• Obejmuje receptę
  • Oryginalne leki
  • Brak ukrytych kosztów
  • Dostawa bez dodatkowych kosztów
Strona Główna / Antykoncepcja hormonalna / Zastrzyki antykoncepcyjne

Zastrzyki antykoncepcyjne

Zastrzyki hormonalne stosuje się w celu ochrony kobiety przed nieplanowaną ciążą. Uznaje się je za wysoce skuteczną metodę antykoncepcji. Polecane są przede wszystkim kobietom, które ze względów zdrowotnych nie mogą stosować tabletek antykoncepcyjnych. Metoda ta polega na domięśniowym wstrzyknięciu syntetycznego progestagenu. Zabieg wykonywany jest w gabinecie lekarskim lub zabiegowym raz na trzy miesiące.

Zastrzyki antykoncepcyjne działają podobnie do dwuskładnikowych tabletek antykoncepcyjnych (np. Yasmin, Microgynon lub Novynette): zagęszczają śluz w szyjce macicy, prowadzą do zmian w endometrium (zapobiegają pogrubieniu się błony śluzowej macicy) oraz hamują jajeczkowanie.

Co to jest zastrzyk antykoncepcyjny i co warto o nim wiedzieć?

Zastrzyk antykoncepcyjny to hormonalna metoda zapobiegania ciąży, która polega na wstrzyknięciu preparatu z substancją czynną do mięśnia pośladkowego wielkiego lub mięśnia naramiennego. Zastrzyki antykoncepcyjne należą do jednoskładnikowych metod antykoncepcji hormonalnej — zawierają jedynie syntetyczny progestagen (medroksyprogesteron). W polskich aptekach, na receptę, dostępne są zastrzyki o nazwie Depo-Provera, które zawierają 150 mg Medroxyprogesteroni acetas.

Zastrzyk antykoncepcyjny wykonuje lekarz ginekolog lub pielęgniarka. Stosuje się go raz na 3 miesiące. W tym czasie zapewnia niemal 100% ochronę przed ciążą.

Jakie są zalety zastrzyków antykoncepcyjnych?

Największą zaletą zastrzyków antykoncepcyjnych jest ich wysoka skuteczność antykoncepcyjna — wskaźnik Pearla dla tej metody wynosi mniej niż 1 (oznacza to, że zastrzyk działa skutecznie w ponad 99% przypadków).

Pozostałe zalety metody:

  • przystępna cena zastrzyków antykoncepcyjnych
  • zastrzyki mogą być stosowane przez kobiety, które z powodów zdrowotnych nie mogą stosować pigułek antykoncepcyjnych (są nadwrażliwe na estrogen, cierpią na choroby układu pokarmowego)
  • palenie tytoniu nie jest przeciwwskazaniem do stosowania tej metody
  • zastrzyki są dobrą metodą dla kobiet, które mają problem z pamiętaniem o przyjęciu tabletek
  • zastrzyki zmniejszają obfitość krwawień miesiączkowych, co wpływa pozytywnie na poziom żelaza
  • skuteczność zastrzyków nie zostaje zaburzona w przypadku problemów z przewodem pokarmowym
  • stosowanie zastrzyków pozwala złagodzić objawy zespołu napięcia przedmiesiączkowego
  • stosowanie zastrzyków obniża ryzyko nowotworów macicy
  • nie ma dowodów aby zastrzyki podnosiły ryzyko wystąpienia raka jajnika i wątroby

Jakie są wady zastrzyków antykoncepcyjnych?

Do głównych minusów stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych należą:

  • możliwość wystąpienia działań niepożądanych — do najczęstszych nieprzyjemnych skutków ubocznych należą nieregularne miesiączki, bóle piersi i głowy
  • brak możliwości przerwania działania zastrzyku w przypadku wystąpienia skutków ubocznych — działania niepożądane mogą występować nawet przez 2-3 miesiące
  • brak możliwości szybkiego zajścia w ciążę — jeśli kobieta stosująca tę metodę zdecyduje się na dziecko, skuteczne zapłodnienie będzie możliwe dopiero po kilku miesiącach od iniekcji
  • zwiększenie ryzyka wystąpienia osteoporozy
  • przeciwwskazania do stosowania — tej metody nie mogą stosować m.in. kobiety z chorobą zakrzepowo-zatorową, które przebyły udar mózgu, raka piersi lub narządów rodnych, mają schorzenia naczyń krwionośnych lub cierpią na niewydolność wątroby
  • ryzyko uszkodzenia płodu — występuje, jeżeli zastrzyk zostanie podany kobiecie, która jest w ciąży
  • ryzyko przybrania na wadze — u niektórych kobiet zastrzyki powodują efekt uboczny w postaci wzrostu masy ciała

Skład zastrzyków antykoncepcyjnych

Każdy zastrzyk Depo Provera zawiera 1 ml zawiesiny, w której znajduje się 150 mg substancji czynnej — medroksyprogesteronu octanu. Do substancji pomocniczych leku należą: sodu chlorek, metylu parahydroksybenzoesan, propylu parahydroksybenzoesan, polisorbat 80, makrogol 3350, sodu wodorotlenek (do ustalenia ph), kwas solny (do ustalenia ph), woda do wstrzykiwań.

Działanie i skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych

Jak działają zastrzyki antykoncepcyjne?

Zastrzyk antykoncepcyjny zawiera odpowiednik żeńskiego hormonu płciowego — progesteronu — o nazwie medroksyprogesteron. Blokuje on w każdym miesiącu wyrzut hormonu luteinizującego, co powstrzymuje owulację. Komórka jajowa nie zostaje uwolniona do jajowodu, nie będzie więc mogło dojść do zapłodnienia.

Drugim mechanizmem, który zachodzi w organizmie kobiety pod wpływem działania zastrzyku hormonalnego, jest zmiana gęstości śluzu w szyjce macicy. Staje się on bardziej gęsty, uniemożliwiając w ten sposób, przedostanie się plemników do jajowodu.

Ponadto zastrzyk hormonalny wpływa na zmiany endometrium. Błona śluzowa szyjki macicy nie zostanie pogrubiona. Komórka jajowa nie będzie miała w macicy środowiska, w którym mogłaby się zagnieździć.

Jak działają zastrzyki antykoncepcyjne

Skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych

Zastrzyki antykoncepcyjne to jedna z najskuteczniejszych metod zapobiegania ciąży. Ich efektywność jest podobna do tej, jaką wykazują dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne i wynosi ok. 0,2 – 0,5 w skali Pearla. Należy przy tym zaznaczyć, że w odróżnieniu od tabletek antykoncepcyjnych, na działanie zastrzyków nie wpływają problemy żołądkowe, biegunki i wymioty bowiem substancja czynna wchłaniana jest do organizmu z pominięciem przewodu pokarmowego.

Nie należy zapominać, że skuteczność zastrzyków hormonalnych zależy od ich regularnego stosowania. Aby mieć pewność, że zastrzyki działają prawidłowo, powinno się je stosować dokładnie co 84 dni. Jeśli przerwa między kolejnymi iniekcjami będzie dłuższa niż 89 dni może to grozić osłabieniem ich działania, a w konsekwencji ryzykiem zajścia w ciążę.

Jak stosuje się zastrzyki antykoncepcyjne?

Iniekcji zastrzyku hormonalnego musi dokonać lekarz lub pielęgniarka. Nie można wykonywać go samodzielnie w domu. Przed udaniem się na wizytę lekarską, lek Depo Provera można nabyć w aptece, po okazaniu recepty.

Substancję wstrzykuje się do mięśnia pośladkowego wielkiego lub do mięśnia naramiennego. Przed iniekcją specjalista powinien mocno wstrząsnąć fiolką z lekiem, aby uzyskać jednolitą zawiesinę. Zalecana dawka to 150 mg co 3 miesiące. Aby działanie antykoncepcyjne było skuteczne, iniekcje muszą być wykonywane regularnie.

Wykonanie zastrzyku antykoncepcyjnego po raz pierwszy

Przed wykonaniem pierwszego zastrzyku lekarz powinien upewnić się, czy pacjentka nie jest w ciąży, ponieważ działanie Depo Provera ma negatywny wpływ na płód. Z tego powodu początkową iniekcję zazwyczaj wykonuje się w ciągu pierwszych 5 dni od rozpoczęcia menstruacji. Jeżeli zastrzyk zostanie wykonany w ciągu pierwszej doby od wystąpienia krwawienia, działanie antykoncepcyjne jest natychmiastowe. Jeśli iniekcja będzie wykonana między 4 a 5 dniem, konieczne jest stosowanie dodatkowego mechanicznego zabezpieczenia w czasie współżycia (np. prezerwatyw) przez kolejne 8 dni.

Wykonanie zastrzyku antykoncepcyjnego u pacjentek, które stosowały antykoncepcję hormonalną

Kobiety, które stosowały wcześniej dwuskładnikową antykoncepcję hormonalną (np. tabletki antykoncepcyjne), powinny zgłosić się na zastrzyk w ciągu 7 dniu od przyjęcia ostatniej pigułki. Zmianę metody antykoncepcji hormonalnej (np. z tabletek na zastrzyki) powinno się przedyskutować z lekarzem.

Wykonanie zastrzyku antykoncepcyjnego po porodzie

Zastrzyk antykoncepcyjny może zostać wykonany u pacjentek po urodzeniu dziecka. Jeżeli kobieta nie karmi piersią, iniekcję można wykonać 5 dni po porodzie. Kobiety, które karmią piersią, pierwszy zastrzyk mogą stosować nie wcześniej niż 6 tygodni po porodzie. Należy pamiętać, że medroksyprogesteron przenika do mleka matki. Ponieważ brak jest wystarczających danych na temat działania tej substancji na dziecko, stosowanie zastrzyków u kobiet karmiących nie jest zalecane.

Wykonanie kolejnego zastrzyku antykoncepcyjnego

Skuteczność zastrzyków antykoncepcyjnych zależy od ich regularnego stosowania. Należy je wykonywać co 12 tygodni (84 dni). Przerwa nie może być dłuższa niż 89 dni, w takim wypadku bowiem istnieje ryzyko zajścia w ciążę. W przypadku opóźnienia iniekcji konieczne jest wykonanie badania ginekologicznego, aby wykluczyć ciążę. Przez pierwsze 2 tygodnie po iniekcji należy stosować dodatkowe zabezpieczenie w czasie stosunku (np. prezerwatywy).

Pominięcie zastrzyku antykoncepcyjnego

W przypadku pominięcia zastrzyku antykoncepcyjnego, należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza. Jeżeli od ostatniej iniekcji minęło nie więcej niż 89 dni, pacjentka jest dalej chroniona. Jeżeli czas ten jest dłuższy, lekarz powinien wykonać badanie ginekologiczne, aby wykluczyć ciążę. Po iniekcji, przez następne 14 dni należy używać prezerwatyw lub innych mechanicznych metod antykoncepcyjnych.

Inne ważne informacje dotyczące stosowania zastrzyków hormonalnych

Zastrzyki antykoncepcyjne mogą wpływać na zmniejszenie masy kostnej, dlatego też kobietom, które je stosują, lekarz może zlecić badanie gęstości mineralnej kości. Podczas stosowania tej formy antykoncepcji może być konieczne stosowanie suplementacji wapnia oraz witaminy D.

Pacjentki, które w czasie stosowania zastrzyków będą odbywały jakiekolwiek wizyty u lekarza, powinny poinformować go o stosowanej formie antykoncepcji, gdyż może ona mieć wpływ na leczenie różnych schorzeń. Jeśli kobieta planuje wykonanie badań laboratoryjnych, powinna poinformować o tym, że przyjmuje zastrzyki hormonalne. Zastrzyki Depo Provera mogą wpływać na wyniki testów.

Jakie są przeciwwskazania do stosowania?

Do głównych przeciwwskazań w stosowaniu zastrzyków antykoncepcyjnych należą: ciąża lub podejrzenie ciąży, nadwrażliwość na medroksyprogesteron lub substancje pomocnicze zastrzyku. Należy pamiętać, że przed wykonaniem zastrzyku trzeba poinformować lekarza o stanie zdrowia, aby mógł on podjąć decyzję, czy iniekcja jest bezpieczna. Poniżej wymienione zostały pozostałe przeciwwskazania do stosowania leku oraz środki ostrożności, w przypadku których należy zasięgnąć porady lekarza.

Przeciwwskazania do stosowania
  • uczulenie na którykolwiek składnik zastrzyku
  • ciąża lub podejrzenie ciąży
  • hormonozależny nowotwór piersi
  • hormonozależny nowotwór układu rozrodczego
  • ciężka niewydolność wątroby
  • zakrzepowe zapalenie żył
  • niewyjaśnione krwawienia z dróg rodnych
  • zaburzenia zakrzepowo-zatorowe
  • choroba naczyń mózgowych
Środki ostrożności
  • nadwrażliwości na steroidy
  • krwawieniach z dróg rodnych
  • padaczka
  • migreny
  • astma
  • zaburzenia czynności serca
  • zaburzenia nerek
  • przebyta depresja
  • cukrzyca
  • nagła, częściowa lub całkowita utrata wzroku
  • wytrzeszcz
  • podwójne widzenie
  • migreny
  • zaburzenia zakrzepowe
  • choroba metaboliczna kości
  • przewlekłe nadużywanie alkoholu
  • palenie tytoniu
  • nasilona osteoporoza u członków rodziny
  • anoreksja
  • nieregularne miesiączki
  • zwiększenie masy ciała po zastrzyku
  • żółtaczka

Czy zastrzyki antykoncepcyjne można stosować równolegle z innymi lekami?

Kobiety, które zdecydują się na stosowanie zastrzyków antykoncepcyjnych, powinny poinformować lekarza o wszystkich stosowanych lekach i środkach ziołowych. Należy zwrócić szczególną uwagę, jeżeli pacjentka stosuje:

  • leki przeciwdrgawkowe
  • kortykosteroidy
  • aminoglutetymid

Działania niepożądane zastrzyków hormonalnych

Zastrzyki antykoncepcyjne mogą u niektórych pacjentek powodować wystąpienie skutków ubocznych. W czasie stosowania zastrzyków antykoncepcyjnych pacjentka powinna poinformować lekarza o wszystkich pojawiających się niepokojących symptomach. Jeśli w czasie w którym stosowano zastrzyki pojawiły się dolegliwości takie jak migreny, częściowa utrata wzroku, podwójne widzenie należy przeprowadzić badania okulistyczne i zaprzestać stosowania tej metody antykoncepcji. Jeśli u pacjentki dojdzie do choroby zakrzepowo-zatorowej, należy zmienić metodę antykoncepcji.

Bardzo często występujące skutki uboczne
  • nerwowość
  • ból głowy
  • zwiększenie masy ciała
  • zmniejszenie masy ciała
Często występujące skutki uboczne
  • depresja
  • spadek libido
  • zawroty głowy
  • żylaki
  • ból brzucha
  • uczucie dyskomfortu w nadbrzuszu
  • nudności
  • wzdęcia
  • trądzik
  • łysienie
  • wysypka
  • ból pleców
  • upławy
  • tkliwość piersi
  • bolesne miesiączki
  • osłabienie
  • zatrzymanie płynów
Niezbyt często występujące skutki uboczne
  • zakażenia układu moczowo-płciowego
  • nadwrażliwość na lek
  • zwiększenie apetytu
  • zmniejszenie apetytu
  • bezsenność
  • drgawki
  • senność
  • przyspieszona akcja serca
  • uderzenia gorąca
  • duszność
  • zaburzenia czynności wątroby
  • nadmierne owłosienie
  • świąd
  • przebarwienia skórne na twarzy
  • pokrzywka
  • nieprawidłowe krwawienie z macicy
  • bolesność podczas stosunku
  • bóle w okolicy miednicy
  • mlekotok
  • brak laktacji
  • ból w klatce piersiowej
Rzadko występujące skutki uboczne
  • zapalenie śluzówki macicy
  • ropień w miejscu wstrzyknięcia
  • rak piersi
  • niedokrwistość
  • zaburzenia krwi
  • nagła, ciężka reakcja alergiczna
  • wydłużony okres braku owulacji
  • niemożność osiągnięcia orgazmu
  • zaburzenia emocjonalne
  • zaburzenia psychiczne
  • nadpobudliwość
  • niepokój
  • migrena
  • porażenia
  • omdlenia
  • parestezje
  • zawroty głowy
  • nadciśnienie tętnicze
  • zakrzepowe zapalenie żył
  • zator i zaburzenia zakrzepowo-zatorowe
  • zakrzepica żył głębokich
  • zatorowość płucna
  • chrypka
  • zaburzenia żołądkowo-jelitowe
  • żółtaczka
  • obrzęk naczynioruchowy
  • zapalenie skóry
  • wybroczyny
  • rozstępy skórne
  • zanik lub upośledzenie budowy tkanki tłuszczowej
  • kurcze mięśni
  • bóle stawów
  • bóle w kończynach
  • osteoporoza
  • złamania osteoporotyczne
  • obrzęk okolicy pachy
  • nadmierne i patologiczne włóknienie skóry
  • brak miesiączki
  • bolesność piersi
  • krwotok maciczny
  • obfite nieregularne miesiączkowanie
  • krwotok miesiączkowy
  • suchość sromu i pochwy
  • zmiany wielkości gruczołów sutkowych
  • torbiele jajnika
  • zespół napięcia przedmiesiączkowego
  • rozrost błony śluzowej macicy
  • guzki w obrębie gruczołów sutkowych
  • krwawienia z brodawek sutkowych
  • torbiele pochwy
  • subiektywne objawy ciąży
  • zapalenia pochwy
  • reakcje w miejscu wstrzyknięcia
  • gorączka
  • uczucie zmęczenia
  • obrzęk
  • wzmożone pragnienie
  • zmniejszenie gęstości mineralnej kości
  • zmniejszona tolerancja glukozy
  • nieprawidłowe wyniki testów czynnościowych wątroby
  • nieprawidłowy rozmaz z szyjki macicy
  • Wybierz lek,
    dawkę i ilość

  • Wypełnij formularz
    medyczny

  • Lekarz wystawi
    receptę

  • Apteka wyśle
    zamówienie