Zaloguj się, aby zarządzać swoim kontem.
Tabletki antykoncepcyjne są jednym z najpopularniejszych środków antykoncepcji hormonalnej. Regulują one poziom żeńskich hormonów, aby zapobiec zapłodnieniu. Pigułki dwuskładnikowe typowo zawierają 2 syntetyczne odpowiedniki estrogenu i progesteronu. Wykazują one bardzo wysoką skuteczność w zapobieganiu ciąży (w granicach 99%), jednak ich stosowanie wiąże się z ryzykiem doświadczenia skutków ubocznych. Jednym z nich jest zakrzepica.
Istnieje udowodniony związek pomiędzy antykoncepcją hormonalną a zakrzepami krwi, jednak ryzyko doświadczenia tej dolegliwości nie jest takie samo dla wszystkich. Prawdopodobieństwo wystąpienia zakrzepicy zależne jest od dawki, typu stosowanych środków antykoncepcyjnych oraz indywidualnych (wrodzonych lub nabytych) predyspozycji. Ryzyko zachorowania wzrasta także wraz z wiekiem.
Pierwszą rzeczą wartą zauważenia jest to, że antykoncepcja hormonalna nie wpływa bezpośrednio na rozwój zakrzepów we krwi. Podwyższa ona jednak ryzyko ich wystąpienia, zwłaszcza w przypadku kobiet, które mają ku temu predyspozycje.
Dziedziczną chorobą, która w znacznym stopniu zwiększa podatność na powstawianie zakrzepów jest trombofilia. Kobiety cierpiące na tą dolegliwość znajdują się w grupie podwyższonego prawdopodobieństwa wystąpienia zakrzepicy podczas stosowania antykoncepcji hormonalnej.
W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się także pacjentki, które kiedykolwiek doświadczyły zakrzepów żylnych. Jeśli cierpisz na trombofilię, skonsultuj się z lekarzem, które pomoże ci dobrać najbezpieczniejszy środek antykoncepcji hormonalnej.
Dokładny mechanizm, za pomocą którego hormonalne środki antykoncepcyjne zwiększają ryzyko powstawania zakrzepów krwi, nie jest w pełni poznany, ale uważa się, że hormony zawarte w tabletkach mogą odgrywać rolę w krzepnięciu krwi, na skutek czego powstają zakrzepy.
Dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne zawierają syntetyczny estrogen i progestagen – podwyższony poziom pierwszego z tych hormonów uważany jest za główną przyczynę zwiększonego ryzyka zakrzepicy.
Choroby współistniejące są jednym z głównych czynników ryzyka zakrzepicy. Niektóre z nich można złagodzić poprzez odpowiednie zmiany w stylu życia, zbilansowaną dietę i ćwiczenia fizyczne, podczas gdy inne nie mogą być tak łatwo kontrolowane. W przypadku wysokiego ryzyka zakrzepicy warto rozważyć alternatywne metody antykoncepcji.
Poniżej znajduje się tabela, w której oszacowano ryzyko zakrzepicy wśród kobiet niestosujących i stosujących antykoncepcję hormonalną. Stopień narażenia obliczono w zależności od stylu życia i predyspozycji genetycznych.
Czynnik ryzyka | Wzrost ryzyka | Wzrost ryzyka w połączeniu z dwuskładnikowymi tabletkami antykoncepcyjnymi | Rekomendowana profilaktyka |
---|---|---|---|
Podróż trwająca więcej niż 4 godziny | 2–4 krotny | 14–20 krotny | Nawodnienie organizmu; częste ćwiczenia mięśni nóg; pończochy uciskowe |
Trauma/operacja | 2–5 krotny | 5–12.5 krotny | Zaprzestanie stosowania tabletek antykoncepcyjnych na 4-6 tygodni przed zabiegiem chirurgicznym |
Otyłość | 1.7–2.4 krotny | 10–24 krotny | Redukcja wagi |
Palenie papierosów | 1.4–3.3 krotny | 8.8 krotny | Rzucenie lub ograniczenie palenia |
Czynnik V Leiden | 4–8 krotny | 28–35 krotny | Wybranie innego rodzaju antykoncepcji |
Protrombina G20210A | 2–3 krotny | 16 krotny | Wybranie innego rodzaju antykoncepcji |
Ciąża | 5 krotny | - | - |
Wystąpienie zakrzepicy żył głębokich u zdrowych kobiet, które nie doświadczają dolegliwości stanowiących czynniki ryzyka (i w których rodzinie nie wystąpiły przypadki zachorowań na te dolegliwości) jest stosunkowo niskie. Prawdopodobieństwo doświadczenia zakrzepów wzrasta wraz z wiekiem (szczególnie wśród kobiet po 35. roku życia) oraz w przypadku takich jak dolegliwości jak m.in. choroby kardiologiczne, otyłość , złamania, choroby nerek oraz wrodzone lub nabyte zaburzenia trombofiliczne. Należy podkreślić, że nie są to rzadkie czynniki ryzyka.
Zakrzepy krwi są poważnym schorzeniem, które może prowadzić do zagrażających życiu powikłań – takich jak zator. Dlatego bardzo ważne jest to, aby potrafić rozpoznać objawy tego stanu.
Dolegliwość ta może czasami nie dawać żadnych znaków ostrzegawczych, jednak w wielu przypadkach doświadczane są pewne symptomy, które mogą sygnalizować, że tworzy się skrzep (lub został już on utworzony). Należą do nich m.in.:
UWAGA: Jeśli doświadczysz któregokolwiek z wymienionych objawów, jak najszybciej szukaj pomocy medycznej. Dzięki wczesnemu rozpoznaniu zakrzepu możliwe jest natychmiastowe wdrożenie leczenia i zapobiegnięcie poważnym powikłaniom (takim jak choroba zakrzepowo-zatorowa lub zatorowość płucna), które mogą zagrażać życiu.
Zakrzepy krwi można zdiagnozować poprzez badanie fizykalne i serię testów, w tym USG lub MRI. Leczenie zazwyczaj obejmuje leki przeciwzakrzepowe, które rozbijają skrzep i zapobiegają dalszym uszkodzeniom, np. oderwaniu się kawałka skrzepu od głównego miejsca i przemieszczeniu do mózgu lub płuc. W ciężkich przypadkach w celu usunięcia skrzepu może być konieczna operacja.
Na niektóre czynniki ryzyka zakrzepicy nie mamy wpływu, jednak istnieje wiele działań, które można podjąć, aby zmniejszyć prawdopodobieństwo powstania zakrzepów krwi. Możesz doświadczyć zakrzepicy nawet jeśli nigdy wcześniej nie doświadczyłaś tej dolegliwości i nie znajdujesz się w grupie ryzyka. Oto kilka wskazówek, które możesz zastosować, aby zminimalizować ryzyko zakrzepów krwi:
Jeśli stosujesz dwuskładnikowe tabletki antykoncepcyjne i znajdujesz się w grupie podwyższonego ryzyka zakrzepicy, rozważ zmianę metody zapobiegania ciąży w celu zminimalizowania prawdopodobieństwa zachorowania.
Alternatywą mogą być na przykład minipigułki, które nie zawierają estrogenu.
Trwają obecnie badania nad rolą progesteronu w rozwoju skrzepów krwi, jednak jak do tej pory nie wykazano związku pomiędzy zakrzepicą a stosowaniem jednoskładnikowej doustnej antykoncepcji. Dalsze badania są konieczne w przypadku środków transdermalnych, dopochwowych, wewnątrzmacicznych i przeznaczonych do iniekcji.
Ryzyko zakrzepów krwi u kobiet stosujących dwuskładnikowe hormonalne środki antykoncepcyjne | ||
---|---|---|
Składnik aktywny: | Przykłady marek: | Ryzyko (w przybliżeniu): |
Lewonorgestrel | Loette, Microgynon | 0.05 - 0.07% kobiet |
Dienogest | Qlaira | |
Noretysteron | Activelle, Synfase, Novofem, | |
Norgestymat | Cilique, Amorina | |
Nomegestrol | Zoely | |
Etonogestrel | NuvaRing, SyreniRing | 0.06 - 0.12% kobiet |
Norelgestromin | Plastry Evra | |
Drospirenon | Yaz, Yasmin, Eloine | 0.09 -0.12% kobiet |
Desogestrel | Mercilon, Marvelon, Gedarel, | |
Gestoden | Akizza, Femodette, Sunya, Millinette, Katya, Femodene | 0.11% kobiet |
Dla porównania – 2 na 10000 kobiet (0.02%), które nie stosują dwuskładnikowej antykoncepcji hormonalnej i nie są w ciąży, każdego roku doświadcza zakrzepów żylnych.
Aby maksymalnie zminimalizować ryzyko zakrzepów krwi, rozważ stosowanie niehormonalnych metod zapobiegania ciąży, takich jak prezerwatywy lub miedziana wkładka domaciczna. Dla kobiet z grypy wysokiego ryzyka zakrzepicy może się to okazać najlepszą alternatywą.
Dlatego tak ważne jest to, aby podczas konsultacji z lekarzem być całkowicie szczerym na temat swojego stanu zdrowia i stylu życia. Tylko wtedy będzie on w stanie zalecić najbardziej odpowiednią metodę antykoncepcji, której stosownie będzie wiązało się z najmniejszym ryzykiem działań niepożądanych, a jednocześnie zapewni skuteczną ochronę przed ciążą.
Wybierz lek,
dawkę i ilość
Wypełnij formularz
medyczny
Lekarz wystawi
receptę
Apteka wyśle
zamówienie