Czy pigułka „dzień po” może nie zadziałać?

Tabletka po stosunku, inaczej nazywana antykoncepcją awaryjną lub tabletką dzień po, to lek hormonalny zapobiegających zapłodnieniu w przypadku odbycia stosunku bez zabezpieczenia lub gdy stosowane zabezpieczenie zawiedzie.

Tabletka dzień po

Najpopularniejsza metoda antykoncepcji awaryjnej znana jest potocznie jako "pigułka dzień po". Dostępne są dwa rodzaje antykoncepcji tego typu.

Pierwszy rodzaj to doustne środki antykoncepcyjne zawierające wyłącznie progestagen (syntetyczną formę progesteronu) znane jako lewonorgestrel (LNG). Jest to lek hormonalny dostępne w Polsce na receptę pod nazwą Levonelle (Escapelle).

Drugi rodzaj “tabletki po” to selektywny modulator receptora progesteronu (SPRM) znany również jako octan uliprystalu.Działa poprzez wpływ na receptory progesteronu, co utrudnia implantację zapłodnionej komórki jajowej w macicy. Lek ten jest dostępny tylko na receptę pod nazwami tj. ellaOne i Elli.

Działanie obu tabletek opiera się na zmianie poziomu progesteronu w organizmie w celu spowolnienia i zapobiegania owulacji w cyklu menstruacyjnym. Jedyną różnicą pomiędzy tymi środkami jest czas przyjęcia leku. W przypadku Escapelle (Levonelle) czas na zastosowanie leku to 72 godziny, a najwyższa skuteczność obserwuje się w ciągu pierwszych 12 godzin po niezabezpieczonym stosunku. Jeśli chodzi o ellaOne ten czas jest dłuższy i wynosi 5 dni (120 godzin).

Wkładka wewnątrzmaciczna IUD

Inną metodą antykoncepcji po jest wkładka wewnątrzmaciczna IUD znana również jako wewnątrzmaciczna wkładka antykoncepcyjna lub spirala domaciczna. Spirala kształtem przypomina literę T i jest wykonana z plastiku z dodatkiem miedzi lub srebra, niekiedy również hormonów. Chociaż wkładka jest podobna do hormonalnej wkładki domacicznej (czasem znanej jako wkładka wewnątrzmaciczna), tylko wkładka IUD z dodatkiem miedzi jest skuteczna w zapobiegających zapłodnienia w przypadku odbycia niezabezpieczonego stosunku seksualnego.

Wkładka domaciczna działa poprzez uwalnianie jonów miedzi do macicy, co zmianę konsystencji śluzu i spowalnia ruch plemników. Utrudnia to plemnikom dotarcie do komórki jajowej i przeżycie, a także uniemożliwia zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej w macicy.

Wkładka domaciczna może być stosowana jako główna metoda antykoncepcji, ale jeśli zostanie ona umieszczona w macicy w okresie do 5 dni po stosunku bez zabezpieczenia, może być również stosowana jako antykoncepcja awaryjna. Po założeniu wkładki domacicznej w celu zapobiegnięcia ciąży po niezabezpieczonym stosunku można zachować ją jako główną formę antykoncepcji lub wyjąć podczas następnej miesiączki.

Wkładka wewnątrzmaciczna jest skuteczną i bezpieczną formą antykoncepcji dla większości kobiet. Spirale mogą zmniejszać obfitość miesiączek, a także chronią przed rozwojem mięśniaków i polipów. Co więcej, wszystkie rodzaje spiral mogą być używane przez panie karmiące piersią. Istnieje jednak kilka przeciwwskazań do stosowania IUD. Należą do nich uczulenie na miedź, ostre stany zapalne narządu rodnego, niewyleczone przewlekłe i nawracające zapalenie przydatków, zapalenie wsierdzia, miednicy, chorobę zastawek serca, zaburzenia krzepnięcia krwi lub niewyleczone choroby przenoszone drogą płciową.

Badania kliniczne pokazują, że wszystkie metody antykoncepcji awaryjnej zapobiegają niechcianej ciąży, jednak każda z nich ma nieco inną skuteczność.

Tabletka dzień po

Pigułka dzień po jest jedną z najbardziej popularnych i dostępnych metod antykoncepcji awaryjnej. Należy jednak zadać jedno ważne pytanie - jaka jest skuteczność tabletki po? Na szczęście zarówno Levonelle, jak i ellaOne mają bardzo wysoki wskaźnik skuteczności, a liczba niechcianych ciąż jest bardzo niska - pod warunkiem, że zostały zastosowane prawidłowo.

Badanie z 2010 roku porównujące skuteczność obu tabletek na podstawie analizy badań klinicznych sugeruje, że ellaOne jest nieco skuteczniejsza od Levonelle. Odsetek ciąż po przyjęciu lewonorgestrelu wynosił 2,2 - 2,8%, podczas gdy odsetek ciąż w przypadku przyjmowania octanu uliprystalu (ellaOne) wynosił około 1,4 - 1,8%.

Należy jednak pamiętać, że różnica w skuteczności jest tak niewielka, że ​​niezależnie od tego, jaką pigułkę zażyjesz, masz gwarancję ponad 97% ochrony, o ile przyjmujesz ją dokładnie zgodnie z instrukcją dołączoną do opakowania.

Wkładka wewnątrzmaciczna IUD

Badania pokazują, że miedziana wkładka domaciczna jest najskuteczniejszą dostępną metodą antykoncepcji awaryjnej na rynku. Po włożeniu IUD w ciągu 5 dni od niezabezpieczonego stosunku, jej skuteczność wynosi 99,9 %. Oznacza to, że mniej niż 1 na 1000 kobiet stosujących wkładkę domaciczną jako antykoncepcję awaryjną zachodzi w ciążę.

Analiza przeprowadzona przez FSRH (Wydział Zdrowia Reprodukcyjnego i Seksualnego) pokazuje jednak, że tylko 13% kobiet w wieku 18-45 lat jest świadoma tego, że wkładka domaciczna jest dostępną i jednocześnie najskuteczniejszą formą antykoncepcji awaryjnej.

Należy jednak zauważyć, że dostępność tej metody antykoncepcji (zwłaszcza w przypadku antykoncepcji awaryjnej) jest często ograniczona.

Wszystkie rodzaje antykoncepcji awaryjnej znacznie obniżają ryzyko zajścia w ciążę, z niewielką różnicą w skuteczności między nimi. Jednak zdarzają się sytuacje, w których skuteczność tabletki po jest obniżona. Oto cztery powody, dla których pigułka dzień po może nie zadziałać.

1. Nie postępowanie zgodnie z instrukcją - ulotką leku

Jest to najbardziej oczywisty powód, ale jednocześnie najłatwiejszy do uniknięcia. Skuteczność tabletek antykoncepcyjnych jest uwarunkowana przestrzeganiem instrukcji podanych w ulotce leku. Obejmuje to przyjmowanie ich w określonym czasie i nie uprawianie seksu bez zabezpieczenia przed następną miesiączką. W razie wątpliwości należy stosować antykoncepcję barierową (tj. prezerwatywy) do następnej menstruacji.

Powinnaś również zachować ostrożność, jeśli zwymiotujesz w ciągu 3 godzin od zażycia tabletki po. Wymioty mogą być skutkiem ubocznym doustnego środka antykoncepcyjnego, ale może również oznaczać, że lek nie jest wchłaniany przez organizm. W takim przypadku należy jak najszybciej skonsultować się z farmaceutą lub lekarzem, ponieważ może to oznaczać, że lek nie zadziała.

Zawsze należy przestrzegać instrukcji zawartych w ulotce informacyjnej dla pacjenta, a także zaleceń lekarza lub farmaceuty.

2. Przyjęcie tabletki po owulacji

Czas zażycia tabletki po może wpłynąć na jej skuteczność. Aby tabletka po mogła wykazać najwyższą skuteczność, trzeba ją przyjąć przed owulacją. Do owulacji dochodzi gdy wzrasta poziom hormonu luteinizującego, tzw. lutropiny. Czas w którym wzrasta poziom tego hormonu jest nazwany “dniami płodnymi”. Skuteczność tabletki po Levonelle (znanej także jako Escapelle) znacznie spada po wzroście poziomu hormonu luteinizującego. Wysoka skuteczność EllaOne trwa dłużej niż Levonelle, jednak także spada tuż przed owulacją.

Jednym ze sposobów walki z tym problemem jest prowadzenie kalendarzyka cyklu miesiączkowego. W ten sposób możesz śledzić swoją owulację i dni płodne i skutecznie stosować antykoncepcję. W podręczniku „Technologia antykoncepcji” Robert Hatcher sugeruje się, że tabletki takie jak Levonelle są najskuteczniejsze między 9. a 12. dniem cyklu, podczas gdy tabletki takie jak ellaOne są najskuteczniejsze między 9. a 14. Dniem cyklu. Czas owulacji może się różnić w każdym cyklu, więc te szacunki mogą nie być takie same dla wszystkich.

Wkładka domaciczna z miedzią jest jedyną formą antykoncepcji awaryjnej, która utrzymuje swoją wysoką skuteczność po owulacji. Dzieje się tak, ponieważ jej mechanizm zapobiegania ciąży nie polega na hamowaniu owulacji.

3. Wysoki wskaźnik BMI

Twoja waga może również nieznacznie zmniejszyć skuteczność tabletki po. Badanie przeprowadzone w 2011 roku wykazało, że kobiety ze wskaźnikiem BMI wynoszącym 30 lub więcej mają nieznacznie zwiększone ryzyko zajścia w ciążę po przyjęciu lewonorgestrelu (Levonelle/ Escapelle). Chociaż późniejsza analiza sugeruje, że potrzebne są dalsze badania w tym obszarze, kobiety z nadwagą nadal muszą być poinformowane, że przyjmując tabletkę po występuje u nich nieznacznie zwiększone ryzyko zajścia w ciążę.

Podobne trend zauważono również w przypadku tabletek zawierających octan uliprystalu (ellaOne). Jednak w przypadku tego środka wyniki różnych badań wykazują mniejszą zależność pomiędzy skutecznością leku a BMI.

Jeśli masz wyższy wskaźnik BMI i obawiasz się, że tabletka może nie być dla Ciebie odpowiednia zalecamy zastosowanie wkładki wewnątrzmacicznej IUD. Waga nie ma wpływu na skuteczność tej metody antykoncepcji awaryjnej i jest ona bezpieczna dla większości kobiet.

4. Przyjęcie innych leków

Niektóre leki mogą obniżać skuteczność pigułk dzień po. Najczęściej tyczy się to leków na receptę przepisywanych przez lekarza, ale może również obejmować leki bez recepty i zioła.

Większość antybiotyków, leki przeciwpadaczkowe, środki uspokajające, przeciwgrzybicze, a także ziele dziurawca, mogą sprawić, że Twoja antykoncepcja awaryjna będzie mniej skuteczna. Ponadto, jeśli na co dzień przyjmujesz hormonalne środki antykoncepcyjne, takie jak(the combined pill, mini-pill, patch or ring), przyjęcie tabletki po będzie wymagało zmiany w harmonogramie przyjmowania tych leków.

Jeśli zażyjesz pigułkę zawierającą lewonorgestrel, możesz od razu zacząć stosować zwykłą hormonalną antykoncepcję jak na co dzień. Zaleca się jednak unikanie seksu lub stosowanie ochrony barierowej przez kolejne 7 dni. Z drugiej strony, jeśli przyjmujesz pigułkę zawierającą octan uliprystalu, musisz stosować antykoncepcję barierową aż do następnej miesiączki. Możesz rozpocząć przjmowanie antykoncepcji hormonalną od razu po zażyciu tabletki po.

Pamiętaj, aby zawsze stosować się do ulotki leku i zaleceń lekarza. W razie wątpliwości lub pytań skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Wkładka domaciczna IUD z miedzią jest bez wątpienia najskuteczniejszą formą antykoncepcji awaryjnej. Spirala miedziana powinna być założona przez lekarza ginekologa do 5 dni po niezabezpieczonym stosunku.

Miedziana wkładka IUD nie jest jednak odpowiednia bądź dostępna dla wszystkich kobiet. W takim przypadku powinnaś rozważyć przyjęcie tabletki po - Levonelle (Escapelle) można zażyć do 3 dni po stosunku, podczas gdy ellaOne można zastosować do 5 (120 godzin) od seksu bez zabezpieczenia.

Jeśli chcesz uniknąć kłopotów z umawianiem się na wizytę u ginekologa i otrzymać antykoncepcję bezpośrednio do domu, możesz kupić zarówno Levonelle, jak i ellaOne w euroClinix. Leki dostarczamy w dyskretnym opakowaniem i ekspresową wysyłką (najczęściej do 24h w dni robocze od czasu nadania zamówienia).

Ponadto w euroClinix możesz zamówić aż 3 tabletki na raz. Oznacza to, że możesz mieć dwie zapasowe pigułki jeśli w przyszłości Twoja antykoncepcja cię zawiedzie..