Astma

Astma definiowana jest jako przewlekła choroba zapalna, wpływająca na drogi oddechowe, objawiająca się między innymi świszczącym oddechem, dusznościami, uciskiem w klatce piersiowej i kaszlem. Objawy astmy i częstość ich występowania są zmienne. Choroba może mieć różnorodne przyczyny - zarówno genetyczne jak i spowodowane czynnikami środowiskowymi. Astma jest chorobą nieuleczalną, jednak możliwe jest kontrolowanie jej przebiegu.

Dane epidemiologiczne dowodzą, że choroba może dotykać nawet 5% populacji. Często, bo w ok. 30% przypadków, rozpoczyna się w dzieciństwie, ale może dotykać ludzi w każdym wieku.

Astmę można klasyfikować, ze względu na częstość występowania objawów (sporadyczna, przewlekła lekka, przewlekła umiarkowana, przewlekła ciężka), stopień kontroli choroby (dobrze kontrolowana, częściowo kontrolowana, niekontrolowana). Ze względu na czynniki wywołujące objawy chorobowe, można mówić o dwóch głównych odmianach schorzenia: astmie wysiłkowej i alergicznej.

Astma wysiłkowa

U pacjentów cierpiących na astmę wysiłkową, problemy z oddychaniem pojawiają się podczas wysiłku fizycznego. W chwili wykonywania aktywności fizycznych oddech chorego przyspiesza i pogłębia się. Skutkuje to wyziębieniem i wysuszeniem dróg oddechowych co działa na zasadzie bodźca fizycznego, który powoduje ich kurczenie się i zwężanie oskrzeli, prowadząc do wystąpienia ataku astmy.

Do ataku w astmie wysiłkowej dochodzi najczęściej 10-20 minut po rozpoczęciu aktywności fizycznej. Pacjent zaczyna kaszleć, ma trudności z oddechem, który staje się płytszy, czuje ucisk w klatce piersiowej oraz duszności. U wielu pacjentów astma wysiłkowa współwystępuje z innymi rodzajami tej choroby.

Astma alergiczna

Atak lub objawy w astmie alergicznej (atopowej) wywoływane są przez alergeny - mogą to być np. roztocza, kurz, sierść zwierząt, pyłki roślin, pleśń, składniki pokarmu, a także niektóre związki chemiczne. Astma spowodowana uczuleniem, dotyczy ok. 50% pacjentów dotkniętych tą chorobą. W 80% przypadków rozwija się w dzieciństwie.

Co to jest astma sercowa?

Astma sercowa to potoczne określenie na dychawicę sercową. Astma sercowa nie jest tak naprawdę rodzajem astmy. Dolegliwość jest spowodowana niewydolnością lewej komory serca, która prowadzi do zastoju krwi w krążeniu płucnym, a w konsekwencji ich przekrwienia. Mięśnie płuc potrzebują większego wysiłku, aby przepompować krew. który dodatkowo zwiększa się, jeżeli chora osoba jest w postaci leżącej. W konsekwencji prowadzi to do objawów podobnych do astmy oskrzelowej, takich jak duszności i kaszel (podobne do zachłyśnięcia), omdlenia, czy odkrztuszanie różowawej plwociny (świadczącej o obrzęku płuc). Bardzo ważne jest, aby nie mylić astmy sercowej z oskrzelową, gdyż leki stosowane w jej leczeniu, mogą pogorszyć objawy dychawicy sercowej.

Czy astma jest śmiertelna?

Wiele osób zastanawia się czy astma jest śmiertelna lub czy skraca życie. Ostry atak astmy może zatrzymać dostarczanie odpowiedniej ilości tlenu do płuc, co jest zagrożeniem dla życia. Jeżeli chory nie otrzyma pomocy w wystarczająco szybkim czasie, atak może zakończyć się śmiercią. W Polsce na astmę umiera rocznie około 500 osób. Badania pokazują jednak, że 2 na 3 śmierci mogłyby zostać uniknięte, jeżeli:

• Chory rzuciłby palenie
• Chory stosowałby się do zaleceń lekarza np. zmienił styl życia
• Chory stawiałby się na wizyty kontrolne

Dobra wiadomość jest taka, że długość życia większości astmatyków nie różni się znacznie od długości życia zdrowych osób, pod warunkiem że choroba jest na bieżąco kontrolowana przez lekarza. Istnieją jednak czynniki ryzyka, które mogą wpłynąć na jej skrócenie. Należą do nich:

• Palenie papierosów
• Niezdrowy styl życia
• Duża ekspozycja na czynniki wywołujące ataki choroby

Etiologia astmy jest niejednorodna, co oznacza, że choroba może być wywołana przez różnorodne czynniki. U osób chorujących na astmę alergiczną, chorobę wywołują czynniki zewnętrzne - alergeny. U pacjentów cierpiących na astmę nieatopową przyczyny choroby są niejednoznaczne. Do jej wywołania może doprowadzić powikłanie infekcji dróg oddechowych, zimne lub wilgotne powietrze, wysiłek fizyczny, niektóre farmaceutyki (astmę może spowodować np. przyjęcie aspiryny).

Bezpośrednią przyczyną objawów astmy jest stan zapalny dróg oddechowych. Kiedy do niego dochodzi, układ odpornościowy zaczyna produkować zwiększone ilości limfocytów i eozynofili. Komórki te wydzielają substancje, które powodują skurcz oskrzeli i osłabiają je, czyniąc coraz bardziej wrażliwymi na różne czynniki.

Proces zapalny dotyka również komórek, wchodzących w skład ściany oskrzeli, które w jego wyniku wydzielają tak zwane mediatory odpowiedzi zapalnej, przez które stan zapalny się utrzymuje. Prowadzi on do napadowych skurczy oskrzeli, a także przerostu i pogrubienia ścian tego organu.

Pogrubienie ścian oskrzeli powoduje, że zmniejsza się ich światło, a przepływ powietrza zostaje ograniczony. Przechodzenie powietrza przez oskrzela utrudnia ponadto gromadzący się w nich śluz (komórki śluzowe namnażają się w skutek stanu zapalnego, co prowadzi do nadprodukcji), a także skurcze. W efekcie dochodzi do duszności i problemów z oddychaniem, a przede wszystkim z wydechem, gdyż podczas wdechu oskrzela rozszerzają się, co ułatwia przepływ powietrza.

Astma - przyczyny u dzieci

Przyczyny astmy u dzieci nie są do końca wyjaśnione, jednak niektóre czynniki mogące odgrywać rolę w rozwoju choroby to:

• Odziedziczona skłonność do rozwoju alergii
• Rodzice chorujący na astmę
• Infekcja dróg oddechowych przebyta we wczesnym wieku
• Wystawienie na działanie czynników środowiskowych, takich jak dym papierosowy lub inny rodzaj zanieczyszczenia powietrza

Astma - przyczyny u dorosłych

• Alergie
• Wystawienie na działanie czynników środowiskowych np. dym papierosowy, pleśń
• Kontakt z materiałami wykorzystywanymi w pracy np. chemikalia, pył
• Zmiany hormonalne u kobiet np. podczas ciąży lub menopauzy
• Przebyte choroby

Czy astma jest chorobą dziedziczną?

Astma jest chorobą dziedziczną, jednak nie wszystkie przypadki choroby są spowodowane obciążeniem genetycznym. Szacuje się, że około 60% przypadków astmy jest dziedzicznych. Według badań CDC (Centers for Disease Control and Prevention), jeżeli jeden z rodziców ma astmę, to szanse na rozwinięcie choroby u potomstwa są od 3 do 6 razy większe, niż u potomstwa obojga zdrowych rodziców.

Astma to choroba, która może wystąpić w każdym wieku, jednak najczęściej jest diagnozowana u dzieci przed 5 rokiem życia. Chorobę jest trudno zdiagnozować u niemowląt i bardzo małych dzieci, ze względu na ich ograniczone możliwości komunikacji, dlatego nie jest dokładnie wiadomo jaki procent chorych cierpi na nią od urodzenia. British Lung Foundation przeprowadziło badanie w latach 2004 - 2012, obrazujące wiek diagnozy w poszczególnych grupach wiekowych w przeliczeniu na 100 tys. mieszkańców Wielkiej Brytanii. Wyniki przedstawiono poniżej.

• 0 do 5 lat - 929 osób
• 6 do 10 lat - 561 osób
• 11 do 20 lat - 526 osób
• 21 do 30 lat - 150 osób
• 31 do 40 lat - 180 osób
• 41 do 50 - 201 osób
• 51 do 60 lat - 204 osoby
• 61 do 70 lat - 231 osób
• 71 do 80 lat - 194 osoby
• 81 lat i więcej - 111 osób

U pacjentów z astmą kontrolowaną lekami, objawy chorobowe zazwyczaj pojawiają się nie częściej niż kilka razy w tygodniu - w pozostałym czasie chorzy czują się dobrze. U osób z atopowym wariantem choroby, mogą one natomiast dokuczać jedynie okresowo, przy kontakcie z alergenem (np. w okresie pylenia roślin). U pacjentów z kaszlowym wariantem astmy, ataki chorobowe w ogóle nie występują, pojawia się jednakże przewlekły, uporczywy kaszel.

Pacjenci, którzy cierpią na astmę i nie przyjmują odpowiednich leków, mogą natomiast doświadczać objawów chorobowych nawet kilka razy na dobę, szczególnie w porze wieczornej i nocnej.

Do najczęściej występujących objawów astmy należą:

• Kaszel - najczęściej jest suchy, chory nie odkrztusza w ogóle flegmy. Objaw ten jest zazwyczaj uporczywy i męczący. Może pojawiać się sporadycznie, podczas ataków (towarzysząc dusznościom) lub przewlekle.
• Duszności - chory podczas ataku duszności, ma wrażenie braku powietrza, co często wywołuje lęk. Objaw może narastać gwałtownie, w ciągu kilku minut lub powoli, nawet przez parę godzin. Wraz z czasem oddychanie staje się coraz trudniejsze. U osób, które nie przyjmują leków, duszność często pojawia się w nocy albo nad ranem.
• Świszczący oddech - z powodu zwężenia oskrzeli wydychanie powietrza jest utrudnione, co prowadzi do charakterystycznego świstu.
• Ucisk w klatce piersiowej - ten objaw często towarzyszy dusznościom. Pacjenci opisują go, jako uczucie ściskania płuc obręczą. Jeśli objawowi towarzyszy ból, pacjent powinien niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Atak astmatyczny

Kiedy osoba cierpiąca na astmę ma kontakt z czynnikami irytującymi, takimi jak pyłki, dym lub inne alergeny, potencjalnie każda z ich cząsteczek może wywołać reakcję mięśni oskrzeli, doprowadzając do ataku astmy. Dzieje się tak, gdyż oskrzeliki, zwężają się i przepływ powietrza staje się ograniczony. Problem pogłębia się, gdy wyściółka oskrzelików coraz bardziej się zaognia, obficie wytwarzając śluz i powodując zatory dróg oddechowych.

W rezultacie, zmniejsza się drożność płuc, a przepływ powietrza jest ograniczony, co prowadzi do problemów z oddychaniem. Najczęstsze symptomy ataku astmy, które występować mogą w różnym nasileniu, to: świszczący oddech, duszności, ucisk w klatce piersiowej i kaszel. Pacjent podczas ataku astmy może mieć problemy z oddychaniem. Często tym objawom towarzyszy lęk.

Do bezpośrednich przyczyn wywołujących atak astmy zalicza się:

• infekcje dróg oddechowych;
• zanieczyszczone powietrze;
• silne emocje (np. stres);
• dym (przebywanie w zadymionych pomieszczeniach, palenie tytoniu);
• drażniące substancje chemiczne (np. farby, różnego rodzaju aerozole);
• alergeny takie jak pyłki, drobinki kurzu oraz sierść zwierząt domowych;
• wysiłek fizyczny;
• niektóre farmaceutyki (np. aspiryna);
• alergeny pokarmowe (u osób z tzw. alergią krzyżową).

Astma a stres

Stres może znacznie pogorszyć objawy astmy. Po pierwsze, stres powoduje silniejszą reakcję na czynniki powodujące atak takie jak np. pyłki, czy kurz. Jeżeli poziom stresu utrzymuje się na wysokim poziomie przez dłuższy czas, osoba chora na astmę może zaobserwować u siebie częstsze ataki i ostrzejsze objawy.

Po drugie, stres może doprowadzić do stanów lękowych lub paniki. Te dwa stany powodują uwalnianie hormonów stresu, które przygotowują ciało do odpowiedzi na postrzegane zagrożenie w formie walki lub ucieczki. W wyniku tego, tętno zostaje przyspieszone, mięśnie stają się napięte, a oddech płytki i przyspieszony. Taka zmiana w oddechu może spowodować większe ryzyko wystąpienia ataku astmy.

Dodatkowo, stres może także pośrednio wpływać na objawy choroby przez niektóre niezdrowe mechanizmy radzenia sobie z nim np. spożywanie alkoholu lub palenie papierosów.

Całkowite wyleczenie astmy nie jest możliwe. Terapia ma natomiast umożliwić kontrolowanie choroby, poprawić samopoczucie, jakość życia i wydolność oddechową pacjenta. Celem leczenia jest również ograniczenie liczby ataków astmy oraz ich złagodzenie. Odpowiednią farmakoterapię zaleca lekarz na podstawie indywidualnych cech pacjenta, stopnia zaawansowania choroby oraz czynników wywołujących ataki astmatyczne. Przed postawieniem diagnozy i doborem leków specjalista przeprowadza wywiad medyczny oraz zleca odpowiednie badania.

Badania prowadzone w diagnostyce astmy to:

• osłuchanie klatki piersiowej przy użyciu stetoskopu (pozwala kontrolować częstość oddechów oraz ewentualne występowanie szmerów oddechowych i świstów);
• palpacyjne opukiwanie klatki piersiowej (pozwala sprawdzić budowę klatki piersiowej);
• test oddechowy PEF (służy do pomiaru szczytowego przepływu wydechowego)
• spirometria (służy do pomiaru objętości i szybkości wydychanego powietrza);

Wymienione powyżej badania są najczęściej przeprowadzane w profilaktyce astmy. Lekarz może zalecić również dodatkowe testy:

• odwracalności skurczu oskrzeli;
• skórny alergiczny;
• nadreaktywności oskrzeli;
• poziomu eozynowfilów we krwi obwodowej.

Leki na astmę

Leki na astmę podzielone są na dwie grupy inhalatorów, jedne zapobiegają napadom astmy, inne przynoszą natychmiastową ulgę podczas ataku. Inhalatory zapobiegawcze używane są codziennie i obniżają one wrażliwość na czynniki irytujące, powodujące obrzęki i wydzielanie się śluzu w drogach oddechowych. Leki te zawierają najczęściej substancje takie jak: teofilina, budezonid (np. Pulmicort), flutikazon, omalizumab, prednizon, prednizolon, formoterol, kromoglikan disodowy, nedokromil sodu, salmeterol (np. Seretide) bromek ipratropium (np. Atrovent) i montelukast.

Preparaty łagodzące objawy ataku astmy powodują rozluźnianie dróg oddechowych i ułatwienie oddychania. Substancje stosowane w tego typu inhalatorach to m. in. salbutamol (np. Ventolin) oraz fenoterol.

Jak leczyć atak astmy?

Jeśli na stałe przyjmujesz leki na astmę, nie powinieneś często doświadczać ataków choroby. Jednak całkowite wykluczenie ich występowania nie jest możliwe. W przypadku ataku astmy postępuj zgodnie z umieszczonymi poniżej wskazówkami:

• Skorzystaj z inhalatora doraźnego (zawierającego salbutamol lub fenoterol) tak szybko jak to możliwe, postaraj się przy tym oddychać spokojnie i głęboko. Weź dwa wdechy.
• Pozbądź się obcisłych lub krępujących ubrań.
• Znajdź miejsce, w którym można odpocząć, pamiętając przy tym, że powinno się to odbywać w pozycji półsiedzącej – o wiele trudniej oddycha się leżąc. Pochyl się do przodu, oprzyj ręce na kolanach, aby podeprzeć w ten sposób plecy.
• Staraj się spokojnie oddychać.
• Jeśli poprawa nie nastąpi w ciągu kilkunastu minut, weź kolejne dwa wdechy z inhalatora.
• Jeśli objawy nie ustępują po kolejnych kilkunastu minutach, wezwij pogotowie albo niezwłocznie skontaktuj się z lekarzem.

Profilaktyka ataków astmy

W leczeniu astmy bardzo duże znaczenie ma odpowiedni styl życia. Choć, tak jak napisano powyżej, ataków choroby nie da się całkowicie wyeliminować, wprowadzenie dobrych nawyków może pomóc zmniejszyć ich liczbę, a także złagodzić przebieg. W profilaktyce ataków astmy należy pamiętać o:

• unikaniu kontaktu z alergenami i czynnikami drażniącymi;
• regularnych ćwiczeniach fizycznych;
• zdrowym odżywianiu;
• kontrolowaniu wagi;
• odpowiedniej ilości snu;
• regularnych wizytach u lekarza;
• przyjmowaniu leków zleconych przez specjalistę.

Czy w euroClinix można kupić leki na astmę?

euroClinix oferuje możliwość zakupu leków na astmę na podstawie internetowej konsultacji medycznej. Aby zamówić lek należy wypełnić poufny formularz medyczny, który zostanie szczegółowo przeanalizowany przez jednego ze współpracujących z nami lekarzy. Jeśli specjalista uzna, że dany środek jest bezpieczny dla zdrowia pacjenta, wypisze receptę. Lek zostanie wysłany i dostarczony do pacjenta.

Ile kosztują leki na astmę?

Cena leków na astmę zależy od liczby i rodzaju zamawianych inhalatorów. Aby poznać koszt, przejść na stronę interesującego Cię produktu. Zwróć uwagę, że cena leku na astmę, która wyświetli się na stronie produktu jest kwotą ostateczną za całą usługę (inhalator, konsultację z lekarzem przez formularz medyczny i ekspresową dostawę).

Czy można kupić aerozol na astmę bez recepty?

Wszystkie aerozole i inne leki na astmę dostępne są jedynie na receptę. Odpowiednie leczenie musi zostać przepisane przez lekarza na podstawie zleconych badań. Pacjenci, u których zdiagnozowano astmę i potrzebują uzupełnić zapas leków, mogą skorzystać z usług kliniki euroClinix. Nawet jeśli nie posiadają recepty na aerozol na astmę, wybrany środek może zostać przepisany przez współpracującego z naszą kliniką lekarza, na podstawie konsultacji medycznej online.