmianami hormonalnymi cierpią z powodu zbyt wysokiego stężenia testosteronu we krwi. Mogą one także zmniejszyć objawy klimakterium – uderzeniom gorąca, czy wahaniom nastroju.

Należy jednak pamiętać, że dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne mogą przyjmować jedynie te kobiety, które nie mają problemów z krzepliwością krwi ani zbyt wysokim poziomem cukru. Ponieważ te problemy częściej dotyczą kobiet po 40 roku życia, wskazane może być przyjmowanie tabletek jednoskładnikowych, zawierających jedynie syntetyczny progesteron (np. Cerazette, Noriday).

Jak rozpoznać czy wybrana tabletka jest odpowiednio dobrana?

Bardzo łatwo jest zauważyć skutki stosowana nieodpowiednio dobranych tabletek hormonalnych. O złym doborze pigułki świadczą nieprzyjemne dolegliwości odczuwane po rozpoczęciu stosowania. Należy jednak pamiętać, że przez pierwsze tygodnie stosowania łagodne skutki uboczne takie jak bóle głowy, tkliwość piersi, plamienia nie są przeciwwskazaniem do stosowania danych tabletek.

Zazwyczaj ustępują one, kiedy organizm przyzwyczai się do pigułek. Jeżeli jednak łagodne skutki uboczne utrzymują się lub pojawią się poważne efekty niepożądane należy zgłosić się do lekarza, który pomoże dobrać inne tabletki lub inny środek antykoncepcyjny.

W przypadku wystąpienia poważnych, niepożądanych efektów, takich jak ostry ból brzucha, płytki oddech, duszności, mocne bóle głowy, zaburzenia wzroku lub bóle nóg, należy zaprzestać stosowania pigułek i skontaktować się z lekarzem.

Przy zastosowaniu nowych tabletek antykoncepcyjnych należy regularnie co kilka miesięcy chodzić do lekarza. Umożliwia to monitorowanie zdrowia i omówienie ewentualnych skutków ubocznych. Ginekolog wykorzysta wszystkie otrzymane informacje do podjęcia decyzji o przepisaniu najodpowiedniejszych pigułek.

O czym należy pamiętać przed wyborem tabletek antykoncepcyjnych?

Przed wyborem odpowiedniej metody antykoncepcji należy wykonać szereg badań, które pokażą, czy dana metoda jest dla kobiety bezpieczna. Przede wszystkim kobieta planująca rozpoczęcie antykoncepcji hormonalnej powinna poddać się badaniom profilaktycznym:

• badaniu ginekologicznemu
• cytologii
• USG piersi

Ponadto kobieta powinna zmierzyć ciśnienie tętnicze krwi. Przed wyborem tabletek antykoncepcyjnych należy także zbadać krew sprawdzając:

• enzymy wątrobowe ASPAT i ALAT
• morfologię (przede wszystkim płytki krwi - trombocyty)
• fibrynogen (odpowiedzialny za krzepnięcie krwi)
• APTT (krzepliwość krwi)
• kwas moczowy (do oceny funkcjonowania nerek)
• bilirubinę (do oceny funkcjonowania wątroby)
• glukozę (poziom cukru we krwi)
• profil lipidowy (stężenie cholesterolu we krwi)

Jeżeli, któryś z powyższych parametrów okaże się nieprawidłowy, wskazane może być przyjmowanie innych niż tabletki metod antykoncepcyjnych – np. krążka dopochwowego lub plastrów antykoncepcyjnych (w przypadku kobiet ze schorzeniami wątroby) lub minipigułek (w przypadku podwyższonego poziomu glukozy).

Przed rozpoczęciem przyjmowania tabletek hormonalnych należy również zapoznać się z listą przeciwwskazań do ich stosowania. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości należy zasięgnąć porady lekarskiej.

Podział tabletek ze względu na zawartość składników aktywnych

Na rynku dostępne są dwa rodzaje tabletek antykoncepcyjnych: tabletki dwuskładnikowe zawierające dwa syntetyczne hormony (estrogen i progestagen) i tabletki jednoskładnikowe zawierające wyłącznie syntetyczny progestagen (tzw. minipigułki).

Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne

Dwuskładnikowe tabletki zawierają syntetyczne odpowiedniki naturalnych żeńskich hormonów – estrogenu i progesteronu. Uznawane są one za jeden z najskuteczniejszych środków zapobiegania ciąży (niemal 100% skuteczności). Środek ten wybiera ok. 80% kobiet stosujących antykoncepcję hormonalną.

Jednoskładnikowe tabletki antykoncepcyjne (minipigułki)

Choć dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne cieszą się dużą popularnością wśród kobiet i uznawane są za wyjątkowo skuteczne, nie każda kobieta może je stosować. Zawarty w nich syntetyczny estrogen może bowiem u niektórych pacjentek wywoływać reakcje alergiczne. Ponadto hormon ten może podwyższać ryzyko wystąpienia zakrzepicy, dlatego jest nieodpowiedni dla palących kobiet po 35 roku życia.

Kobietom, które z jakichkolwiek powodów nie powinny przyjmować syntetycznego estrogenu lekarze polecają stasowanie jednoskładnikowych pigułek antykoncepcyjnych (tzw. minipigułek). Minipigułki mogą być także przyjmowane przez kobiety karmiące piersią (które również nie powinny zażywać syntetycznego estrogenu, gdyż dostaje się on do pokarmu). Do minipigułek zalicza się między innymi Ovulan i Limetic.

Podział tabletek ze względu na fazowość

Wyróżniamy dwa rodzaje tabletek dwuskładnikowych:

• Pigułki jednofazowe – każda znajdująca się w opakowaniu pigułka zawiera taką samą dawkę hormonów. Należą do nich między innymi: Microgynon, Yasmin, Mercilon, Zoley i Yaz.
• Pigułki wielofazowe – w jednym opakowaniu mogą znajdować się dwa lub trzy rodzaje tabletek o różnym stężeniu hormonów. Przyjmowanie różnych ilości hormonów syntetycznych imituje wahania hormonalne zachodzące w ciele kobiety podczas cyklu. Przykładami pigułek wielofazowych są: Qlaira, Binovum, Logynon i Triquilar.

Podział ze względu na generację tabletek antykoncepcyjnych

Generacje tabletek odnoszą się do coraz nowszych odmian hormonów zawartych w pigułkach. Dotyczy to przede wszystkim progestagenu (syntetycznego progesteronu), bowiem syntetyczny estrogen nie zmienia się w zależności od generacji pigułek – jest nim zwykle ethynyloestradiol. Producenci tabletek antykoncepcyjnych starają się natomiast stworzyć progestagen, którego działanie będzie możliwie najbardziej zbliżone do naturalnego progesteronu.

Tabletki antykoncepcyjne pierwszej generacji

Pierwsze tabletki antykoncepcyjne zostały stworzone na początku lat 60. Zawierały one bardzo dużą dawkę hormonów – zarówno ethynyloestradiolu jak i progestagenu (w formie noretysteronu, noretynodrelu oraz linestrenolu). Zostały wycofane ze sprzedaży po stworzeniu nowszych tabletek, ponieważ powodowały wiele działań niepożądanych.

Tabletki antykoncepcyjne drugiej generacji

W kolejnych generacjach pigułek antykoncepcyjnych stopniowo zmniejszano ilość ethynyloestradiolu (tak, by jednocześnie nie zmniejszać skuteczności działania tabletek) oraz stosowano nowe odpowiedniki progesteronu. W latach 70. wprowadzono tabletki drugiej generacji zawierające lewonorgestrel, norgestrel albo norgestron. Tabletki z tymi hormonami dalej są w użyciu, stosowane między innymi w USA. Ponieważ wpływają na receptory androgenowe mogą powodować skutki uboczne takie jak hirsutyzm czy obniżenie tembru głosu. Przykładem tabletek drugiej generacji jest trójfazowy Triquilar.

Tabletki antykoncepcyjne trzeciej generacji

Pigułki trzeciej generacji dostępne są na rynku od lat 90. Zawierają one dezogestrel, gestoden i norgestimat. Działają wybiórczo na receptory progesteronowe i minimalnie na receptory androgenowe. U niektórych pacjentek pomagają zwalczyć trądzik. Powodują także mniej skutków ubocznych niż pigułki drugiej generacji – nie podnoszą ciśnienia krwi ani wagi. Należą do nich m.in.: Mercilon, Marvelon, Ovulastan, Logest, Femoden oraz Cilest.

Tabletki antykoncepcyjne czwartej generacji

Najnowsze pigułki, czwartej generacji, zawierają progestagen, który pobudza jedynie receptory progesteronowe (drospirenon lub dienogest). Tabletki czwartej generacji mają działanie antyandrogenne dlatego mogą być pomocne kobietom cierpiącym na trądzik, hirsutyzm bądź łysienie androgenowe. Jednocześnie pigułki czwartej generacji zwiększają poziom potasu we krwi, dlatego nie mogą ich stosować pacjentki ze schorzeniami nerek, nadnerczy lub wątroby. Do tabletek czwartej generacji zalicza się między innymi: Qlaira, Yasmin, Midiana, Daylette, Yasminelle i Yaz.

Należy pamiętać, że nowsza generacja pigułek nie musi oznaczać, że będą one lepsze dla pacjentki. Antykoncepcję hormonalną zawsze dobiera się indywidualnie na podstawie stanu zdrowia i ogólnej kondycji fizycznej oraz wrażliwości na dany hormon. Jedne kobiety będą lepiej się czuły po tabletkach drugiej generacji, inne będą preferowały trzecią, a jeszcze inne czwartą.

Zalety

Wady

Podczas trwania cyklu menstruacyjnego w organizmie kobiety zachodzą procesy, których celem jest umożliwienie zapłodnienia. Dojrzewająca wewnątrz jajnika komórka jajowa mniej więcej w połowie cyklu jest uwalniana do jajowodu. Podczas owulacji wydzielina wytwarzana przez szyjkę macicy ulega rozrzedzeniu - ma to na celu ułatwienie plemnikom przedostanie się do uwolnionej komórki jajowej. W odpowiedzi na owulację zmienia się także konsystencja błony śluzowej macicy - endometrium staje się grubsze, aby umożliwić zapłodnionej komórce jajowej zagnieżdżenie się.

Tabletki antykoncepcyjne ingerują w opisane powyżej procesy, sprawiając, że zapłodnienie staje się niemal niemożliwe. Zahamowany zostaje proces owulacji, a śluz szyjkowy (zamiast się rozrzedzić) ulega znacznemu zagęszczeniu. Gęsta wydzielina stanowi dla plemników barierę uniemożliwiającą swobodne poruszanie się. Tabletki antykoncepcyjne zapobiegają także pogrubieniu błony śluzowej macicy, dzięki czemu nawet gdyby doszło do uwolnienia komórki jajowej i zapłodnienia jej przez plemnik, zarodek nie miałby sprzyjających warunków, aby się zagnieździć.

Tabletki antykoncepcyjne są jedną z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży – zapewniają ochronę na poziome 99%. Tak wysoka skuteczność osiągana jest jedynie w przypadku ich poprawnego stosowania. Istnieje wiele czynników, które mogą osłabić działanie tabletek antykoncepcyjnych i zwiększyć tym samym ryzyko zajścia w ciążę. Zostały one opisane poniżej.

Wymioty lub biegunka

Jeżeli doszło do nich w przeciągu 3 - 4 godzin od momentu przyjęcia tabletki, istnieje ryzyko, że substancje czynne nie zostały całkowicie wchłonięte do organizmu. W przypadku pojedynczego epizodu (związanego na przykład z lekkim zatruciem pokarmowym albo silnym stresem) zagrożenie nie jest zbyt wysokie i wystarczy przyjąć możliwie jak najszybciej kolejną tabletkę z blistra. Jeśli jednak problemy zdrowotne utrzymują się dłużej i wszelkie objawy wskazują na poważniejszą infekcję czy grypę jelitową, należy chwilowo powstrzymać się od współżycia bądź też stosować dodatkowe formy zabezpieczenia przez siedem następnych dni.

Przyjmowanie antybiotyków i innych leków

Wiele powszechnie stosowanych antybiotyków (np. tetracykliny czy amoksycykliny) osłabia skuteczność antykoncepcji hormonalnej. Na skutek przyjmowania leków dochodzi do zaburzeń w składzie flory bakteryjnej jelit, co z kolei ogranicza wchłanianie hormonów do krwi. Podczas zażywania antybiotyków należy więc korzystać z dodatkowego zabezpieczenia. Inne leki - stosowane w przypadku padaczki, gruźlicy, depresji czy zakażenia wirusem HIV - także mogą osłabić skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. Podobne działanie wykazuje również paracetamol oraz ziele dziurawca, obecne w składzie wielu leków na dolegliwości żołądkowe. Warto o tym pamiętać i podczas wizyty u lekarza poinformować go o stosowaniu antykoncepcji hormonalnej.

Nieregularne przyjmowanie tabletek

Tabletki antykoncepcyjne wymagają bardzo regularnego zażywania - większość dostępnych na rynku pigułek powinno być zażywanych o stałej godzinie. W przypadku pominięcia tabletki należy zapoznać się treścią ulotki dołączonej do opakowania. Zawiera ona schemat postępowania w przypadku niezażycia tabletki w pierwszym, drugim lub trzecim tygodniu cyklu. W razie wątpliwości najlepiej jest jak najszybciej skonsultować się z ginekologiem.

Czynniki, które NIE osłabiają działania tabletek

Wiele osób uważa, że picie alkoholu zmniejsza skuteczność tabletek antykoncepcyjnych. To nieprawda, skład chemiczny alkoholu nie ma na działanie tabletek żadnego wpływu. Jednak spożycie go w nadmiarze może skutkować nudnościami i wymiotami. Palenie papierosów również nie osłabia skuteczności antykoncepcji, jednak może zwiększyć ryzyko wystąpienia zakrzepu tętnic. Dlatego też kobietom stosującym tabletki antykoncepcyjne zaleca się rzucenie paleni (zwłaszcza wtedy, gdy przekroczyły 35. rok życia).

Jak kupić tabletki antykoncepcyjne w euroClinix?

Aby zakupić pigułki w euroClinix, wystarczy wejść na stronę wybranego środka i wypełnić formularz medyczny. Dzięki zawartym w nim informacją nasz lekarz będzie mógł ocenić stan zdrowia pacjentki i (przy braku przeciwwskazań) wystawić receptę na tabletki antykoncepcyjne.

Jeśli zamówienie zostanie złożone do godziny 16:30, apteka nada przesyłkę jeszcze tego samego dnia. Paczki dostarczane są pod wskazany adres w ciągu 24 lub 48 godzin. Jeśli masz jakiekolwiek pytania lub wątpliwości, prosimy o kontakt z Działem Obsługi Klienta.

Cena tabletek antykoncepcyjnych

Ceny tabletek antykoncepcyjnych oferowanych przez klinikę euroClinix znajdują się na stronach produktów. Ostateczna cena pigułek pojawi się na ekranie po wybraniu preferowanej ilość sztuk w opakowaniu. Pragniemy podkreślić, że w cenę tabletek antykoncepcyjnych wliczone zostały już koszty konsultacji medycznej, wystawienia recepty oraz przesyłki.

Czy w euroClinix można kupić tabletki antykoncepcyjne bez recepty z gabinetu lekarskiego?

Klinika internetowa euroClinix oferuje możliwość zakupienia tabletek antykoncepcyjnych bez recepty z gabinetu ginekologicznego. Recepta na pigułki może zostać wystawiona przez jednego ze współpracujących z nami lekarzy na podstawie formularza medycznego wypełnianego przez pacjentkę podczas składania zamówienia.