Dlaczego ze zgagą należy udać się do lekarza?

Zgaga

Zgaga to uczucie pieczenie i palenia w przełyku, spowodowane cofaniem się soku żołądkowego i treści pokarmowych z żołądka do przełyku. Charakterystyczne objawy zgagi pojawiają się za mostkiem, i mogą sięgać aż do gardła. Główną przyczyną występowania tej dolegliwości jest rozluźnienie dolnego zwieracza przełyku. Jest to mięsień, w kształcie pierścienia, który oddziela przełyk od żołądka. Prawidłowo funkcjonujący zwieracz kurczy się po przejściu połkniętego pokarmu przez przełyk i w ten sposób odcina pożywieniu drogę powrotną. Jeśli zwieracz nie zamyka się całkowicie, lub jeśli otwiera się zbyt często, treść żołądkowa zawierająca kwasy i enzymy trawienne może przedostać się do przełyku. W wyniku tego, mogą wystąpić objaw takie jak uczucie pieczenia w klatce piersiowej, zwane zgagą. Inne objawy zgagi zalicza się do grupy objawów niestrawności m.in. kwaśny posmak w jamie ustnej, wzdęcia, czkawka i nudności.

Refluks żołądkowo-przełykowy

Jeśli doświadczasz zgagi częściej niż dwa razy w tygodniu, może być to objawem przewlekłej choroby znanej jako refluks żołądkowo-przełykowy, zwany także chorobą refluksową przełyku (GERD). W wyniku tej dolegliwości treść żołądkowa cofa się do przełyku lub gardła, a czasami nawet do jamy ustnej. W skład treści żołądkowej wchodzi kwas solny, a także enzymy trawienne. Z biegiem czasu refluks powoduje osłabienie dolnego zwieraczem przełyku, co prowazzi do częstszego występowania objawów.

W porównaniu do zgagi, objawy GERD są przewlekłe i bardziej uciążliwe. Choroba może powodować ból w klatce piersiowej, suchy kaszel, świszczący oddech, ból gardła, problemy z przełykaniem, astmę, a także próchnicę.

Nieodpowiednia dieta i nawyki żywieniowe to elementem, który przyczynia się do rozwoju refluksu żołądkowego. Niektóre pokarmy i napoje, takie jak kwaśne, ostre, lub tłuste potrawy, napoje gazowane, cebula, czosnek, czekolada i wiele innych, są mogą wywoływać zgagę lub inne objawy choroby refluksowej przełyku. Ponadto spożywanie dużych posiłków, kładzenie się po posiłku lub podjadanie przed snem ułatwia przemieszczanie się kwasu żołądkowego w górę przełyku.

Nadwaga i otyłość również mogą być przyczyną refluksu żołądkowo -przełykowego. Wynika to ze zwiększonego nacisku na żołądek - dodatkowa tkanka tłuszczowa ściska żołądek, co prowadzi do przemieszczania się kwasu żołądkowego w górę przełyku. Kobiety w ciąży również częściej doświadczają refluksu żołądkowego, co spowodowane jest wyższym poziomem hormonów oraz ciśnieniem wywołanym przez rozwijający się płód. Objawy refluksu podczas ciąży częstą są najbardziej uciążliwe w trzecim trymestrze, jednak symptomy zazwyczaj ustępują po porodzie.

Przepuklina rozworu przełykowego to schorzenie żołądk, które jest jedną z częstych przyczyn refluksu. Choroba ta polega na przesuwaniu się górnej części żołądka oraz dolnego zwieracza przełyku nad przeponą i może wystąpić w każdym wieku. Jeżeli przepona prawidłowo, zapobiega przedostawaniu się kwasu żołądkowego do przełyku. Jednak jeśli osoba cierpi na przepuklinę rozworu przełykowego, kwas może wydostać się z żołądka i powodować zgagę. Dolegliwość ta jest częściej spotykana u kobiet osób z nadwagą i powyżej 50 roku życia.

Nadmierny stres, skłonności genetyczne, palenie papierosów oraz niektóre schorzenia (takie jak gastropareza) również są powiązane z osłabieniem dolnego zwieracza przełyku, a tym samym objawami refluksu.

Jakie są powikłania refluksu żołądkowo-przełykowego?

W dłużej perspektywie choroba refluksowa choroba przełyku może powodować wiele poważnych komplikacji zdrowotnych m.in. otwarte rany w przełyku (wrzody przełyku), zapalenie przełyku lub krtani, znane również jako refluksowe zapalenie krtani. Dodatkowo refluks może prowadzić do zaciśnięcia i zwężenia przełyku, dolegliwości zwanej zwężeniem przełyku. Wymienione choroby są niezwykle uciążliwe i mogą prowadzić do trudności w połykaniu, a nawet utratę krwi.

GERD może powodować również inne przewlekłe schorzenia, w tym bezsenność i zaburzenia snu, przełyk Beretta oraz rak przełyku.

Zaburzenia snu

Zaburzenia snu, gorsza jakość snu i bezsenność są efektem ubocznym choroby refluksowej, jednak wiele osób z tą chorobą nie zdaje sobie z tego sprawy. Badania wykazały, że 60% osób z nawracająca zgagą, zgłosiło że ​​ma to negatywny wpływ na ich sen, a ponad 30% stwierdza, że ​​ma to wpływ na ich funkcjonowanie w ciągu dnia. Jedną z możliwych przyczyn jest fakt, że objawy refluksu żołądkowego mogą nasilać się, podczas bycia w pozycji leżącej lub nachylania się. Uważa się, że dzieje się tak, ponieważ:

• w pozycji leżącej grawitacja nie pomaga w utrzymaniu kwasu żołądkowego w żołądku
• rzadsze połykanie podczas snu oznacza, że ​​mniej kwasu żołądkowego jest wypychane w dół przełyku do żołądka
• zmniejszenie produkcji śliny podczas głębszych faz snu (ślina pomaga zneutralizować kwas żołądkowy)

Badania sugerują również, że GERD jest powiązany z obturacyjnym bezdechem sennym (OBS). Jest to zaburzenie snu, które polega na wielokrotnym wstrzymywaniu oddechu z powodu zapadania się górnych dróg oddechowych. Dokładny charakter tego związku jest do końca poznany, ale badacze potwierdzają, że choroby te są współzależne i mogą negatywnie wpłynąć na jakość snu.

Przełyk Barretta

Szacuje się, że choroba ta rozwija się u 10-20% cierpiących na refluks żołądkowo-przełykowy. Przełyk Barretta to stan zapalny w dolnym odcinku przełyku, powstały w wyniku zastąpienia nabłonka wielowarstwowego płaskiego (prawidłowego dla tej okolicy) nabłonkiem walcowatym (występującym w żołądku). Jest to proces znany metaplazją i wynika z nawracającego refluksu, który stopniowo uszkadza wyściółkę przełyku.

Przełyk Barretta zazwyczaj diagnozuje się za pomocą endoskopii, która polega na umieszczeniu sondy zakończonej światłowodem w ciele pacjenta (w tym przypadku gardło) i przesunięciu jej w dół przełyku, aby gastroenterolog mógł zobaczyć, co powoduje objawy choroby. Drugim sposobem na diagnozę jest wykonanie biopsji, czyli pobraniu małej próbki tkanki, aby można ją było zbadać pod mikroskopem.

Rak przełyku

W niektórych przypadkach u osób cierpiących na przełyk Barretta może rozwinąć się dysplazja - tkanka przedrakowa. Z tego względu pacjenci powinni być pod stałą kontrolą lekarza w celu monitorowania komórek przełyku. Należy jednak pamiętać, że ryzyko rozwoju raka jest małe i wynosi około 1 na 1000 , co stanowi mniej niż 1% przypadków raka przełyku. Nowotwór występuje znacznie częściej u osób, które palą lub piją, ponieważ oba nawyki powodują przewlekłe podrażnienie i stan zapalny w górnej części przełyku.

Jeśli cierpisz na przełyk Barretta nie powinieneś/aś się nadmiernie martwić, ponieważ wszelkie nieprawidłowe zmiany komórek i dysplazje są rzadkie. Jednak powinieneś/powinnaś pamiętać o regularnych kontrolach w celu monitorowania dolegliwości, aby móc wcześnie wykryć zmiany.

Objawy przewlekłego refluksu żołądkowo-przełykowego mogą znacząco wpłynąć na życie codzienne. Na szczęście objawy GERD można złagodzić dzięki zmianom stylu życia, takim jak odpowiednia dieta, utrata wagi i rzucenie palenia oraz lekom dostępnym bez recepty, takim jak leki zobojętniające. Chorobę refluksowa przeyku można również leczyć lekami na receptę znanymi jako PPI (inhibitory pompy protonowej) m.in. Pantoprazole, Lansoprazole, Rabeprazole, Omeprazole oraz Nexium (Esomeprazole). Leki te działają poprzez zmniejszenie wydzielania kwasu żołądkowego, co zapobiega i łagodzić nieprzyjemnym objawy choroby. Badania kliniczne udowodniły, że jest to najskuteczniejszy sposób leczenia długotrwałego refluksu żołądkowego, w przeciwieństwie do innych leków na receptę, takich jak blokery H2 (famotydyna lub cymetydyna).