Opryszczka narządów płciowych

Opryszczka narządów płciowych to choroba weneryczna wywoływana przez wirusa HSV-2. Jest to jedna z najpowszechniejszych chorób przenoszonych drogą płciową. Najbardziej charakterystycznymi objawami dolegliwości są bolesne pęcherze pojawiające się w okolicach genitaliów, ud i pośladków.

Czy opryszczka narządów płciowych jest uleczalna?

Opryszczka narządów płciowych jest chorobą nieuleczalną - wirus HSV-2 pozostaje w organizmie zarażonej osoby do końca życia, co jakiś czas powodując nawrót dolegliwości. Choć lekarstwo na opryszczkę nie istnieje, jej objawy mogą być kontrolowane za pomocą leków antywirusowych.

Co to jest wirus HSV?

HSV, czyli wirus opryszczki pospolitej (herpes simplex virus) należy do rodziny herpeswirusów. Wyróżniamy jego dwa rodzaje:

• HSV-1 (herpes labialis) - wywołujący opryszczkę wargową
• HSV-2 (herpes genitalis - wywołujący opryszczkę narządów płciowych

Choć opryszczka narządów płciowych występuje zazwyczaj na skutek zakażenia wirusem opryszczki pospolitej typu 2, istnieje prawdopodobieństwo pojawienia się pęcherzy na organach rozrodczych również na skutek kontaktu z HSV-1.

Jak częsta jest opryszczka narządów płciowych – statystyki

Jak podaje Światowa Organizacja Zdrowia w 2015 roku HSV-2 doprowadził do zachorowania na opryszczkę narządów płciowych u aż 417 milionów osób pomiędzy 14. a 59. rokiem życia. Do tego doliczyć trzeba przypadki infekcji genitaliów wywoływanych przez wirusa opryszczki pospolitej typu 1. Łącznie oba typy wirusów wywołują objawy chorobowe w postaci pęcherzy u ponad pół miliarda osób na całym świecie.

Bezpośrednią przyczyną choroby jest zakażenie wirusem opryszczki pospolitej (HSV). Infekcje genitaliów są najczęściej wywoływane przez wirusa HSV-2, jednak zdarzają się także przypadki wykwitu pęcherzy w okolicy narządów płciowych na skutek kontaktu z typem HSV-1, który zazwyczaj wywołuje opryszczkę wargową .

Jak można zarazić się opryszczką narządów płciowych?

Opryszczka narządów płciowych jest bardzo zaraźliwą chorobą, która najczęściej rozprzestrzenia się poprzez kontakty seksualne bez użycia prezerwatyw. Warto tutaj podkreślić, że ryzyko zakażenia istnieje nie tylko podczas tradycyjnego współżycia, gdzie członek wprowadzany jest do pochwy. Prawdopodobieństwo przekazania wirusa partnerowi istnieje także przy kontaktach:

• oralno – genitalnych;
• analno – genitalnych;
• analno – oralnych.

Wirusem HSV-2 można zarazić się także w wyniku kontaktów skórnych, co oznacza, że ryzyko zakażenia istnieje także podczas zbliżeń intymnych bez penetracji (na przykład pettingu lub w wyniku dzielenia akcesoriów erotycznych z zakażoną osobą).

Początkowe stadium choroby bardzo często przebiega w zupełnie bezobjawowy sposób. Z tego powodu wiele osób, będąc nieświadomym zagrożenia, przekazuje wirusa partnerom seksualnym.

Jakie są przyczyny nawrotów objawów?

Wirus opryszczki (nawet po zażegnaniu pierwszego ataku choroby) na zawsze pozostaje w organizmie człowieka. Przez większość czasu znajduje się jednak w fazie uśpienia. Nie wiadomo dokładnie co wywołuje reaktywację wirusa i nawrót objawów opryszczki narządów płciowych, jednak, jak wykazują badania, do czynników, które mogą mieć potencjalny wpływ na reaktywację wirusa należą:

• osłabiony układ odpornościowy
• zmęczenie
• stres lub niepokój
• nadmierne spożywanie alkoholu
• niektóre diety
• ekspozycja genitaliów na promienie słoneczne
• tarcie wokół okolic narządów płciowych
• zmiany hormonalne u kobiet.

Większość osób zakażonych wirusem HSV-2 w początkowej fazie choroby nie doświadcza żadnych objawów. Symptomy opryszczki narządów płciowych mogą pojawić się 4 - 7 dni po zainfekowaniu, jednak w wielu przypadkach ujawniają się dopiero po upływie kilku miesięcy lub nawet lat.

Objawy występujące podczas pierwszego ataku opryszczki narządów płciowych

Pierwszy atak choroby jest zazwyczaj najsilniejszy. Zarówno kobietom i mężczyznom mogą towarzyszyć takie symptomy jak:

• bolesne, czerwone pęcherze w okolicach narządów płciowych, odbytu, ud i pośladków;
• pęcherze i wrzody na szyjce macicy
• ból podczas oddawania moczu
• upławy waginalne
• powiększenie węzłów chłonnych
• podwyższona temperatura (powyżej 38°C).

Wymienione objawy mogą utrzymywać się nawet do 20 dni.

Miejsca występowania opryszczki narządów płciowych u mężczyzn

U mężczyzn pęcherze i wrzody mogą pojawić się w okolicach:

• penisa
• worka mosznowego
• odbytu
• pośladków
• ud

Miejsca występowania opryszczki u kobiet

U kobiet pęcherze i wrzody mogą pojawić się w okolicach:

• pochwy
• warg sromowych
• szyjki macicy
• odbytu
• pośladków
• ud

Objawy nawrotów opryszczki narządów płciowych

Przy późniejszych nawrotach infekcji pacjenci doświadczają zazwyczaj takich objawów jak:

• mrowienie, pieczenie i świąd genitaliów (bezpośrednio przed pojawieniem się pęcherzy);
• bolesne czerwone pęcherze na genitaliach, odbycie, udach i pośladkach;
• pęcherze i owrzodzenia na szyjce macicy.

Nawroty choroby są zazwyczaj krótsze i łagodniejsze, gdyż organizm (w odpowiedzi na wcześniejsze infekcje) zaczyna produkować przeciwciała ochronne. Opryszczka narządów płciowych przechodzi również przez tak zwaną "fazę linienia", co oznacza, że wirus jest aktywny na powierzchni skóry. Objawy często nie są widoczne w tej fazie, ale wirus nadal może się przenieść na drugą osobę poprzez kontakt skórny.

Etapy opryszczki narządów płciowych

Jak większość infekcji wirusowych, również opryszczka płciowa rozwija się etapami. Oto opis poszczególnych etapów opryszczki wraz ze zdjęciami:

• Etap I: zaczerwienienie i łuszczenie się skóry
• Etap II: pojawienie się na skórze małych pęcherzyków
• Etap III: pęcherzyki opryszczki pękają tworząc strupki
• Etap IV: strupki pęcherzyków opryszczki z czasem zamieniają się w ranki
• Etap V: gojenie się zmian skórnych

Jak wygląda opryszczka narządów płciowych? - zdjęcia

UWAGA

Ta galeria zawiera autentyczne zdjęcia opryszczki narządów płciowych

Zobacz zdjęcia opryszczki narządów płciowych

Pokaż ostrzeżenie

Opryszczkę narządów płciowych można rozpoznać na podstawie objawów, jednak w porównaniu do innych chorób przenoszonych drogą płciową, takich jak chlamydia, kiła, czy rzeżączka, występują one znacznie rzadziej. CDC (Centra Kontroli i Zapobiegania Chorobom ) szacują, że ponad 80% osób zarażonych opryszczką nie jest świadomym, że jest nosicielem wirusa, dlatego wykrycie i wykonanie testu pod kątem wykrycia wirusa opryszczki jest niezwykle trudne.

Oprócz wizualnej oceny i wywiadu z pacjentem, lekarz może zlecić wykonanie odpowiednich badań w celu wykrycia wirusa opryszczki. Materiał pobrany do badania to najczęściej płyn pochodzący z pęcherzy lub wymaz z błony śluzowej okolicy pęcherzyków. Najczęściej wykonywane badania na opryszczkę to m.in:

• badania serologiczne
• badanie immunofluorescencyjne z użyciem przeciwciał monoklonalnych dla HSV1 i HSV2;
• izolacja wirusa HSV w hodowli komórkowej
• test Tzancka
• wykrywanie DNA wirusa HSV metodą PCR
• badanie w mikroskopie elektronowym.

W celu diagnozy opryszczki narządów płciowych i wykonania badania pod kątem wykrycia wirusa należy skontaktować się z lekarzem rodzinnym.

Leczenie opryszczki narządów płciowych polega na stosowaniu doustnych tabletek przeciwwirusowych. Leki pozwalają złagodzić przebieg choroby, skrócić czas jej trwania i wyeliminować nieprzyjemne objawy. Nie niszczą one jednak całkowicie wirusa – w organizmie osoby zarażonej wirus opryszki pozostaje na zawsze. Dlatego też często dochodzi do nawrotów choroby.

Leczenie opryszczki narządów płciowych różni się w zależności od tego, czy choroba ujawniła się po raz pierwszy (zakażenie pierwotne), czy mamy do czynienia z nawrotem infekcji. W przypadku częstych nawrotów choroby wskazane może być wprowadzenie leczenia profilaktycznego.

Leczenie zakażenia pierwotnego

W przypadku zakażenia pierwotnego najczęściej stosuje się leki przeciwwirusowe zapobiegające rozmnażaniu się wirusa HSV, takie jak Aciclovir (Acyklowir), Valtrex lub Famvir:

• Aciclovir (Acyclowir) w zakażeniu pierwotnym stosuje się przez pięć dni. Tabletki o dawce 200 mg przyjmuje się pięć razy dziennie, z zachowaniem czterogodzinnych odstępów.
• Famvir, w przypadku pierwszego rzutu choroby, należy przyjmować również przez pięć dni. Stosuje się jedną tabletkę (250 mg) trzy razy dziennie.
• Valtrex, w terapii pierwszego ataku opryszczki narządów płciowych, przyjmuje się dwa razy dziennie po jednej tabletce 500 mg, przez okres do 10 dni.

Leczenie nawrotów choroby

W przypadku nawrotów choroby, oprócz brania leków, warto stosować miejscowe zabiegi, które mogą pomóc złagodzić objawy choroby:

• Należy dbać o czystość miejsc w których pojawiają się pęcherze, myjąc je czystą wodą lub wodą z solą. Zapobiegnie to zakażeniu wrzodów i pęcherzy bakteriami oraz może przyspieszyć ich gojenie.
• Warto stosować zimne okłady na obszary występowania pęcherzy. Pomogą one złagodzić ból i przyspieszyć gojenie. Można w tym celu użyć np. okładów żelowych lub zamrożonych torebek po herbacie. Należy pamiętać, aby zawsze owinąć je w czysty materiał i nie przykładać lodu bezpośrednio do skóry.
• Aby zmniejszyć ból podczas oddawania moczu, zarażone miejsca można smarować wazeliną lub przeciwbólową maścią z lidokainą. Należy także pić dużo płynów, co pozwoli rozcieńczyć mocz. Pomocne może być ponadto stosowanie tzw. nasiadówek (kąpieli nasiadowych).
• Podczas leczenia (oraz w celu zapobiegania nawrotom choroby) należy nosić przewiewną, bawełniana bieliznę.

Ponadto w leczeniu nawrotów choroby stosuje się doustne leki przeciwwirusowe, takie jak:

• Aciclovir (Acyclowir) w nawrotach choroby przyjmuje się przez pięć dni. Tabletki o dawce 200 mg stosuje się pięć razy dziennie, z zachowaniem czterogodzinnych odstępów.
• Famvir, w przypadku nawracającej infekcji, należy przyjmować dwa razy dziennie, jedną tabletkę o dawce 125 mg, przez okres pięciu dni.
• Valtrex, w nawrotach opryszczki narządów płciowych, stosuje się raz dziennie, jedną tabletkę 500 mg przez 3 do 5 dni.

Leczenie profilaktyczne

Jeśli w ciągu roku pojawi się więcej niż sześć epizodów choroby, specjalista może zalecić stosowanie terapii profilaktycznej. Leczenie to jest długotrwałe i zawsze powinno odbywać się pod okiem lekarza. Może on przepisać stosowanie leczenia profilaktycznego opryszczki narządów płciowych na czas od 6 do 12 miesięcy. Należy pamiętać, że nawet w czasie leczenia profilaktycznego, istnieje ryzyko zarażenia partnera wirusem opryszczki. Aby zmniejszyć prawdopodobieństwo przekazania choroby powinno się stosować prezerwatywy podczas każdego stosunku.

Leczenie profilaktyczne również opiera się na stosowaniu leków przeciwwirusowych:

• Aciclovir (Acyklowir) – w leczeniu profilaktycznym przyjmuje się jedną tabletkę o dawce 200 mg cztery razy dziennie.
• Famvir, w profilaktyce opryszczki narządów płciowych, należy przyjmować dwa razy dziennie, jedną tabletkę o dawce 250 mg.
• Valtrex, w leczeniu zapobiegawczym, stosuje się jedną tabletkę 500 mg raz dziennie.

Czy w leczeniu opryszczki narządów płciowych można stosować leki bez recepty?

Istnieją leki na opryszczkę bez recepty, które mogą przynieść ulgę w jej objawach np. żele, plastry, maści czy sztyfty.

Aby szybko i skutecznie pozbyć się dolegliwości, zaleca się jednak stosowanie leków na receptę takich jak Aciclovir (Acyklowir), Famvir czy Valtrex. Recepta na te leki może zostać wystawiona przez lekarza euroClinix po wypełnieniu internetowego formularza konsultacji medycznej. Następnie, lek zostanie ekspresowo dostarczony na podany adres.

Opryszczka narządów płciowych domowe sposoby

W internecie można znaleźć wiele naturalnych metod leczenia opryszczki. Jednym ze sposobów złagodzenia objawów jest noszenie luźnej bawełnianej bielizny. Ponadto, zmiany chorobowe należy utrzymywać w czystości i suchości.

Niektórzy zalecają również ziołowe nasiadówki, kąpiele i ciepłe okłady np. nasiadówka z sody, nasiadówka z liścia mącznicy lekarskiej, kompresy z naparu z goździków lub czarnej herbaty i kąpiele w wodzie z dodatkiem olejku geraniowego. Dodatkowo, zaleca się zastosowanie substancji wysuszającej takiej jak woda utleniona, gdy pęcherze pękną. Przed zastosowaniem tych domowych sposobów na opryszczkę należy jednak skonsultować się z lekarzem, ponieważ mogą one wywołać reakcję alergiczną lub podrażnienie i pogorszyć objawy choroby.

Inny domowy sposób na opryszczkę to wprowadzenie do diety produktów bogatch w cynk (np. otręby, jajka, mleko, płatki owsiane) i witaminę B (zielonolistne warzywa, mleko i jego przetwory, pieczywo wieloziarniste). Należy również unikać produktów o wysokiej zawartości argininy (np. ryż, czekolada, coca cola) oraz alkoholu.

Opryszczka narządów płciowych niesie ze sobą ryzyko niebezpiecznych powikłań. Szczególnie groźne jest pozostawienie choroby nieleczonej - niekontrolowana farmakologicznie opryszczka łatwiej rozprzestrzenia się na inne części ciała.

Nieleczone wrzody i pęcherze mogą pękać powodując bolesne, trudno gojące się rany. Pęcherze i owrzodzenia w obrębie genitaliów mogą powodować ból podczas stosunków płciowych oraz oddawania moczu, a także parcie na pęcherz.

W rzadkich przypadkach pęcherze wywołane przez wirusa opryszczki mogą zostać zakażone przez bakterie. Jeśli tak się stanie często dochodzi do infekcji skóry, która może rozprzestrzenić się na inne części ciała np. wargi, ręce lub palce.

W bardzo rzadkich przypadkach wirus opryszczki atakuje inne organy, takie jak oczy, mózg, wątroba lub płuca. Na tego typu komplikacje narażone są przede wszystkim osoby z upośledzonym układem odpornościowym (np. z powodu zarażenia wirusem HIV lub stosowania niektórych leków). W takim wypadku konieczne jest natychmiastowe leczenie. Wirus opryszki przeniesiony do oka może być przyczyną zapalenia rogówki, która nieleczona może powodować utratę wzroku. Jeśli wirus przedostanie się do mózgu, istnieje ryzyko wystąpienia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i powikłań neurologicznych.

Opryszczka narządów płciowych u kobiet w ciąży

Opryszczka narządów płciowych może być szczególnie niebezpieczna w przypadku kobiet w ciąży. Jeśli u ciężarnej dojdzie do zakażenia pierwotnego istnieje duże ryzyko komplikacji, gdyż jej organizm nie wytworzył jeszcze przeciwciał, które mogłyby chronić płód. W takim wypadku zdarza się że dochodzi do zakażenia wewnątrzmacicznego, które może powodować nieprawidłowy rozwój płodu lub wywołać przedwczesny poród.

Jeśli kobieta po raz pierwszy zachorowała na opryszczkę narządów płciowych przed zajściem w ciążę, ryzyko przekazania wirusa dziecku jest niskie. Dzieje się tak, ponieważ w ciągu ostatnich kilku miesięcy ciąży kobieta przekazuje ochronne przeciwciała (białka, które zwalczają zakażenie) płodowi. Przeciwciała te będą chronić dziecko podczas narodzin i jeszcze przez kilka miesięcy później. Nawet jeśli epizody opryszczki powtarzają się czasie ciąży, dziecko nie powinno być narażone na większe ryzyko. Jednakże, może być konieczne przyjmowanie leków przeciwwirusowych, takich jak Aciclovir (Acyklowir), w sposób ciągły od 36 tygodnia ciąży aż do momentu urodzenia. Pozwoli to zmniejszyć nasilenie objawów.

Niebezpieczeństwo niesie ze sobą poród, jeśli w drogach rodnych i okolicach narządów płciowych kobiety występują czynne zmiany wywołane wirusem opryszczki. Kontakt z nimi może prowadzić do zakażenia noworodka, które jest bardzo niebezpieczne (może prowadzić do powstania zmian skórnych, zapalenia jamy ustnej, rogówki, opon mózgowych). U ciężarnych, u których występują czynne zmiany chorobowe może być wskazane wykonanie cesarskiego cięcia.

Istnieją leki łagodzące objawy opryszczki, które można kupić bez recepty, jednak do zakupu większości skutecznych leków antywirusowych wymagana jest recepta.

Korzystając z usług euroClinix można otrzymać receptę i lek bez wychodzenia z domu. Wystarczy wypełnić internetowy formularz konsultacji medycznej, który następnie zostanie sprawdzony przez lekarza. W przypadku braku przeciwwskazań lekarz wystawi receptę, a lek zostanie wysłany ekspresową wysyłką pod wskazany adres.