Nadmierne owłosienie - co mówi o Twoim zdrowiu

Hirsutyzm to dolegliwość dotykająca kobiety, która objawia się występowaniem obfitego i ciemnego owłosienia na nietypowych dla przedstawicielek płci żeńskiej obszarach ciała. Są to obszary często określane jako „męskie” lub „zależne od androgenów”.

Do objawów hirsutyzmu zalicza się nadmierny wzrost włosów na:

• twarzy (szczególnie obszar górnej wargi)
• szyji
• klatce piersiowej
• brzuchu
• dolnej części pleców
• pośladkach
• wewnętrznej części ud
• palcach u nóg
• obszarach intymnych (włosy łonowe).

Do ilościowej oceny nasilenia hirsutyzmu stosuje się skalę Ferrimana i Gallweya.

Inną dolegliwością, która może powodować nadmierne owłosienie jest hipertrichoza. Kluczową różnicą pomiędzy tymi chorobami jest jednak to, że hirsutyzm dotyka wyłącznie kobiety i występuje na nietypowych dla przedstawicielek płci żeńskiej obszarach ciała. Ponadto, na hipertrichozę mogą cierpieć zarówno u mężczyzn, jak i kobiet.

We współczesnej medycynie wyróżnia się dwa rodzaje tej choroby, które różnią się podłożem biologicznym.

Najczęściej spotykany rodzaj hirsutyzmu jest znany jako hirsutyzm wtórny. Wynika on z nadmiernej produkcji męskich hormonów (androgenów), które są odpowiedzialne za wzrost włosów w organizmie. Androgeny odgrywają ważną rolę w okresie dojrzewania, ponieważ zamieniają cienkie, puszyste włosy w grubsze i dłuższe, które pokrywają nasze ciało.

Kolejnym typem hirsutyzmu jest hirsutyzm idiopatyczny. Uważa się, że ten rodzaj choroby może występować na skutek nadmiernej wrażliwości na androgeny lub wzmożonej produkcji tych hormonów i jest uwarunkowany genetycznie. Badania pokazują jednak, że w około 10% ciężkich przypadków i 50% łagodnych przypadków ustalenie prawdziwych przyczyn tego stanu jest niemożliwe.

Poniżej omówimy niektóre z najczęstszych przyczyn hirsutyzmu u kobiet i ich objawy.

Zespół policystycznych jajników (PCOS) jest zdecydowanie najczęstszą przyczyną hirsutyzmu u kobiet. Badania szacują, że do 78% kobiet z nadmiernym owłosieniem cierpi na PCOS. Zespół policystycznych jajników to stan charakteryzujący się małymi, łagodnymi torbielami jajników, które mogą powodować niepłodność, nieregularne okresy lub zupełny brak miesiączki.

Choroba ta jest efektem braku równowagi hormonalnej. Kobiety z PCOS mają wysoki poziom androgenów i niski poziom estrogenu (żeńskiego hormonu), co powoduje nadmierny porost włosów na twarzy, klatce piersiowej, plecach i brzuchu. Ponadto prowadzi to również, do występowania trądziku.

Objawy zwykle występują po okresie dojrzewania i oprócz hirsutyzmu obejmują:

• typ cery tj. tłusta lub trądzikowa
• przyrost masy ciała
• brak lub nieregularne miesiączki
• przerzedzanie się lub wypadanie włosów
• zaburzenia owulacji i trudności z zajściem w ciążę

Należy jednak pamiętać, że choroba może mieć różny przebieg kliniczny. Eksperci przypuszczają, że PCOS może mieć przyczyny genetyczne, związane ze stylem życia, a także insuloodpornością.

Jeden z rodzajów hirsutyzmu związany jest z okresem przekwitania u kobiet. Wynika to z faktu, że podczas klimaterium nadnercza i jajniki przestają produkować żeńskie hormony, takie jak estrogen, ale nadal wytwarzają testosteron i inne androgeny. Skutkuje to zwiększonym porostem włosów na twarzy, szczególnie na górnej wardze i brodzie. Należy jednak zauważyć, że w przeciwieństwie do innych przyczyn hirsutyzmu, nadmierne owłosienie będzie w większości przypadków delikatne i jasne.

Kolejne interesujące zjawisko związane z nadmiernym owłosieniem występuje podczas ciąży. W tym przypadku jednak nie jest to związane ze wzrostem męskich hormonów. W okresie ciąży w ciele następuje wiele wahań hormonalnych - najczęściej obserwuje się wzrost estrogenu i prolaktyny (związany z produkcją mleka matki). Te zmiany hormonalne prowadzą do zwiększonego porostu grubszych, ciemniejszych włosów na ciele przyszłej matki, w szczególności w okolicach brzucha.

Jedną z przyczyn hirsutyzmu wtórnego mogą być przyjmowane leki. Mogą to być leki hormonalne, ale także inne leki, w tym:

• kortykosteroidy – stosowane w leczeniu stanów zapalnych i obrzęku przy dolegliwościach autoimmunologicznych (np. reumatoidalne zapalenie stawów, astma i alergie)
• sterydy anaboliczne - używane w celu budowy masy mięśniowej (często niewłaściwie używane)
• minoksydyl - stosowany w leczeniu wypadania włosów
• cyklosporyna - hamuje działanie układu odpornościowego
• danazol - stosowany w leczeniu endometriozy
• diazoksyd – stosowany w leczeniu niskiego poziomu cukru we krwi
• fenytoina – stosowany na padaczkę
• penicylamina – pomaga w przypadku problemów z wątrobą i ciężkiego reumatoidalnego zapalenia stawów.

Fakt, że stosujesz jeden z tych leków, nie oznacza, że na pewno ​​rozwiniesz hirsutyzm. Warto jednak być świadomym potencjalnych skutków ubocznych stosowania tych środków. Jeśli nie masz pewności, sprawdź ulotkę dołączoną do opakowania leku lub skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Jeśli masz wysoki wskaźnik BMI wnoszący 25 lub więcej, możesz być w grupie podwyższonego ryzyka wystąpienia hirsutyzmu . Badania wykazały, że tkanka tłuszczowa jest częściowo odpowiedzialny za produkcję męskich hormonów w organizmie. Nadmiar tkanki tłuszczowej może oznaczać nadmierną produkcję androgenów, co może skutkować występowaniem nadmiernego owłosienia.

Nadwaga może również skutkować obniżoną wrażliwości organizmu na działanie insuliny, czyli hormonu, który reguluje poziom cukier w krwi. Insulinooporność występuje mimo prawidłowego lub podwyższonego stężenia cukru krwi i może prowadzić do cukrzycy typu 2.

Insulinooporność to jednak nie tylko problem związany z otyłością. Dotyczy również do 75% kobiet z PCOS, które nie mają nadwagi. Naukowcy powiązali insulinooporność ze zwiększoną produkcją testosteronu przez jajniki, co może przyczyniać się do hirsutyzmu u wielu kobiet.

Istnieją również inne schorzenia, które wpływają na gospodarkę hormonalną organizmu, i zostały powiązane z występowaniem hirsutyzmu. Należy jednak zauważyć, że częstość występowania nadmiernego owłosienia przy następujących dolegliwościach jest niska:

• zespół Cushinga – wysoki poziom kortyzolu (hormonu stresu)
• nadczynność tarczycy – nadmierne wydzielanie hormonów tarczycy
• niedoczynność tarczycy – tarczyca produkuje za mało hormonów w stosunku do potrzeb organizmu
• hiperprolaktynemia – wysoki poziom prolaktyny u kobiet niebędących w ciąży
• akromegalia (gigantyzm) – stan, w którym przysadka mózgowa wytwarza zbyt dużo hormonu wzrostu w wieku dorosłym, często spowodowany łagodnym guzem

W rzadszych przypadkach hirsutyzm wtórny może być wywołany przez guza nadnerczy na jajnikach, który nad produkuje androgeny. Z tego względu oprócz hirsutyzmu kobiety mogą cierpieć na trądzik, pogłębienie i obniżanie głosu oraz mieć niejednoznaczne narządy płciowe. Chociaż guzy nadnerczy mogą nieść ze sobą poważne skutki zdrowotne poważne to być poważne, występują one jedynie u 2 kobiet na każdy milion, więc jeśli cierpisz na hirsutyzm, jest mało prawdopodobne, że jest on spowodowany guzem jajników. Niezależnie od tego, nadal powinnaś skonsultować się z lekarzem, jeśli doświadczasz nagłego nadmiernego porostu włosów.

Istnieje również grupa schorzeń genetycznych wpływających na nadnercza, które mogą prowadzić do hirsutyzmu (a także nadmiernego owłosienia u obu płci). Jest to dolegliwość znana jako przerost nadnerczy. Powoduje on, że gruczoły nadnerczy nie mają enzymów do wytwarzania kluczowych hormonów, w tym androgenów. Skutkuje to przedwczesnym porostem włosów łonowych, a także nadmiernym owłosieniem twarzy i ciała. Te choroby genetyczne są również niezwykle rzadkie i prawdopodobnie zostaną zdiagnozowane, gdy jesteś młodszy/a.

Metoda leczenia hirsutyzmu zależy od zaawansowania choroby. Niektóre kobiety mogą wymagać jedynie usuwania nadmiernego owłosienia stosując metody takie jak depilacja lub laser, podczas gdy inne mogą potrzebować leków na receptę.

Metody usuwania niechcianego owłosienia

Istnieje wiele różnych opcji usuwania włosów, które możesz wykonać samodzielnie w domu. Należą do nich m.in. golenie, depilacja depilatorem, depilacja woskiem lub pastą cukrową, kremy do depilacji (usuwanie chemiczne). Produkty lub narzędzia potrzebne do tych metod usuwania owłosienia można kupić w większości drogerii i sklepów kosmetycznych, ale niektóre spa i salony kosmetyczne również oferują niektóre z nich np. depilację woskiem.

Alternatywnie możesz również skorzystać ze specjalistycznych usług depilacji, takich jak depilacja laserowa, czy elektroliza (usuwanie owłosienia metodą elektrolizy). Są one zazwyczaj trwalsze w porównaniu z metodami, które możesz wykonać samodzielnie.

Leki na receptę

Przed otrzymaniem leków od lekarza, możesz zostać poproszona o wykonanie badań krwi w celu sprawdzenia poziomu hormonów. Pomoże to określić potencjalną przyczynę hirsutyzmu.

Na przykład u kobiet cierpiących na zespół policystycznych jajników może być konieczne zastosowanie antykoncepcji, takiej jak dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne lub inne leki hormonalne, takie jak Diane-35 aby wyrównać poziom hormonów. Kobietom w okresie menopauzy może być zalecane rozpoczęcie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ) w celu kontrolowania objawów menopauzy, ponieważ dobrze dobrana HTZ może zmniejszyć porost włosów na twarzy. Jeśli to możliwe, lekarz może udzielić Ci porady, jak schudnąć, ponieważ może to pomóc w poprawie poziomu insuliny i ogólnej poprawie stanu zdrowia.

Co ciekawe, badania wykazały nawet, że finasteryd, zwykle stosowany w celu leczenia łysienia androgenowego u mężczyzn, może pomóc zmniejszyć objawy hirsutyzmu u kobiet z PCOS, gdy przyjmowany z innymi lekami. Jednak jest to zastosowanie poza wskazaniami rejestracyjnymi, dlatego przed użyciem należy zasięgnąć porady lekarza.

Istnieje również specjalny krem ​​na receptę dla kobiet, które doświadczają objawów hirsutyzm na twarzy. Jest to preparat ​​z eflornityną, sprzedawany zazwyczaj pod nazwą Vaniqa Lek ten aplikuje się na określone obszary dotknięte chorobą. Krem Vaniqa możesz kupić w przychodni internetowej euroClinix! Wystarczy, że wypełnisz formularz konsultacji, który zostanie sprawdzony przez naszego lekarza. Jeśli specjalista nie stwierdzi żadnych przeciwwskazań do stosowania, wystawi receptę i przekaże ją do licencjonowanej apteki skąd lek zostanie wysłany ekspresową wysyłką na wskazany przez ciebie adres.