Najczęstsze przyczyny bólu podczas stosunku

Bolesne stosunki w terminologii medycznej funkcjonują pod nazwą dyspareunia. Terminem tym określa się powracające dolegliwości bólowe, które występują w obrębie genitaliów. Może to być uczucie ostrego bólu lub kłucia w okolicach narządów płciowych lub głęboko w żołądku.

Poniżej opisaliśmy najczęstsze przyczyny bolesnych stosunków u kobiet.

Brak podniecenia seksualnego

Najprostszym i najczęstszym powodem odczuwania bólu podczas współżycia jest brak podniecenia. Gdy kobieta jest pobudzona seksualnie, jej pochwa w naturalny sposób się nawilża. Jednak gdy nie ma ona ochoty na seks, organizm nie produkuje wystarczającej ilości wydzieliny, co może przyczynić się do suchości pochwy i uczucia dyskomfortu podczas współżycia.

Ciąża i poród

Na skutek ciąży i porodu dochodzi do bardzo wielu zmian w organizmie kobiety, co może wywierać ogromny wpływ na jakość współżycia. Główne czynniki, które mogą przyczyniać się do bolesnych stosunków to m.in:

• rozciąganie mięśni i kości dna miednicy (umożliwiające dziecku wzrost), co może powodować ból miednicy podczas współżycia;
• zmiana stężenia hormonów, co wpływa na zwiększenie przepływu krwi i w rezultacie może powodować nadwrażliwość wnętrza pochwy i tkanek wokół niej;
• Wahania wagi, które powodują ogólny dyskomfort;
• Pękanie lub chirurgiczne nacinanie pochwy podczas porodu, co może powodować dyskomfort przez kilka tygodni po urodzeniu dziecka.

Uprawianie seksu w ciąży jest bezpieczne dla większości kobiet, choć czasami metodą prób i błędów trzeba odkryć, które pozycję są w tym stanie najbardziej komfortowe.

Menopauza

Menopauza ma miejsce, gdy poziom hormonów kobiety naturalnie spada, a jajniki przestają co miesiąc uwalniać komórki jajowe (owulacja). Dla większości kobiet jest to bardzo trudny okres - zarówno pod względem fizycznym, jak i emocjonalnym. W wielu przypadkach może to przekładać się na problemy w sferze seksualnej.

Główną przyczyną bólu podczas stosunku płciowego u kobiet w okresie menopauzy jest suchość pochwy. Dolegliwość ta znana jest także pod nazwą atrofia waginy. Doświadczana jest ona na skutek spadku poziomu estrogenu, który odpowiedzialny jest za poziom nawilżenia i elastyczność pochwy.

Menopauza może wywierać również ogromny wpływ na sferę emocjonalną. Wiele kobiet w okresie przekwitania jest przygnębiona utratą płodności. Jednocześnie zmagają się one z innymi objawami menopauzy, które również często przyczyniają się do pogorszenia nastroju. Wszystkie te czynniki mogą pogłębiać objawy suchości pochwy i utrudniać współżycie.

Infekcje

Inną częstą przyczyną bólu podczas współżycia są infekcje. Różne patogeny (takie jak bakterie lub grzyby) mogą przyczyniać się do rozwoju stanu zapalnego i dyskomfortu wewnątrz pochwy i wokół niej.

Na przykład choroby wywołujące widoczne zmiany skórne (np. opryszczka narządów płciowych) mogą być przyczyną bólu w okolicach wejścia do pochwy. Poważniejsze infekcje często powodują z kolei dolegliwości bólowe w obrębie miednicy.

Przypadłościami, które mogą objawiać się bólem podczas współżycia są m.in.:

• infekcje przenoszone drogą płciową, takie jak chlamydia lub rzeżączka;
• zapalenie narządów miednicy mniejszej;
• infekcje dróg moczowych, takie jak zapalenie pęcherza moczowego;
• grzybica pochwy (pleśniawka).

Możesz także doświadczać innych objawów, takich jak na przykład gorączka lub nudności. Jeśli podejrzewasz, że w twoim organizmie rozwija się jakakolwiek infekcja, przed kolejnym stosunkiem skonsultuj się z ginekologiem.

Zespół policystycznych jajników

Zespół policystycznych jajników to bardzo częsta dolegliwość rozwijająca się na skutek braku równowagi hormonalnej. Głównym objawem tej dolegliwości jest występowanie małych torbieli na jajnikach.

Innymi symptomami zespołu policystycznych jajników mogą być: trądzik, przyrost masy ciała, nadmierny wzrost włosów i nieregularne miesiączki. Wiele kobiet skarży się także na ból podczas stosunków płciowych.

Głównym czynnikiem wpływającym na dyskomfort w trakcie współżycia jest poziom hormonów. Kobiety cierpiące na zespół policystycznych jajników mają zazwyczaj niższy poziom estrogenów, co może powodować suchość pochwy i, tym samym, bolesne stosunki. Wiele kobiet cierpiących na tą dolegliwość, zmaga się również z niską samooceną oraz innymi problemami emocjonalnymi, co również może wywierać wpływ na pożądanie i podniecenie seksualne.

Endometrioza

Endometrioza to dolegliwość objawiająca się rozrostem endometrium poza jamę macicy, np. w jajowodach. Głównym symptomem choroby jest przewlekły ból w okolicy miednicy, który nasila się podczas okresu lub współżycia.

Bolesne stosunki to jedna z najczęstszych oznak endometriozy. Dyskomfort zazwyczaj odczuwany jest w okolicach pochwy i dolnej części macicy.

Pochwica

Pochwica to stan, w którym mięśnie pochwy zaciskają się, gdy próbujesz coś do niej włożyć. Jest to odruch, którego nie możesz kontrolować. Może on wystąpić, nawet jeśli czujesz podniecenie lub gdy inne formy aktywności seksualnej sprawiają ci przyjemność. Przyczyny tej dolegliwości nie są znane, uważa się jednak, że u podstaw leżą problemy psychologiczne (np. uraz spowodowany wykorzystywaniem seksualnym).

Wulwodynia

Wulwodynia to niewyjaśniony, uporczywy ból w okolicy zewnętrznych narządów płciowych, w tym warg sromowych i łechtaczki.

Dolegliwości zwykle odczuwane są jako pieczenie, kłucie lub pulsowanie. Nasilają się przy dotyku lub podczas siedzenia. Niektóre kobiety odczuwają ból nieustannie. Wulwodynia zwykle ustępuje samoistnie, ale w niektórych przypadkach konieczne może być zastosowanie leków na receptę.

Mięśniaki macicy

Mięśniaki to nienowotworowe narośle, które mogą wystąpić w macicy. Często nie powodują żadnych objawów i zwykle są wykrywane podczas rutynowych badań kontrolnych.

Choroba objawia się zazwyczaj wtedy, gdy mamy do czynienia z obecnością wielu mięśniaków lub gdy mają one duże rozmiary. Jednym z możliwych symptomów jest ból miednicy, który może nasilać się podczas stosunku.

Tyłozgięcie macicy

Zazwyczaj macica jest skierowana w kierunku przodu ciała. Jednak u niektórych kobiet może ona być umiejscowiona w drugą stronę. Stan ten nie powoduje żadnych poważnych problemów zdrowotnych i zazwyczaj wykrywany jest podczas badania ginekologicznego.

Jedynym problemem, z którym mogą zmagać się kobiety cierpiące na tyłozgięcie macicy jest ból podczas stosunku. Macica jest bowiem wtedy bardziej narażona na uderzenia penisa, szczególnie w pozycjach, w których kobieta jest na górze.

Problemy z układem pokarmowym

Inną częstą przyczyną bólu podczas stosunku są problemy z układem pokarmowym, takie jak zaparcia lub biegunka. Chory może także odczuwać takie objawy jak wzdęcia i bóle brzucha, które często nasilają się podczas współżycia.

Wiele kobiet zmaga się również z nieswoistym zapaleniem jelit – przewlekłą dolegliwością powodującą uporczywy dyskomfort. Może ona ponadto powodować problemy w sferze psychicznej i wpływać na samoocenę.

Wszystkie te czynniki mają potencjalny wpływ na jakość życia seksualnego.

Krwawienie w trakcie lub po stosunku w wielu przypadkach nie jest związane z rozwojem żadnych poważnych chorób. Najczęstszymi przyczynami u kobiet są:

• suchość lub uszkodzenie pochwy (np. po porodzie);
• infekcje;
• polipy (małe, łagodne narośla);
• erozja szyjki macicy.

Jednak w niektórych przypadkach krwawienie po współżyciu może byś sygnałem poważniejszych dolegliwości, takich jak nowotwory. Jeśli doświadczasz jakiekolwiek niepokojących objawów, jak najszybciej skontaktuj się z lekarzem.

Mężczyźni również mogą zmagać się z bólem podczas współżycia, chociaż dolegliwość ta jest u nich o wiele rzadsza niż u kobiet. Potencjalnymi przyczynami bolesnego stosunku są m.in.:

• infekcje, np. choroby przenoszone drogą płciową lub grzybica;
• ciasny napletek;
• naderwanie napletka;
• zapalenie żołędzi prącia;
• zapalenie gruczołu krokowego;
• ból i obrzęk jąder;
• długotrwała erekcja (priapizm).

Wszelkie bóle lub krwawienia podczas stosunku powinny być jak najszybciej skonsultowane z lekarzem.

Istnieje kilka sposobów na zwalczanie dyspareunii. W głównej mierze zależne są one od przyczyny występowania problemu.

Gra wstępna

Odpowiednia gra wstępna jest jednym z podstawowych zaleceń w przypadku problemów z bolesnym współżyciem. Ważne jest to, aby nie rozpoczynać stosunku, jeśli kobieta nie czuje się wystarczająco podniecona, ponieważ może to spowodować lub pogłębić dyskomfort. Oboje partnerów powinno zatem poświecić odpowiednią ilość czasu, aby wprawić się w odpowiedni nastrój.

Lubrykanty

Innym prostym rozwiązaniem jest stosowanie lubrykantów. Należy pamiętać, że osoby zabezpieczające się przy pomocy prezerwatyw powinny korzystać wyłącznie z preparatów na bazie wody, ponieważ środki na bazie oleju mogą uszkadzać prezerwatywy.

Dostosowanie pozycji

Nie każda pozycja jest komfortowa dla obojga partnerów. I nawet jeśli jeden z nich odczuwa przyjemność, drugi może zmagać się w tym samym czasie z bólem. Warto więc wypróbować różne pozycje seksualne

Odpowiednia higiena

Warto także zadbać o higienę intymną, która nie podrażnia nadmiernie narządów płciowych. Oto kilka wskazówek:

• unikaj silnych lub nadmiernie pachnących kosmetyków;
• noś luźną, oddychającą bieliznę;
• podcieraj się od przodu do tyłu;
• myj się wodą i bezzapachowym mydłem.

Dzięki tym wskazówkom nie tylko zapobiegniesz podrażnieniom, ale także zmniejszysz ryzyko rozwoju infekcji.

Leki na receptę

Jeśli zmagasz się z infekcją, pamiętaj, że nie ustąpi ona samoistnie. W większości przypadków konieczne będzie zastosowanie antybiotyków lub środków przeciwgrzybiczych.

Suchość pochwy po menopauzie może być także leczona przy pomocy hormonalnej terapii zastępczej. Leki dostępne są w formie tabletek, plastrów (np. Evorel), a także środków do stosowania miejscowego (np. dopochwowych kremów estrogenowych).

Kobiety cierpiące na dolegliwości o podłożu hormonalnym (np. zespół policystycznych jajników) mogą również odnieść korzyści ze stosowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych, na przykład dwuskładnikowych tabletek. Preparaty te pomagają unormować poziom hormonów, co może zmniejszyć dyskomfort.

Terapia

Dla osób cierpiących na choroby przewlekłe lub problemy ze zdrowiem psychicznym bardzo pomocna może okazać się psychoterapia lub terapia seksuologiczna. Terapeuta może pomóc odmienić twoje postrzegania ciała i seksu, a także zaproponować rozwiązania, które poprawią jakość życia seksualnego.