Zespół bolesnego pęcherza: jak rozpoznać przewlekłe zapalenie pęcherza moczowego

Śródmiąższowe zapalenie pęcherza moczowego to przewlekła choroba pęcherza, która dotyka miliony ludzi na całym świecie. Charakteryzuje się bólem w podbrzuszu, częstą potrzebą oddania moczu, również w nocy, a także trudnością z rozpoczęciem mikcji, uczuciem niecałkowitego opróżnienia pęcherza oraz kurczami pęcherza w trakcie mikcji.

Istnieją dwa główne podtypy IC. 90% osób z śródmiąższowym zapaleniem pęcherza moczowego będzie miała typ niewrzodowy, co oznacza, że w ścianie pęcherza występują glomerulacje (krwotoki z pęcherza moczowego). Jednak te glomerulacje nie są specyficzne dla IC i mogą być spowodowane innymi rodzajami zapalenia. Około 5 do 10% chorych na IC doświadcza wrzodziejącej postaci choroby, co oznacza, że ​​mają wrzody Hunnera. Mogą one przybierać postaci linijnych ubytków błony śluzowej lub nieregularnych krwawiących obszarów błony śluzowej. Wrzody Hunnera często zaostrza objawy choroby.

Śródmiąższowe zapalenia pęcherza moczowego jest również ściśle związane z innymi dolegliwościami i chorobami. Trzy najczęstsze schorzenia towarzyszące IC to zespół jelita drażliwego (IBS), wrażliwa skóra (reaktywność skóry) i alergie.

Dokładna przyczyna IC nie jest znana. Jednak naukowcy zidentyfikowali kilka czynników, które mogą przyczyniają się do rozwoju tej dolegliwości. Należą do nich m.in:

• uraz pęcherza moczowego po operacji;
• nadmierne rozdęcie pęcherza – długie okresy nie oddawania moczu
• dysfunkcja mięśni dna miednicy – ​​mięśnie kontrolujące oddawanie moczu;
• zaburzenie autoimmunologiczne, w którym układ odpornościowy omyłkowo atakuje pęcherz;
• nadwrażliwość lub zapalenie nerwów miednicy.

Uważa się, że wszystkie te czynniki powodują uszkodzenie ściany pęcherza moczowego, co z kolei umożliwia przedostawanie się cząsteczek moczu do wyściółki pęcherza. Dostanie się cząsteczek do wyściółki pęcherza, może uszkodzić pęcherz, a także otaczające go nerwy i mięśnie.

Niektóre badania sugerują, że wyściółka pęcherza moczowego osób cierpiących na IC nie naprawia się w taki sam sposób, jak u osób zdrowych. Dzieje się tak, ponieważ osoby chore wytwarzają białko zwane czynnikiem antyproliferacyjnym (APF), które zapobiega wzrostowi komórek pęcherza moczowego, co oznacza, że ​​pęcherz nie może sam się naprawiać.

Jaka jest różnica między śródmiąższowym zapaleniem pęcherza a zapaleniem pęcherza?

Zapalenie pęcherza, jak i IC mają podobne objawy, jednak znacząco różne przyczyny. Zapalenie pęcherza moczowego powstaje na skutek infekcji bakteryjnej, zazwyczaj spowodowanej przez obecność bakterii jelitowych i najczęściej dotyka kobiety. Dolegliwość ta może mieć łagodny przebieg i nie wymagać leczenia, jednak w przypadku poważnych infekcji stosuje się antybiotyki, takie jak Trimethoprimum lub Nifruatoin, które zwalczają nie tylko objawy zakażenia, ale i źródło infekcji. W porównaniu do zapalenia pęcherza, przyczyny Ic nie są do końca znane. Ponadto, choroba ta jest dolegliwością przewlekłą, której nie można wyleczyć, a jedynie łagodzić objawy.

Objawy i ich nasilenie różnią się w zależności od osoby, jednak do głównych objawów IC należą:

• częsta potrzeba oddania moczu, również w nocy;
• uczucie konieczności natychmiastowego oddania moczu, któremu towarzyszy ból, ucisk lub skurcze;
• ból, który może wystąpić w miednicy, podbrzuszu, okolicy cewki moczowej lub pochwy oraz jąder, moszny lub krocza (u mężczyzn);

Objawy choroby mogą od czasu do czasu się nasilać. Może to być spowodowane czynnikami środowiskowymi, takimi jak dieta, niektóre leki, aktywność fizyczna, stosunek seksualny, wahania hormonów, stres, a nawet zbyt obcisłe ubranie.

Zdiagnozowanie IC może być trudne, ponieważ chorobę można łatwo pomylić z kilkoma innymi schorzeniami m.in.pęcherzem nadreaktywnym (OAB), bakteryjnym zapaleniem pęcherza moczowego lub przewlekłą infekcją układu moczowego. Z tego względu proces diagnozy IC opiera się na eliminacji innych schorzeń.

Ponadto w celu rozpoznania IC wykonuje się testy, takie jak badanie układu płciowo-moczowego, badanie moczu, cystoskopia, biopsja, cytologia moczu, czy test wrażliwości na potas.

Cystoskopia z hydrodystensją

Jednym z badań, które może zostać wykonane w celu diagnozy śródmiąższowego zapalenia pęcherza, jest cystoskopia. Jest to procedura polegająca na zbadania wnętrza pęcherza za pomocą cienkiej kamery zwanej cystoskopem, która jest wprowadzana do cewki moczowej. Cystoskop może być wyposażony w narzędzia do wykonywania biopsji ściany pęcherza moczowego. Chociaż biopsje nie są konieczne do rozpoznania IC, mogą być przydatne w wyeliminowaniu innych schorzeń takich jak raka pęcherza (jako przycyzny objawów). Zabieg ten można wykonać równolegle z hydrodylacją pęcherza (badanie hydrodystentacji) - zabieg, podczas którego do pęcherza pompowany jest płyn, który stopniowo zwiększa swój rozmiar. Następnie lekarz wypuści płyn i ponownie przeprowadza badanie pęcherza pęcherz. Badanie to nie należy do najprzyjemniejszych, jednak jest proste i nie wymaga pozostania w szpitalu.

Badania urodynamiczne

Badania urodynamiczne to test przepływu moczu. Skupiają się one na pęcherzu, zwieraczach układu moczowego (mięśnie wokół szyi pęcherza) i cewce moczowej, które odpowiedzialne są za wstrzymywanie i uwalnianie moczu. W celu wykonania badania do cewki moczowej wprowadza się specjalny cewnik. Na końcu cewnika znajduje się urządzenie, który służy do pomiaru ciśnienia wewnątrz pęcherza. Drugi cewnik zostanie wprowadzony do pochwy lub odbytu ( u mężczyzn), aby zmierzyć nacisk, jaki reszta ciała wywiera na pęcherz. Badania urodynamiczne trwają od 5 do 30 minut i są bezpieczne. Pacjent może jednak odczuwać delikatne pieczenie oraz ogólny dyskomfort.

Niestety śródmiąższowe zapaleniem pęcherza jest chorobą nieuleczalną. Istnieją jednak produkty lecznicze oraz metody, które mogą złagodzić objawy i poprawiają jakość życia chorych.

Leki

Istnieją środki bez recepty - leki przeciwbólowe (ibuprofen i paracetamol) oraz leki przeciwhistaminowe (loratadyna lub cetyryzyna), które lekarz mogą złagodzenia niektóre z objawów IC. Dostępne są również produkty na receptę stosowane w leczeniu śródmiąższowego zapalenia pęcherza. Są to m.in.:

• silniejsze środki przeciwbólowe, takie jak amitryptylina, gabapentyna i pregabalina;
• leki rozluźniające mięśnie pęcherza, takie jak tolterodyna, solifenacyna lub mirabegron;
• cymetydyna – lek, który blokuje histaminę (substancję chemiczną, która chroni przed alergenami) w komórkach pęcherza;
• polisiarczan pentozanu sodu (Elmiron) – lek, który może pomóc w naprawie wyściółki pęcherza;

Oprócz leków doustnych istnieją również leki, które są podawane bezpośrednio do pęcherza moczowego, znane jako wlewka dopęcherzowa lub leki dopęcherzowe. Obejmuje to leki takie jak:

• lignokaina – miejscowy środek znieczulający pęcherz;
• leki odbudowujące wyściółkę pęcherza, takie jak kwas hialuronowy lub siarczan chondroityny.

Operacja

Jeśli leki na receptę nie pomagają, lub jeśli w pęcherzu występują nieprawidłowe zmiany, takie jak wrzody Hunnera, może zaistnieć konieczność przeprowadzenia zabiegu w celu zmniejszenia objawów i polepszenia stanu chorobowego. Niektóre z nich to:

• kauteryzacja (przyżeganie) – usuwanie patologicznej tkanki i owrzodzeń z pęcherza termicznie, laserowo, elektrycznie, lub chemicznie;
• zastrzyki z toksyny botulinowej (takie jak Botox) - są wstrzykiwane bezpośrednio do pęcherza, aby tymczasowo złagodzić objawy;
• neuromodulacja — wszczepienie implantu, który stymuluje nerwy energią elektryczną, aby złagodzić ból i ciągłe parcie na mocz;
• powiększenie pęcherza – za pomocą części jelita cienkiego i usuwanie obszarów objętych stanem zapalnym;
• cystektomia (rzadko) – polega na całkowitym usunięciu pęcherza i stworzeniu alternatywnego sposobu oddawania moczu - przez mały otwór w żołądku (stomia) albo przez rekonstrukcję pęcherza.

Leczenie pomocnicze i alternatywne

W połączeniu z lekami niektóre formy terapii mogą pomóc w złagodzeniu objawów choroby. Lekarz może zalecić fizjoterapię (masaż mięśni dna miednicy), aby zmniejszyć obciążenie mięśni pęcherza lub terapię psychologiczną, która może pomóc poradzić sobie z negatywnym wpływem IC na zdrowie psychologiczne.

Jednym z alternatywnych sposobów leczenia jest przezskórna elektryczna stymulacja nerwów (TENS). Jest to metoda, która zakłada użycie małe urządzenia wysyłającego impulsy elektryczne przez ciało, które ma uśmierzyć przewlekły ból. Trwają badania nad skutecznością tej metody, dlatego przed zakupem warto skonsultować się z lekarzem.

Wiedza i świadomość tego, co wywołuje objawy IC i unikanie tych czynników jest kluczem do radzenia sobie z chorobą. Istnieje również kilka zasad stylu życia, które mogą złagodzić objawy IC i zmniejszyć ryzyko zaostrzeń dolegliwości.

• Unikanie niektórych potraw i napojów, takich jak ostre i kwaśne jedzenie, napoje z kofeiną, soki cytrusowe i wszystko, co zawiera sztuczne słodziki.
• Rzucenie palenia – substancje chemiczne zawarte w dymie papierosowym mogą podrażniać pęcherz.
• Redukowanie wyzwalaczy stresu – techniki oddychania, medytacja, ćwiczenia i długie kąpiele to niektóre ze sposobów na radzenie sobie ze stresem.
• Planowanie regularnych przerw na toaletę – oznacza to, że Twój pęcherz nigdy nie jest zbyt pełny i możesz nauczyć się oddawać mocz w rzadszych odstępach czasu.