Która hormonalna terapia zastępcza jest najlepsza dla kobiet w okresie menopauzy?

Aby podjąć świadomą decyzję o rozpoczęciu HTZ dobrze jest dokładne zrozumienie, tego jak działa hormonalna terapia zastępcza.

Menopauza to okres, w którym organizm kobiety stopniowo przechodzi ze stanu płodnego w bezpłodny i produkuje coraz mniej estrogenu. Estrogen w rzeczywistości odnosi się do trzech rodzajów hormonów płciowych do których zaliczam; estradiol, estron i estriol. Produkowany głównie w jajnikach, ale także w nadnerczach i tkance tłuszczowej, estrogen odpowiada za kontrolowanie cyklu menstruacyjnego kobiety i rozwoju fizycznego w okresie dojrzewania.

Wraz z wiekiem i zaprzestaniem owulacji poziom estrogenu spada - jest to proces naturalny, stopniowy i nie następuje z dnia na dzień. Niestety wraz ze spadkiem tego hormonu kobiety doświadczają przykrych objawów menopauzy takich, jak:

• uderzenia gorąca (zwane również jako fale gorąca);
• zmiany nastroju;
• obniżenie libido i pociągu seksualnego
• problemy ze snem;
• zaburzenia pamięci i koncentracji;
• suchość pochwy

HTZ zwiększa poziom estrogenu w organizmie, co pozwala utrzymać ich optymalny poziom hormonu i uniknąć nieprzyjemnych dolegliwości związanych z menopauzą. Gdy objawy okresu przekwitania miną - następuje to zazwyczaj po kilku latach - można przestać stosować HTZ.

Rak piersi

Badanie opublikowane w roku 2002 przez Women’s Health Initiative (WHI) potwierdziło hipotezę o związku HTZ z rakiem piersi u kobiet. W tym badaniu 27 347 uczestniczek zostało zaproszonych do stosowania różnych form HTZ pod nadzorem klinicznym. 16 608 z nich (wszystkie kobiety z macicą) otrzymało 0,625 mg skoniugowanych estrogenów końskich (CEE) i 2,5 mg octanu medroksyprogesteronu. Pozostałe 10 739 kobiet bez macicy otrzymało 0,625 mg skoniugowanego końskiego estrogenu lub placebo.

Pięć lat później opublikowano pierwsze wyniki. Pierwsza grupa kobiet (które nie przeszły histerektomii) wykazała wyższe prawdopodobieństwo występowania choroby wieńcowej (choroby niedokrwiennej serca) i raka piersi, ale jednocześnie mniejszą częstotliwość występowania złamań kości i raka jelita grubego. W grupie drugiej (kobiety, które przeszły histerektomię) badanie trwało łącznie prawie siedem lat i wykazało, że u kobet, które przeszły histerektomię HTZ podnosi ryzyko udaru niedokrwiennego.

Jak można się spodziewać, w dużej mierze efektem badania była utrata zaufania do hormonalnej terapii zastępczej – sentyment, który trwa do dziś. Warto jednak zauważyć, że czasu, kiedy badanie zostało przeprowadzone dokonano kilku zmian w formule leczenia, m.in. zmniejszenie stężenia estrogenu i wprowadzenie progesteronu.

Badacze zdali sobie również sprawę, że jednym z ograniczeń badania WHI był fakt, że większość uczestniczek miała ostatnią miesiączkę ponad dekadę temu. Dalsze badania i analizy wykazały, że HTZ jest znacznie skuteczniejsza i bezpieczniejsza u kobiet, które starają się opóźnić menopauzę za pomocą hormonalnej terapii zastępczej lub niedawno przestały owulować.

Istnieją również dowody na to, że leki HTZ zawierające wyłącznie estrogeny zwiększają ryzyko raka endometrium u kobiet, które nie przeszły histerektomii. Jednak ryzyko to jest małe, gdy estrogen łączy się z progesteronem – dotyczy to zarówno stosowania środków antykoncepcyjnych, jak i terapii hormonalnej. Wiele badań klinicznych wykazało, że stosowanie dwuskładnikowych leków hormonalnych przez kobiety znacznie zmniejsza ryzyko występowania zaburzeń endometrium, w tym raka.

Od momentu wprowadzenia hormonalnej terapii zastępczej na rynek farmaceutyczny w latach 60. XX wieku, dokonano wielu zmian w składzie, formie, a także rodzajach HTZ, które pozwoliły zwiększyć jej skuteczność, jak i bezpieczeństwo stosowania. Jeśli zastanawiasz się rozpoczęciem HTZ, ważne jest, aby poinformować lekarza o swojej historii medycznej - obecnym stanu zdrowia, przebytych chorobach i świadczeniach zdrowotnych.

Wyróżniamy preparaty jednoskładnikowe (zawierające jedynie estrogen) np. Systen, Livial, Elleste Solo MX, które są przeznaczone dla kobiet po zabiegu usuwania macicy oraz preparaty dwuskładnikowe (zawierające estrogen i progestagen) np. Systen Conti, Systen Sequi, Activelle, Elleste, które zalecane są kobietom, które nigdy nie przeszły histerektomii.

Jak wspomnieliśmy wcześniej, stosowanie odpowiedniego rodzaj HTZ może zmniejszyć ryzyko działań niepożądanych, zapobiec poważnym powikłaniom zdrowotnym, jak i zwiększyć skuteczność leku. Konsultacja z lekarzem pozwoli na dobranie odpowiedniego i bezpiecznego leczenia.

Środki z grupy HTZ dostępne są w postaci tabletek doustnych, plastrów i różnego rodzaju środków dopochwowych (m.in. żelów, kremów, globulek). Decyzję o tym, którą z postaci HTZ zastosować należy podjąć po konsultacji z lekarzem.

Tabletki

Tabletki HTZ to prawdopodobnie najpopularniejsza forma leczenia objawów menopauzy. Tabletki przyjmowane są doustnie i mają działanie ogólnoustrojowe. Podobnie jak w przypadku , doustnych hormonalnych środków antykoncepcyjnych, należy pamiętać o przyjmowaniu jednej tabletki mniej więcej o tej samej porze każdego dnia.

Zarówno HTZ zawierająca wyłącznie estrogeny, jak i środki dwuskładnikowe są dostępne w postaci tabletek.

Jedną z wad doustnej hormonalnej terapii zastępczej jest fakt, że zwiększa ona ryzyko powstania zakrzepów krwi (zakrzepicy) w porównaniu z innymi formami HTZ – jednak korzyści z leczenia nadal znacznie przewyższają ryzyko.

Ponadto tabletki HTZ nie są zalecane kobietom, które mają wysoki poziom trójglicerydów i cholesterolu. W takim przypadku zazwyczaj zaleca się inną formę HTZ np. plastry.

Plastry

Podobnie jak tabletki, plastry HTZ dostępne są jako preparat jedno i dwuskładnikowy.

Plastry należy nakleić na obszar skóry, który nie jest narażony na obtarcia. W przeciwieństwie do tabletek HTZ, nie trzeba pamiętać o codziennym stosowaniu, ponieważ plastry nakleja się co kilka dni.

Po naklejeniu na skórę, substancja czynna z plastrów przenika do organizmu drogą transdermalną. Ta forma hormonalnej terapii zastępczej zachowuje wysoką skuteczność, jednak nie obciąża wątroby i nie stymulują aktywności białek mających udział w procesie tworzenia skrzepów krwi, co zmniejsza ryzyko zakrzepicy.

Implanty

Implant wszczepiany pod skórą przez lekarza podczas krótkiego i bezbolesnego zabiegu. Implant działa do kilku miesięcy, zanim straci swoją skuteczność.

Ponieważ implanty zawierają wyłącznie estrogen, które nigdy nie przeszły histerektomii muszą stosować doustne dawki progesteronu.

Implanty jako metoda HRT są mniej powszechne niż tabletki lub plastry.

Estrogen dopochwowy

Estrogen dopochwowy występuje w różnych postaciach - kremów, globulek, czy krążków dopochwowych. Wszystkie z powyższych są wprowadzane do pochwy i łagodzą miejscowe objawy, takie jak suchość pochwy.

Niestety ta metoda HTZ nie jest skuteczna na łagodzenie innych objawów menopauzy, takich jak uderzenia gorąca, wahania nastroju, czy pocenie nocne. Należy jednak zauważyć, że estrogen dopochwowy nie zwiększa ryzyka raka piersi oraz nie ma wymogu przyjmowania progestagenu (progestyny), nawet wśród kobiet, które nie przeszły histerektomii.

Ponadto, estrogen dopochwowy jest dobrze tolerowany przez organizm i istnieje małe ryzyko wystąpienia skutków ubocznych.

Żel estrogenowy

Podobnie jak plaster HTZ, żel estrogenowy jest aplikowany na skórę. Ze względu na jego formę, żel nie zwiększa ryzyka powstawania zakrzepów krwi (zakrzepicy), jednak stosować go stosować codziennie bez przerw.

Ponieważ jest to leczenie wyłącznie estrogenowe, kobiety, które nie przeszły histerektomii muszą przyjmować również progesteron.

Testosteron

Pomimo powszechnej opinii, testosteron nie jest wyłącznie męskim hormonem. Kobiety również produkują testosteron, choć w mniejszych ilościach. U kobiet przechodzących menopauzę, poziom tego hormonu znacznie spada, prowadząc do objawów, takich jak utrata libido, obniżony poziom energii i zmiany nastroju.

Obecnie testosteron nie jest oficjalną HTZ, jednak lekarz może przepisać ten hormon pacjentce, jeśli uzna, że może to pomóc w zmniejszeniu dokuczliwych objawów menopauzy. Porozmawiaj ze swoim lekarzem lub specjalistą, jeśli uważasz, że to leczenie może przynieści Ci korzyści.

Decyzja o tym, która metoda lub rodzaj HTZ jest najlepszy, należy wyłącznie do Ciebie i Twojego lekarza. Należy pamiętać, że istnieje wiele czynników ryzyka, które sprawią, że niektóre kuracje będą nieodpowiednie lub niebezpieczne, na przykład jeśli przeszłaś histerektomię, palisz papierosy, masz nadwagę lub cierpisz na niektóre schorzenia. Może się okazać, że opcja, która odpowiada wielu kobietom, nie będzie najlepsza dla Ciebie – należy zawsze skonsultować się z lekarzem lub ginekologiem i podzielić się swoimi odczuciami oraz doświadczeniami co do HTZ, co umożliwi dobranie jak najlepszej kuracji.

Jeśli stosowałaś lub ocenie stosujesz HTZ i szukasz miejsca, aby ponownie otrzymać swoje leczenie bez konieczności powrotu do lekarza lub farmaceuty, euroClinix oferuje szeroką gamę leków, które można zamówić bez wychodzenia z domu. Ze względu na charakter tego leku wymagane jest ukończenie krótkiej i bezpłatnej konsultacji online (gdzie należy szczegółowo opisać swoją historię medyczną).

Leki HTZ dostępne w klinice euroClinix to:

• Elleste Solo MX
• Elleste
• Activelle
• Livial
• Systen
• Systen Sequi
• Systen Conti

Kliknij w dowolny z powyższych linków, aby przejść na stronę leku.

Powyższe leki są zatwierdzone przez odpowiednie organy opieki zdrowotnej w USA i Wielkiej Brytanii: Agencję ds. Żywności i Leków (w USA) (FDA), brytyjską Krajową Służbę Zdrowie (NHS), a także przez krajowe instytuty, takie jak North American Menopause Society.