Odchudzanie

Otyłość należy do chorób cywilizacyjnych, czyli globalnie szerzących się niezakaźnych chorób związanych z rozwojem cywilizacyjnym i polepszeniem warunków życia. Według danych NFZ w 2016 roku w Polsce wśród osób powyżej 20. roku życia nadwagę miało:

• 53% kobiet
• 68% mężczyzn

A z otyłością zmagało się:

• 23% kobiet
• 25% mężczyzn

Przewiduje się wzrost tych liczb w nadchodzących latach.

Jednym ze sposobów na określenie kategorii masy ciała jest oszacowanie BMI (czyli Indeksu Masy Ciała). Oblicza się go używając wzrostu i wagi danej osoby. Istnieje wiele kalkulatorów BMI, dzięki którym można z łatwością sprawdzić swój Indeks Masy Ciała.

Poszczególne zakresy BMI oznaczają:

• poniżej 18.5 - niedowaga
• 18.5 - 24.9 - prawidłowa waga
• 25 - 29.9 - nadwaga
• 30 - 39.9 - otyłość
• 40 i powyżej - skrajna otyłość

Główną przyczyną nadwagi i otyłości jest przejadanie się oraz niska aktywność fizyczna.

Regularne spożywanie większej ilości kalorii niż potrzebuje organizm, prowadzi do przyrostu masy. Ciało wykorzystuje bowiem tyle energii, ile potrzebuje, a jej nadmiar zaczyna magazynować w postaci tkanki tłuszczowej.

Istnieją także pewne czynniki, które mogą zwiększać prawdopodobieństwo przyrostu masy ciała. Należą do nich m.in.:

• przyjmowanie niektórych leków (np. hormonalnej terapii zastępczej, antykoncepcji hormonalnej czy leków przeciwdepresyjnych);
• czynniki genetyczne;
• starzenie się organizmu;
• niektóre schorzenia (np. choroba Cushinga lub zespół policystycznych jajników);
• rzucanie palenia.

Redukcja masy ciała jest ważna nie tylko pod względem estetyki, ale przede wszystkim zdrowia. Utrata wagi może wywierać pozytywny wpływ zarówno na naszą kondycję fizyczną, jak i psychiczną.

Fizyczne korzyści odchudzania

Nadmierna masa ciała zwiększa ryzyko zachorowania na wiele poważnych chorób, takich jak m.in.:

• cukrzyca typu 2 - nadwaga może obniżać reakcję komórek na insulinę, co zwiększa ryzyko cukrzycy i wysokiego poziomu cukru we krwi;
• wysokie ciśnienie krwi - nadmierna masa ciała może stanowić większe obciążenie dla serca, co często skutkuje nadciśnieniem;
• wysoki poziom cholesterolu - otyłość wiąże się ze wzrostem poziomu złego cholesterolu (LDL) i spadkiem stężenia dobrego cholesterolu (HDL);
• zaburzenia erekcji - nadwaga jest częstą przyczyną zaburzeń erekcji. Jedno z badań wykazało, że mężczyźni z wysokim BMI mieli o 30% wyższe ryzyko problemów z osiąganiem wzwodu niż pacjenci z prawidłową wagą. Warto również wspomnieć, że inne dolegliwości często występujące u osób z otyłością, takie jak cukrzyca, również podnoszą ryzyko zaburzeń erekcji;
• choroby serca - szacuje się, że 1 na 6 przypadków chorób serca jest spowodowanych otyłością, która obciąża układ sercowo-naczyniowy;
• astma - udowodniono, że nadmierna masa ciała jest związana wyższą zachorowalnością na astmę, zwłaszcza wśród kobiet;
• niektóre rodzaje raka - nadmiar tkanki tłuszczowej może prowadzić do nasilenia stanu zapalnego i zmian hormonalnych, które mogą uszkadzać komórki i zwiększać ryzyko zachorowania na nowotwory;
• refluks żołądkowo-przełykowy - nadwaga powoduje nadmierny nacisk na brzuch, co może skutkować wyciekiem kwasu żołądkowego do przełyku;
• kamienie żółciowe - otyłość może powodować wyższy poziom cholesterolu w żółci, co może prowadzić do rozwoju kamieni żółciowych;
• bóle mięśni, kości i stawów - nadwaga powoduje dodatkowe obciążenie układu mięśniowo-szkieletowego.

Psychiczne korzyści odchudzania

Utrata wagi może również pozytywnie wpłynąć na zdrowie psychiczne.

• Osoby z nadwagą są o 70% bardziej narażone na rozwój zaburzeń psychicznych, takich jak depresja lub stany lękowe.
• Utrata wagi pozwala na większą mobilność, co oznacza mniejszą izolację społeczną.
• Odchudzanie zmniejsza ryzyko rozwoju chorób neurodegeneracyjnych, takich jak Alzheimer i czy choroba Parkinsona.
• Utrata wagi poprawia także pewność siebie i poczucie własnej wartości, co może wpłynąć ogólny stan zdrowia psychicznego.

Najskuteczniejszym sposobem na redukcję masy ciała jest wprowadzenie odpowiednich zmian w stylu życia. Kluczowa będzie tutaj dieta oraz aktywność fizyczna.

Dieta

Bardzo istotne w procesie odchudzania jest ograniczenie kalorii. Warto jednak pamiętać, że nie zaleca się tzw. diet głodowych, ponieważ zbyt szybkie odchudzanie może mieć niekorzystny wpływ na zdrowie. Tempo utraty wagi nie powinno przekraczać 0.5 kg - 1 kg na tydzień.

Dieta osoby dorosłej powinna zawierać około 2000 - 2500 kalorii dziennie (w zależności od płci). Przy odchudzaniu zaleca się tą ilość ograniczyć, jednak niezbyt radykalnie.

Ważne jest również to, aby każdego dnia wybierać pokarmy wysoko odżywcze. Dobrze zbilansowana dieta powinna zawierać:

• zboża bogate w błonnik, takie jak brązowy ryż, kasza bulgur, pełnoziarnisty makaron oraz razowy chleb;
• pokarmy wysokobiałkowe takie jak rośliny strączkowe, ryby i chude mięso (np. kurczak);
• różne warzywa liściaste i skrobiowe, takie jak szpinak, rukola, marchew czy buraki;
• różne rodzaje owoców, takie jak jabłka, jagody, banany, gruszki czy pomarańcze;
• zdrowe tłuszcze (nienasycone kwasy tłuszczowe) pochodzące z orzechów, nasion, tłustych ryb i nierafinowanych olejów roślinnych.

Warto także zwracać uwagę na wielkość porcji jedzenia, które nie powinny być zbyt duże. W ograniczeniu ilości spożywanego pokarmu pomocne może okazać się odpowiednie nawodnienie organizmu, dokładne przeżuwanie, a także korzystanie z mniejszych talerzy (dzięki czemu porcja jedzenia będzie optycznie wydawać się większa).

Podczas odchudzania konieczne jest także ograniczenie pewnych produktów spożywczych, takich jak:

• węglowodany proste, które znajdują się w słodyczach, słodkich napojach i białym pieczywie;
• przetworzona żywność, np. chipsy, dania gotowe, ciasta i ciastka;
• tłuszcze nasycone, zwykle występujące w tłustym mięsie (np. boczku) i nieodtłuszczonych produktach mlecznych.

Aktywność fizyczna

Aby schudnąć, musisz spalać więcej kalorii niż spożywasz. Dlatego regularna aktywność fizyczna jest absolutnie kluczowa w procesie redukcji masy ciała. Osobom dorosłym zaleca się co najmniej 150 minut umiarkowanej aktywności lub 75 minut intensywniejszych ćwiczeń tygodniowo.

Umiarkowana aktywność to na przykład:

• spacer;
• pływanie;
• jazda na rowerze;
• taniec;
• tenis ziemny.

Przykładami intensywniejszej aktywności fizycznej są:

• jogging lub bieganie;
• wchodzenie po schodach;
• podnoszenie ciężarów i trening siłowy;
• sztuki walki;
• gimnastyka;
• skakanka;
• wędrówki górskie;
• piłka nożna, rugby lub siatkówka.

Regularna aktywność fizyczna pomoże ci spalić tkankę tłuszczową wokół brzucha i innych części ciała.

Najlepszym i najprostszym sposobem na utratę wagi jest wprowadzenie zmian w stylu życia. W niektórych przypadkach lekarz może jednak zalecić leki odchudzające.

Środki na receptę są zazwyczaj zalecane wtedy, gdy odpowiednia dieta i aktywność fizyczna nie przyniosły oczekiwanych rezultatów, a otyłość stanowi zagrożenie dla zdrowia.

Lekarz może zarekomendować leczenie farmakologiczne jeśli pacjent:

• ma BMI 30 lub większe;
• ma BMI 27 lub większe oraz cierpi na dolegliwości spowodowane otyłością takie jak np. nadciśnienie lub cukrzyca typu 2.

Skuteczne leki wspomagające odchudzanie na receptę

Poniżej wymieniliśmy niektóre skuteczne leki na odchudzanie, które są dostępne na na receptę.

Xenical (Orlistat)

Xenical to tabletki na odchudzanie dostępne także pod nazwą Orlistat. Lek hamuje wchłanianie około jednej trzeciej tłuszczu przyjmowanego z pokarmem.

Saxenda

Saxenda to lek na odchudzanie w postaci zastrzyków. Jego składnikiem aktywnym jest liraglutyd, który stosowany jest także w leczeniu cukrzycy typu 2. Saxenda naśladuje aktywność hormonu jelitowego, który jest naturalnie wydzielany po posiłku, na skutek czego następuje poczucie sytości i zmniejszone uczucie głodu.

Mysimba

Mysimba to tabletki wspomagające odchudzanie zawierające dwie substancje aktywne: naltrekson HCl i bupropion. Działanie leku polega na zmniejszaniu apetytu oraz wydzielaniu endorfin, co prowadzi do poprawy nastroju.

Wiele osób, rozpoczynając odchudzanie pragnie bardzo szybkich rezultatów. Jednak istnieje duże prawdopodobieństwo, że efekty wolniejszej utraty wagi mogą utrzymać się przez dłuższy okres.

Wiele planów odchudzania obiecujących szybką i łatwą utratę masy może wydawać się obiecujących. Niestety, nawet jeżeli uda ci się zrzucić wagę w krótkim czasie, istnieje mała szansa, że zdołasz utrzymać ją przez kolejne miesiące czy lata.

Najbardziej efektywnym sposobem odchudzania jest stopniowa utrata wagi, polegająca na wprowadzeniu długoterminowych zmian w sposobie odżywiania oraz poziomie aktywności fizycznej.

Jakie powinno być tempo zdrowego odchudzania?

Za bezpieczne tempo redukcji masy ciała uznaje się utratę 0.5 - 1 kg na tydzień.

Na początku odchudzania możesz jednak tracić więcej niż 1 kg tygodniowo. Jest to spowodowane utratą wody zatrzymywanej przez organizm, która następuje dzięki zmianie diety i spożywaniu większej ilości płynów, a także owoców i warzyw.

Utrata więcej niż 0.5 - 1kg na tydzień (oprócz początkowego etapu odchudzania) może doprowadzić do wielu problemów zdrowotnych, takich jak między innymi:

• utrata masy mięśniowej;
• spowolniony metabolizm;
• niedobory żywieniowe;
• kamienie żółciowe;
• złe samopoczucie.

Czym jest efekt jojo?

Efekt jojo to ponowne przybranie na wadze po zastosowaniu planu redukcji masy ciała. Najczęstszym powodem efektu jojo jest powrót do wcześniejszego stylu życia, co często zdarza się u osób, które stosowały bardzo restrykcyjne modele żywieniowe. Większość pacjentów podczas szybkiej i intensywnej diety nie ma wystarczająco dużo czasu, aby na stałe wyrobić sobie zdrowe nawyki żywieniowe.

Czy można utrzymać wagę osiągniętą dzięki szybkiemu odchudzaniu?

Dietetycy najczęściej zalecają utratę wagi w wolniejszym ale stałym tempie. Badania wykazują, że osoby które wolniej się odchudzały, są w stanie utrzymać osiągniętą wagę przez dłuższy czas.

Oczywiście utrzymanie wagi po szybkim odchudzaniu jest możliwe. Jednak najczęściej dzieje się to u osób będących pod stałą opieką dietetyka lub lekarza.

Chirurgiczne zmniejszenie żołądka, zwane także operacją bariatryczną to jedna z metod leczenia otyłości. Jest ona jednak stosowana w ostateczności, wyłącznie wtedy gdy tradycyjne metody (takie jak dieta, ćwiczenia i leki) nie przyniosą efektu.

Pacjent może zakwalifikować się do operacji bariatrycznej jeśli:

• jego wskaźnik BMI jest równy lub wyższy niż 40;
• jego wskaźnik BMI wynosi przynajmniej 35 oraz cierpi na choroby metaboliczne związane nadmierną masą ciała (np. cukrzyca, nadciśnienie czy podwyższony cholesterol).

Istnieje kilka kategorii operacji bariatrycznych. Najpopularniejsze z nich zostały wymienione poniżej.

Opaska na żołądek

Operacja polega na umieszczeniu elastycznej opaski wokół żołądka, co dzieli go na dwie części. Zabieg ten zmniejsza aktywną część żołądka, tworząc małą torebkę, co wywołuje szybsze uczucie sytości. Opaskę można regulować za pomocą pompowania roztworem soli i odpowiednio dostosować ją do swoich potrzeb.

Bypass żołądka

Jest to operacja bariatryczna polegająca na podziale żołądka na dwie części. Do mniejszej części żołądka przyłączone jest jelito. Zabieg ten również wywołuje uczucie sytości.

Balon żołądkowy

Operacja polega na wprowadzeniu do żołądka małego i miękkiego balonu, który zawiera roztwór soli fizjologicznej. Wypełniający żołądek balon zmniejsza apetyt i przyspiesza uczucie sytości.

Resekcja żołądka

Istnieje również operacja polegająca na stałym usunięciu części żołądka, zwana resekcją. Zabieg ten zmniejsza objętość żołądka o około 75%, co pozwala ograniczyć spożycie pokarmu.

Osoby starające się schudnąć muszą pamiętać, że operacje odchudzające nie są szybkim i łatwym rozwiązaniem. Walkę z nadwagą należy rozpocząć od stosowania diety i ćwiczeń. Jeżeli mimo wszystko to nie pomaga, można dodatkowo skorzystać z tabletek odchudzających na receptę, takich jak na przykład Xenical, Saxenda czy Mysimba. Operację odchudzającą można rozważyć dopiero wtedy, gdy wszystkie wypróbowane metody zawiodły.

Jeśli lek na odchudzanie został ci już kiedyś zalecony przez lekarza, możesz zamówić środek w euroClinix bez konieczności przesyłania nam recepty. Wystarczy, że wypełnisz formularz medyczny, który zostanie zweryfikowany przez naszego lekarza. Jeżeli nie stwierdzi on żadnych przeciwwskazań, przepisze ci lek, który następnie zostanie wysłany ekspresową usługa kurierską prosto pod podany adres.

Czy leki na odchudzanie można kupić bez recepty?

Leki na odchudzanie (takie jak Xenical, Mysimba czy Saxenda) są dostępne wyłącznie na receptę. Może one jednak zostać wystawiona online przez lekarza współpracującego z kliniką euroClinix. Wystarczy wypełnić krótki formularz medyczny.