Trądzik

Trądzik pospolity to choroba skóry, która objawia się stanem zapalnym powodującym występowanie zaskórników, krostek i grudek (tzw. pryszczy) na twarzy, plecach i klatce piersiowej. W tych miejscach występują największe skupiska gruczołów łojowych i w przypadku ich nieprawidłowej pracy dochodzi do łojotoku.

Łojotok, powodujący trądzik wiąże się przede wszystkim ze zmianami hormonalnymi, stąd jego częste występowanie w okresie dojrzewania (nazywany jest także trądzikiem młodzieńczym lub hormonalnym). U większości osób, które przechodziły tę chorobę w okresie pokwitania, objawy ustępują po przekroczeniu około dwudziestego roku życia, ale są również przypadki, w których zmiany skórne utrzymują się znacznie dłużej.

Fazy rozwoju trądziku

Trądzikowe zmiany skórne mogą nasilać się wraz z rozwojem choroby. Trądzik może mieć przebieg łagodny, umiarkowany lub ostry. Zazwyczaj wyróżnić można trzy kolejne fazy schorzenia:

• W pierwszej fazie nadprodukcja łoju powoduje, że powstają zaskórniki - białe lub czarne kropeczki nazywane często wągrami. Widoczne są na twarzy, ramionach, dekolcie i plecach.
• W drugiej fazie choroby w miejscach dotkniętych łojotokiem dochodzi do stanu zapalnego i pojawiają się czerwone grudki i krostki. W tej fazie można mówić o umiarkowanym nasileniu choroby.
• U niektórych pacjentów, przede wszystkim płci męskiej, dochodzi do trzeciej, ciężkiej fazy choroby. Sino-czerwone, duże krosty, w środku wypełnione są ropą. Zapalenie obejmuje głębsze warstwy skóry. Wykwity pozostawiają po sobie trwałe blizny.

Co wywołuje trądzik? Trądzik pojawia się zwłaszcza w miejscach o zwiększonym występowaniu gruczołów łojowych. To dlatego, że gruczoły te produkują sebum (łój skórny), które jest naturalną substancją nawilżającą i ochronną skóry. Nadprodukcja łoju prowadzi jednak do rogowacenia komórek, które wyprowadzają łój. Zrogowaciałe komórki nie mogą dobrze odprowadzać łoju (zablokowane zostaje ujście przewodu odprowadzającego). Łój, który nie ma możliwości wydostania się przez skórę, zaczyna nadmiernie gromadzić pod nią. W ten sposób powstają zaskórniki.

Nagromadzenie zrogowaciałego i łoju na skórze przyczynia się do rozwoju Propionibacterium acnes. Bakterie te są stale obecne na powierzchni skóry i nie są niebezpieczne, jednak ich namnożenie wywołuje stan zapalny. Wykwity skórne stają się wtedy duże, czerwone i bolesne.

Dlaczego dochodzi do nadprodukcji łoju?

Nadmierna produkcja łoju często wiąże się z nadmiernym wydzielaniem androgenów - męskich hormonów płciowych produkowanych przez gonady nadnercza, które mogą pobudzać pracę gruczołów łojowych. Łojotok może być również spowodowany zwiększeniem dostępności androgenów, spowodowanym obniżeniem poziomu białka wiążącego te hormony płciowe. Zmiana poziomu androgenów w organizmie może mieć związek z pokwitaniem (dojrzewaniem płciowym).

Do dużo rzadszych przyczyn występowania trądziku hormonalnego u kobiet należą także zespół Cushinga oraz zespół policystycznych jajników (PCOS), które również związane są z zaburzeniami hormonalnymi.

Trądzik a czynniki genetyczne

Rozwój zmian trądzikowych bardzo często związany jest także z czynnikami genetycznymi. Od rodziców możemy odziedziczyć skłonność do tej choroby. Większość osób, która cierpi z powodu uporczywego trądziku, ma wśród bliskich krewnych osoby, które także chorują lub chorowały z jego powodu. Szacuje się, że czynniki genetyczne przyczyniają się do rozwoju trądziku nawet u 80% chorych.

Trądzik a palenie papierosów

Badanie opublikowane na łamach Journal of the American Academy of Dermatology potwierdziło również pozytywną korelację między obecnością trądziku zaskórnikowego a paleniem papierosów. Aż u 93% badanych należących do grupy palącej zaobserwowano występowanie zmian trądzikowych. Ponadto, dermatolodzy ustalili, że istnieje powiązanie między nasileniem choroby a liczbą wypalanych papierosów. U 58% badanych, którzy zadeklarowali, że sięgają po co najmniej 20 papierosów dziennie, zdiagnozowano ciężką postać choroby.

Trądzik a nabiał i cukier

Wielu ekspertów twierdzi, że czynniki takie jak spożywanie nabiału oraz produktów o wysokim indeksie glikemicznym powoduje trądzik. Badania pokazują jednak, że jedzenie słodyczy lub nabiału nie powoduje trądziku, jednak są one powiązane. Białka w nabiale mogą oddziaływać na informację genetyczną, co może prowadzić do stanów zapalnych lub/i zwiększonej produkcji łoju, co może przyczyniać się do powstawania trądziku. W przypadku produktów o wysokim indeks glikemiczny np. słodycze, chleb, ser, czy piwo może zwiększać ilości wytwarzanej insuliny przez organizm, co może stymulować stany zapalne i przyczyniać się do pogorszenia stanu zdrowia w tym trądziku.

Trądzik w ciąży

W organizmie kobiety podczas ciąży zwiększa się poziom progesteronu i androgenów. Te wahania hormonalne pobudzają gruczoły łojowe, które zwiększają wydzielanie sebum. Zablokowanie ujścia gruczołów doprowadza do rozwoju bakterii, co w efekcie prowadzi do pojawienia się trądziku. U kobiet w ciąży trądzik występuje najczęściej w okolicach twarzy i pleców.

Leczenie trądziku w czasie ciąży jest trudne ze względu na to, że większość leków szkodzi płodowi. Środki farmakologiczne zawierające tetracyklinę, kwas salicylowy, tretinon i izotretynoinę są w ciąży przeciwwskazane. Z tego względu podstawą leczenia trądziku w ciąży powinna być delikatna pielęgnacja oraz łagodne kosmetyki na trądzik w ciąży np. preparaty z alantoiną, wyciągiem z cynku lub zielonej herbaty. Warto zapoznać się z naturalnymi i domowymi sposobami na trądzik, jak i zwrócić uwagę na odpowiednią dietę. Należy pamiętać, że przed zastosowaniem jakiegokolwiek środka - farmakologicznego, czy domowego powinno się skonsultować z lekarzem.

Inne czynniki

Do nadprodukcji gruczołów łojowych może dojść także w wyniku nadmiernego stresu. Dlatego też sytuacje wywołujące stres mogą powodować nasilenie zmian i powstawanie większej liczby wykwitów.

Trądzik pojawia się u niektórych osób pod wpływem zażywania leków. Do powstania zmian skórnych mogą przyczyniać się między innymi leki antydepresyjne, hormonalne (w tym niektóre tabletki antykoncepcyjne), kortykosteroidy, witamina B12, jod oraz barbiturany.

U niektórych pacjentów (ok. 15%) zmiany trądzikowe wzmagają się pod wpływem potu, od zaostrzenia dochodzi w gorącym i wilgotnym klimacie.

Trądzik może być wywołany również poprzez używanie nieodpowiednich kosmetyków, podkładów, pudrów, czy róży, które mogą powodować zatykanie porów i rozwój zmian trądzikowych. Mówimy wtedy o trądziku kosmetycznym.

Lekarze mówią także o trądziku zawodowym. Występuje on u osób, które w swojej pracy narażone są na oddziaływanie szkodliwych substancji, takich jak oleje, ropę naftową, pyły, czy chlor. Mogą one niszczyć mieszki włosowe i prowadzić do zmian skórnych i blizn. Choroba najsilniejsza jest tam, gdzie skóra ma bezpośredni kontakt ze szkodliwymi substancjami.

Głównym objawem trądziku jest nasilony łojotok, powodujący wykwity w postaci zaskórników. Specjaliści wyróżniają dwa rodzaje zaskórników niezapalnych:

• otwarte - zaskórniki otwarte mają na czubku otwór, przez który przedostaje się masa łojowo-rogowa. Są one ciemno zabarwione na czubku (tzw. blackhead).
• zamknięte - zaskórniki zamknięte, powstają w wyniku nagromadzenia martwych komórek u ujścia gruczołów łojowych. Są one niewielkie i mają kolor biały (tzw. whitehead).

Ponadto w przebiegu trądziku może dojść do powstania zmian zapalnych: grudek, krost, nacieków zapalnych, cyst i guzków. Objawy zapalne spowodowane są rozmnażaniem się bakterii Propionibacterium acnes. Może także dojść do powstawania zmian pozapalnych – przebarwień, blizn zanikowych, blizny przerosłych, czy bliznowców

Objawy trądziku występują zazwyczaj w miejscach, gdzie wydzielane jest najwięcej sebum. Na twarzy zmiany chorobowe pojawiają się niemal u wszystkich chorych (99%). Ponadto może być zlokalizowany na plecach i klatce piersiowej.

Postacie kliniczne trądziku

Specjaliści wymieniają kilka odmian trądziku pospolitego, które różnią się od siebie objawami:

• trądzik młodzieńczy (acne juvenilis) – charakterystyczny jest dla okresu dojrzewania. Zazwyczaj pojawia się po 11 roku życia i ustępuje ok. 20 roku życia (niekiedy, częściej u mężczyzn, trwa nawet do 30 roku życia). Trądzik, o różnym nasileniu, dotyka nawet 50–95% młodych osób obu płci. Zmiany skórne - zaskórniki i wykwity grudkowe - pojawiają się głównie na twarzy i plecach
• trądzik ropowiczy (acne phlegmonosa) – to ciężka postać trądziku pospolitego, która charakteryzuje się obecnością ropnych torbieli. Torbiele, po zagojeniu, pozostawiają na skórze blizny. Zmiany zlokalizowane są najczęściej na twarzy, plecach oraz klatce piersiowej. Częściej dotyka mężczyzn. Trądzik pospolity może przybrać postać ropowniczą, na skutek nieodpowiedniej pielęgnacji i leczenia.
• trądzik skupiony (acne conglobata) – to również ciężka postać trądziku pospolitego, dotykająca głównie mężczyzn. Charakteryzują ją głębokie nacieki i torbiele ropne oraz bardzo duże zaskórniki. Pojawiają się na twarzy, klatce piersiowej oraz plecach, a także na ramionach, pośladkach, w pachwinach i na owłosionej skórze głowy. Podczas gojenia mogą powstawać blizny.
• trądzik bliznowcowy (acne keloidea) – postać choroby, która zaczyna się zapaleniem mieszków włosowych i powstawaniem wykwitów. W ich obrębie tworzą się blizny przerostowe i bliznowce.
• trądzik z objawami ogólnymi i ciężkim przebiegiem (acne fulminans) – ta ciężka postać schorzenia może dotykać młodych mężczyzn. Oprócz zmian skórnych pojawiają się objawy takie jak bóle stawów, gorączka, lekarz może stwierdzić również leukocytozozę i wysokie OB. W obrazie RTG mogą pojawić się zmiany w stawie mostkowo-obojczykowym.
• trądzik posterydowy - ta postać trądziku jest konsekwencją stosowania sterydów - leków zawierających glikokortykosteroidy. Są to substancje o silnym działaniu przeciwzapalnym, które mimo dużej skuteczności w eliminacji stanów zapalnych, zmniejszają zdolność skóry do regeneracji. Trądzik posterydowy pojawia się najczęściej w okolicy klatki piersiowej, szyi, pleców i ramion. Jego objawy to zaczerwienienie i rumień skóry, miejscowe złuszczanie się skóry, niewielkie swędzące i twarde guzki, żółte lub białe plamki, obrzęki przypominające cysty, czerwone grudki.

Trądzik, a zwłaszcza jego ciężkie przypadki, może mieć negatywne skutki zarówno fizyczne, jak i psychiczne na osoby, które zmagają się z tą chorobą.

Blizny potrądzikowe

Zmiany skórne, takie jak krostki, zaskórniki, grudki oraz torbiele ropne wiążą się z dużym dyskomfortem, stanami zapalnymi oraz potencjalnymi infekcjami bakteryjnymi. Jednak blizny po trądziku mogą powodować równie dużo problemów, jak trądzik. Są one nieestetyczne, a ich leczenie to trudny i długotrwały proces.

Blizny potrądzikowe to zmiany skórne, które są efektem uszkodzenia skóry właściwej i zastąpieniu jej tkanką łączną włóknistą. Blizny te przyjmują postać zapadnięć i wgłębień o nieregularnym kształcie oraz różnej głębokości i wielkości. Można wyróżnić następujące rodzaje blizn potrądzikowych:

• blizny zanikowe – pofałdowana skóra lub wgłębienia o różnej wielkości i głębokości;
• blizny przerostowe – grube, twarde, wypukłe guzki;
• przebarwienia – zazwyczaj różowe lub jasnobrązowe plamy na skórze.

Ponad 90% osób z trądzikiem zmaga się z bliznami potrądzikowymi. Blizny są najczęściej spowodowane nieprawidłowym leczeniem lub często popełnianymi błędami w pielęgnacji skóry trądzikowej m.in. wyciskanie krost, lub rozdrapywanie zaskórników. Może to prowadzić do infekcji bakteryjnej oraz stanów zapalnych, co w efekcie uszkadza tkankę skórną, która nie goi się w prawidłowy sposób. Badania pokazują, że blizny mogą występować również u osób, które mają genetyczne predyspozycje do ich tworzenia się.

Zaburzenia psychiczne

Trądzik jest dla wielu osób wstydliwą dolegliwością. Pojawienie się zmian skórnych wywołanych chorobą może stać się przyczyną powstawania kompleksów oraz zaburzeń psychicznych. Stres oraz wstyd powodują nie tylko pogłębianie się problemów psychicznych, ale także nasilenie problemów skórnych.

Długotrwałe i trudne do leczenia problemy dermatologiczne mogą być przyczyną obniżonego nastroju, niskiej samooceny oraz problemów z akceptacją swojego wyglądu, co może prowadzić do depresji lub stanów lękowych.

Nie ma jednego, skutecznego w każdym przypadku sposobu na zapobieganie trądzikowi, ale podjęcie pewnych kroków może zmniejszyć ryzyko wystąpienia trądzikowego zapalenia skóry. W ramach profilaktyki stosuje się produkty do pielęgnacji skóry, które nie zatykają porów - oznaczanych jako "non comedogenic" (niekomedogenne) i "non acnegenic". Warto wyrobić sobie nawyk mycia twarzy dwa razy dziennie oraz po ćwiczeniach fizycznych, jednak nie należy popaść w przesadę. Zbyt częste oczyszczanie skóry może powodować efekt odwrotny do zamierzonego, czyli wywołać nadmierne wydzielanie sebum, co może nasilić zmiany chorobowe.

Dokładny demakijaż twarzy przed snem i ograniczenie dotykania cery w ciągu dnia mogą mieć zbawienny wpływ na przeciwdziałanie rozwojowi trądziku. Po każdym umyciu twarzy należy pamiętać o jej nawilżeniu kremem. Nie należy dopuścić do jej przesuszenia.

Warto także zwrócić uwagę na to, jakich kosmetyków używamy. Najlepiej sięgnąć po dermokosmetyki dostępne w aptekach. Zawsze warto zwrócić uwagę na skład kosmetyku i w razie wątpliwości, skonsultować się z dermatologiem.

Ponieważ do rozwoju trądziku może dojść pod wpływem nadmiernego wydzielania sebum spowodowanego stresem, spokojny tryb życia i odpowiednia ilość snu mają ogromne znaczenie w zapobieganiu rozwojowi choroby.

Zaleca się również spożywanie zdrowych, naturalnych i lekkostrawnych produktów, które mogą pomóc oczyścić organizm z toksyn. Dieta na trądzik powinna być różnorodna i bogata w witaminy, minerały, mikroelementy oraz nienasycone kwasy tłuszczowe. Należy unikać wszystkim produkty wysokoprzetworzonych, czyli produktów, do których w procesie obróbki przemysłowej dodawane są duże ilości cukru, tłuszczu, soli, konserwantów, wzmacniaczy smaku i zapachu, barwników, emulgatorów itd. Zaleca się również ograniczenie spożywania alkoholu oraz ostrych potraw i przypraw.

Osoby, u których pojawi się trądzik, powinny udać się na wizytę do lekarza dermatologa. Nie należy samodzielnie leczyć choroby, gdyż nieodpowiednia pielęgnacja może doprowadzić do pogorszenia zmian skórnych. Nie wolno również wyciskać wyprysków, gdyż może to prowadzić do powstania trwałych blizn.

Leczenie zewnętrzne

Dostępnych jest wiele różnych metod leczenia trądziku, wybór jednej z nich zależy przede wszystkim od stopnia nasilenia zmian skórnych. Do najpopularniejszych sposobów leczenia trądziku zalicza się stosowanie preparatów dostępnych bez recepty, takich jak kremy, balsamy, mydła i żele, w których skład wchodzą kwasy AHA, nadtlenek benzoilu, kwas salicylowy oraz siarka. Mogą one być bardzo pomocne przy umiarkowanym trądziku, jednak jego ostre formy skutecznie leczy się środkami dostępnymi na receptę. Przeciwtrądzikowo działają także retinoidy, kwasowe pochodne witaminy A, które zmniejszają zatykanie się porów skóry.

Leczenie wewnętrzne

Przepisana przez lekarza terapia ma zwykle albo charakter antybiotykowy (zwalcza znajdujące się na skórze bakterie). Najczęściej lekarze przepisują antybiotyk z grupy tetracyklin, czyli minocyklinę, oksytetracyklinę lub doksycyklinę. Działają one bakteriostatycznie, hamują biosyntezę białek bakterii. Dzięki temu bakterie nie mogą się rozprzestrzeniać, a układ immunologiczny jest w stanie samodzielnie zwalczyć chorobę.

Jeśli lekarz uzna, że trądzik ma podłoże hormonalne - spowodowany jest nadprodukcją nadrogenów, czyli męskich hormonów płciowych - zapisze leczenie regulujące gospodarkę hormonalną organizmu. U kobiet stosuje się w takim wypadku tabletki antykoncepcyjne o działaniu przeciw androgennym takie jak np. Diane 35, Midiana lub Yasminelle.

Oprócz leków lekarz może zalecić suplementację witamin o właściwościach przeciwłojotokowych, takich jak amid kwasu nikotynowego (wit. PP), witamina. B2 i witamina C.

Dieta

Nie ma naukowych dowodów na to, aby dieta była skuteczna w walce z trądzikiem. Może natomiast wspomóc leczenie. Warto ponadto wiedzieć, jakie pokarmy, mogą zwiększać prawdopodobieństwo powstawania pryszczy.

Przede wszystkim warto zadbać o to, aby z naszej diety zniknęły produkty wysokoprzetworzone. Fast Foody, kolorowe napoje, słodycze zawierające sztuczne barwniki i aromaty oraz konserwanty powinny zniknąć z Twojego jadłospisu na stałe.

Po drugie należy się wystrzegać wysoko nasyconych kwasów tłuszczowych, które znajdują się m.in. w smażonych potrawach, tłustych mięsach, chipsach itp. Warto zrezygnować również z ostrych przypraw, które mogą przyczyniać się do powstawania pryszczy.

W diecie osób zmagających się z trądzikiem powinno znaleźć się jak najwięcej naturalnych produktów. Posiłki najlepiej przygotowywać w domu. Warto sięgnąć po produkty bogate w witaminę A, witaminy z grupy B, cynk i błonnik.

Domowe sposoby na trądzik

Naturalne i domowe sposoby na trądzik są skutecznym wsparciem leczenia farmakologicznego. Stosuje się je w celu złagodzenia objawów, poprawienia wyglądu cery i przyspieszenia regeneracji naskórka. Sprawdzają się także u osób, u których pojawiły się blizny.

Leczenie choroby powinno odbywać się w poradni dermatologicznej, ale warto sięgnąć także po sprawdzone sposoby, z których można korzystać w domu. Domowe metody leczenia trądziku są skutecznym wsparciem terapii farmakologicznej ustalonej przez lekarza dermatologa. Opierają się wyłącznie na naturalnych składnikach. Jednym z elementów jest także właściwa pielęgnacja podrażnionej i chorej skóry. Domowe sposoby na trądzik łagodzą objawy, przyspieszają regenerację cery i chronią ją przed działaniem szkodliwych czynników.

Najbardziej znane i przynoszące rezultaty naturalne sposoby leczenia trądziku to:

• stosowanie olejków na trądzik – olejki eteryczne wykazują działanie antybakteryjne, przeciwzapalne, nawilżające i odżywcze. Dodatkowo normalizują pracę gruczołów łojowych i chronią skórę przed działaniem szkodliwych czynników zewnętrznych. Szczególnie polecane jest smarowanie twarzy preparatami zawierającymi olejek herbaciany, różany i lawendowy. Warto wypróbować także olej rycynowy;
• przemywanie twarzy tonikiem na bazie ogórka – ogórek zielony ma dużo witamin (A, C, E), dzięki czemu działa odżywczo na skórę i wspomaga jej regenerację. Aby zrobić tonik z ogórka, należy zetrzeć go na tarce i wymieszać w miseczce z ciepłą wodą i łyżeczką miodu. Po 2–3 godzinach przelać roztwór przez sitko do szczelnej buteleczki. Tak przygotowaną miksturą można przemywać twarz 2 razy dziennie – rano i wieczorem przed nałożeniem kremu.

Naturalne sposoby na trądzik, które cechują się wysoką skutecznością, to samodzielnie wykonane maseczki. Są one oparte na składnikach, które wykazują liczne właściwości lecznicze. Metodę tę można stosować 2–3 razy w tygodniu. Świeżo przygotowaną maseczkę należy nałożyć na oczyszczoną skórę twarzy i zmyć ciepłą wodą po około 10–15 minutach.

Najbardziej polecane domowe maseczki na trądzik to te na bazie:

• miodu i soku z cytryny,
• kurkumy, miodu i jogurtu naturalnego,
• płatków owsianych, mleka i miodu,
• rumianku, siemienia lnianego i rozmarynu,
• truskawek, miodu i jogurtu naturalnego.

Czy euroClinix można kupić leki na trądzik?

Osoby, które poszukują możliwości zakupienia leków na receptę przez Internet, mogą skorzystać z usług kliniki internetowej euroClinix. Nasza klinika oprócz sprzedaży leków oferuje także bezpłatne konsultacje lekarskie online, na podstawie których (przy braku przeciwwskazań) wystawiane są recepty na lek. Wszystkie środki wysyłane są z licencjonowanej apteki. Szczegóły dostawy znajdują się w sekcji “Wysyłka” na dole strony. W przypadku jakichkolwiek pytań prosimy o kontakt z Działem Obsługi Klienta.

Ile kosztują leki na trądzik?

Ceny leków na trądzik podano na stronie poszczególnych produktów. Możesz je sprawdzić przed złożeniem zamówienia. Cena leków w euroClinix zależy od rodzaju środka, wielkości opakowania oraz dawki leku.

Prosimy zauważyć, że w euroClinix w cenę leków, wliczono całą usługę medyczną kliniki internetowej. Oznacza to, że płacisz tylko raz, konsultację z lekarzem, wystawienie recepty oraz ekspresową wysyłkę otrzymujesz gratis.

Czy można kupić leki na trądzik bez recepty?

Leki na trądzik bez recepty dostępne są w większości aptek. Są to dermokosmetyki i suplementy diety, które mają za zadanie łagodzić objawy choroby i poprawić wygląd skóry. Pomimo że nie są one przepisywane przez lekarza, wybór środków warto skonsultować z dermatologiem, który pomoże wybrać najodpowiedniejsze środki.

Leki bez recepty na trądzik nie leczą jednak przyczyn problemu. Jeśli choroba u kobiet spowodowana jest przez zaburzenia gospodarki hormonalnej, konieczne może być stosowanie tabletek antykoncepcyjnych. Są one dostępne jedynie na receptę.

W przypadku cięższego przebiegu choroby stosuje się antybiotyki, które również muszą zostać przepisane przez lekarza na podstawie wywiadu medycznego. Jeśli nie posiadasz recepty, możesz skorzystać z oferty euroClinix. Zarówno tabletki antykoncepcyjne, jak i antybiotyki na trądzik, mogą zostać przepisane przez naszego specjalistę, na podstawie internetowej konsultacji medycznej.