Refluks żołądkowo-przełykowy

Choroba refluksowa przełyku to zespół dolegliwości wywołanych zarzucaniem treści żołądkowej do przełyku.

Przy wejściu do żołądka znajduje się zastawka w kształcie pierścienia. Jest to mięsień, zwany dolnym zwieraczem przełyku. Prawidłowo pracujący dolny zwieracz przełyku zamyka się zaraz po wpuszczenia pokarmu do żołądka. Jeżeli zwieracz nie zamyka się całkowicie, lub jeśli otwiera się zbyt często, treść żołądkowa zawierająca kwasy i enzymy trawienne może przedostać się do przełyku. W wyniku tego, mogą wystąpić objaw takie jak uczucie pieczenia w klatce piersiowej, zwane zgagą. Jeżeli do zgagi dochodzi częściej niż dwa razy w tygodniu, może to oznaczać że cierpisz na refluks żołądkowo-przełykowy, zwany też chorobą refluksową żołądka.

Co to jest zgaga i czym różni się od refluksu żołądkowo-przełykowego?

Jak wspomniano wcześniej, zgaga to nieprzyjemne uczucie pieczenia w klatce piersiowej, zazwyczaj odczuwane pod mostkiem. Zgaga często występuje po jedzeniu, wieczorem, a także podczas bycia w pozycji leżącej lub nachylania się. Jeżeli zgaga pojawia się rzadko, nie powinna przysparzać większych problemów i może być leczona środkami bez recepty. Jeżeli pojawia się częściej niż dwa razy w tygodniu, może być objawem refluksu żołądkowo-przełykowego. W takim wypadku, leki bez recepty mogą nie przynieść ulgi.

Nie jest do końca wiadomo, co powoduje refluks żołądkowo-przełykowy. Do choroby często dochodzi, jeżeli tkanka dolnego zwieracza przełyku zostanie uszkodzona przez cofającą się treść żołądkową. Jednak choroba może występować także bez jego uszkodzenia, co zdarza się u 50- 70% pacjentów.

Kto jest podatny na rozwinięcie refluksu żołądkowo-przełykowego?

Istnieje kilka stanów i dolegliwości, które zwiększają ryzyko wystąpienia refluksu. Opisano je w poniższej tabeli.

Istnieją także czynniki zewnętrzne, które mogą zwiększyć ryzyko wystąpienia objawów choroby refluksowej przełyku takich jak zgaga. Zostały one wymienione poniżej.

Niektóre produkty spożywcze i napoje

Spożywanie dużych posiłków lub kładzenie się po posiłku może wywołać zgagę lub inne objawy choroby refluksowej przełyku np. suchy kaszel lub problemy z połykaniem. Produkty i napoje często wywołujące objawy choroby refluksowej to:

• alkohol
• napoje gazowane m.in. coca-cola, lemoniada
• słodycze i czekolady
• cytrusy np. pomarańcze i cytryny i soki z tych owoców
• kawa i herbata (także bez kofeiny)
• tłuste lub smażone potrawy, przede wszystkim tłuste mięsa w tym wieprzowina, mięso drobiowe z kaczki lub gęsi; a także tłuste wędliny i przetwory wędliniarskie – kiełbasy, pasztety, salami czy baleron
• produkty zawierające pomidory i przetwory pomidorowe
• czosnek i cebula oraz warzywa cebulowe (szczypiorek)
• mięta i napar z mięty
• produkty z dodatkiem octu np. kiszonki, marynowane grzybki, papryczki, i surówki z dodatkiem octu
• Ostre przyprawy takich jak chilli, papryka jalapenos, czy pieprz

Warto zaznaczyć, że spożywanie alkoholu zwiększa ryzyko raka przełyku. Ryzyko nowotworu dodatkowo zwiększa się przy paleniu papierosów.

Inne przyczyny refluksu żołądkowo-przełykowego

Do innych przyczyn zwiększających ryzyko refluksu należą:

• Nadwaga lub otyłość
• Spożywanie posiłków tuż przed pójściem spać
• Przyjmowanie środków takich jak aspiryna lub ibuprofen, leków rozluźniających mięśnie lub leków regulujących ciśnienie krwi

Najpopularniejsze objawy refluksu to:

• Zgaga
• Nieprzyjemny, kwaśny posmak w jamie ustnej

Dodatkowe objawy to:

• Uczucie wzdęcia
• Krew w stolcu lub w wymiotach
• Bekanie
• Dysfagia - uczucie jedzenia przylepionego do gardła lub przełyku
• Długotrwała czkawka
• Nudności
• Nagła utrata wagi
• Świszczący oddech
• Suchy kaszel
• Przewlekły ból gardła
• Chrypka

Jeżeli zgaga i inne dokuczliwe objawy refluksu nie ustępują, należy udać się do lekarza. Refluks najczęściej diagnozuje się za pomocą wywiadu lekarskiego oraz badania przedmiotowego. Lekarz może także zlecić badania takie jak :

• RTG przełyku z kontrastem - polega na połknięciu przez pacjenta roztworu, co ułatwi odczyt zdjęć rentgenowskich
• Manometria przełyku - pozwala sprawdzić pracę i ruch przełyku, a także dolnego zwieracza przełyku
• Endoskopia z biopsją - polega na znieczuleniu gardła i wprowadzeniu rurki z kamerą do przełyku i żołądka. Lekarz może także pobrać tkankę do badań.
• pH-metria przełyku - 24-godzinne badanie, uznawane za złoty standard. Polega na umieszczeniu sondy w przełyku przez nos. Dokonuje ona pomiaru stężenia jonów wodorowych.

W dłużej perspektywie nieleczona choroba refluksowa przełyku może powodować wiele poważnych komplikacji zdrowotnych m.in. otwarte rany w przełyku (wrzody przełyku), zapalenie przełyku lub krtani, znane również jako refluksowe zapalenie krtani. Dodatkowo refluks może prowadzić do zaciśnięcia i zwężenia przełyku, dolegliwości zwanej zwężeniem przełyku. Wymienione choroby są niezwykle uciążliwe i mogą prowadzić do trudności w połykaniu, a nawet utraty krwi.

Refluks może powodować również inne przewlekłe schorzenia, w tym bezsenność i zaburzenia snu przełyk Beretta oraz rak przełyku.

Proste zmiany w stylu życia mogą zredukować pojawianie się dokuczliwych objawów refluksu, takich jak zgaga. Zostały one wymienione poniżej:

1. Podnieś część łóżka po stronie głowy o 10-20 cm - możesz to zrobić kładąc coś pod materac. Twoja klatka piersiowa i głowa powinny być powyżej poziomu talii, aby zapobiec cofaniu się kwasu.
2. Jedz częściej w mniejszych porcjach np. 5-6 posiłków w ciągu dnia zamiast 3
3. Wolno spożywać posiłki, dokładnie przeżuwając każdy kęs
4. Jeżeli masz nadwagę, postaraj się zrzucić zbędne kilogramy
5. Postaraj się znaleźć sposoby, aby się zrelaksować

Unikaj:

1. Jedzenia, które powoduje zgagę
2. Jedzenia w ciągu 3-4 godzin przed pójściem spać
3. Ubrań obcisłych w talii
4. Palenia papierosów
5. Picia alkoholu

Jaka jest odpowiednia dieta dla osoby chorej na refluks żołądkowo-przełykowy?

Przede wszystkim osoby z refluksem powinny unikać produktów spożywczych i napojów wymienionych w paragrafie o przyczynach refluksu, ponieważ mogą one nasilić nieprzyjemne objawy. Zalecana dieta dla osób z refluksem żołądkowo-przełykowym powinna być bogata w:

• Chude mięso, szczególnie cielęcinę i drób, a także ryby
• Chude produkty mleczne np.mleko, kefir, jogurty
• Warzywa takie jak: marchew, buraki, ziemniaki, kalafior, szpinak
• Owoce (nie cytrusowe) np. banany, gruszki, brzoskwinie, nektarynki, melony, mango
• Miód (szczególnie miód manuka
• Zioła i przyprawy takie jak: bazylia, oregano, koper włoski, estragon, rozmaryn, szałwia (zamiast ostrych przypraw)
• owsianka i kasza manna, a także inne płatki zbożowe

Chorzy powinni unikać wszelkiego rodzaju ciężkich, tłustych potraw oraz jedzenia o intensywnym smaku np. z dodatkiem octu czy ostrych przypraw.

Czy zioła mogą pomóc na refluks żołądkowo-przełykowy?

Chociaż nie ma wielu badań naukowych potwierdzających pozytywny wpływ ziół na refluks, nie ma też badań zaprzeczających ich działanie. W połączeniu z dietą oraz lekami, napary z ziół wymienionych poniżej mogą złagodzić zgagę i inne objawy refluksu.

• kwiat malwy czarnej
• liść podbiału
• liść prawoślazu lekarskiego
• korzeń lukrecji
• rumianek
• siemię lniane

Należy pamiętać, że metody domowe mają charakter pomocniczy i zapobiegający objawom - przedłużające się i uciążliwe objawy refluksu oraz zgaga to znak, że należy skonsultować się z gastrologiem.

Istnieją trzy główne rodzaje leków stosowane w leczeniu refluksu żołądkowo-przełykowego: leki zobojętniające, blokery receptora histaminowego H2 oraz inhibitory pompy protonowej (IPP).

• Leki zobojętniające - zazwyczaj można je kupić bez recepty, zwalczają zgagę i inne łagodne objawy refluksu.
• Blokery receptora histaminowego H2 - obniżają produkcję kwasów przez żołądek. Zapewniają doraźną, krótkotrwałą ulgę. Są dostępne na receptę jak i bez niej. Często zalecane w połączeniu z lekami zobojętniającymi.
• Inhibitory pompy protonowej - obniżają produkcję kwasów przez żołądek. Ich działanie jest dłuższe niż działanie blokerów receptora histaminowego H2. Mogą także pomóc zagoić podrażnienia tkanki przełyku. Są dostępne na receptę.

W euroClinix sprzedajemy leki ostatniego wymienionego rodzaju - inhibitory pompy protonowej takie jak: Pantoprazole, Lansoprazole, Rabeprazole, Omeprazole oraz Nexium (Esomeprazole).

Tak, przychodnia internetowa euroClinix umożliwia zakup leków na refluks żołądkowo-przełykowy online. Wystarczy przejść na stronę leku, wybrać dawkę i rozmiar opakowania. Następnie, należy wypełnić formularz internetowej konsultacji medycznej, która zostanie sprawdzona przez lekarza. Jeżeli lekarz nie będzie miał przeciwwskazań, lek zostanie wysłany pod wskazany adres i dostarczony szybką przesyłką kurierską.