Ciśnienie rozkurczowe i skurczowe

Skurczowe ciśnienie krwi na ciśnieniomierzu przedstawione jest jako wartość górna. Określa ona moc, z jaką krew zaczyna krążyć w naczyniach na skutek skurczu mięśnia sercowego. Skurcz mięśnia, powoduje wypchnięcie krwi do aorty, skąd przedostaje się ona do innych tętnic i naczyń krwionośnych.

Ciśnienie rozkurczowe krwi na ciśnieniomierzu przedstawione jest jako wartość dolna. Określa ona ciśnienie krwi występujące pomiędzy uderzeniami serca, kiedy mięsień sercowy pozostaje w spoczynku. Serce oraz tętnice rozkurczają się, zmniejszając ciśnienie w naczyniach krwionośnych.

Normą przyjętą dla ciśnienia tętniczego krwi jest 120/80 mm Hg. 120 to wartość ciśnienia skurczowego, 80 rozkurczowego.

Kiedy wartość ciśnienia skurczowego i rozkurczowego jest zbyt wysoka?

Jeżeli ciśnienie skurczowe przekracza 140 mm Hg, mamy do czynienia z nadciśnieniem. Gdy wartość ta waha się pomiędzy 120 i 140 mm Hg, jest to sygnał że istnieje ryzyko wystąpienia nadciśnienia i należy wówczas regularnie mierzyć ciśnienie krwi.

W przypadku ciśnienia rozkurczowego, za nieprawidłową uznawana jest wartość powyżej 90 mm Hg. Jeśli waha się ona pomiędzy 80 mm Hg i 90 mm Hg jest to sygnał alarmujący i powód do wykonywania regularnych pomiarów ciśnienia tętniczego.

Co robić w przypadku podwyższonego ciśnienia skurczowego lub rozkurczowego?

Kiedy wartość ciśnienia skurczowego i rozkurczowego jest zbyt niska?

Gdy wartość ciśnienia skurczowego spada poniżej 100 mm Hg u mężczyzn i poniżej 90 mm Hg u kobiet, można mówić o niedociśnieniu lub hipotensji. Choć to przypadłość znacznie mniej groźna od nadciśnienia, może mieć znaczny wpływ na jakość życia, a gdy dochodzi do nagłych spadków ciśnienia, może być niebezpieczna.

O niedociśnieniu można również mówić, gdy wartość rozkurczowego ciśnienia krwi wynosi mniej niż 60 mm Hg u kobiet i 70 mm Hg u mężczyzn.

Dodatkowym wskaźnikiem prawidłowego ciśnienia krwi jest tzw. ciśnienie tętna. Jest to różnica pomiędzy ciśnieniem skurczowym, a rozkurczowym krwi. U zdrowej osoby dorosłej stosunek ciśnienia skurczowego do rozkurczowego zazwyczaj wynosi ok. 30 do 50 mm Hg i nie powinien przekraczać 55 mm Hg. Należy jednak pamiętać, że ciśnienie rozkurczowe można prawidłowo zmierzyć jedynie ciśnieniomierzem zegarowym – jeżeli różnica pomiędzy ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym krwi jest za wysoka w pomiarze domowym, elektronicznym aparatem – zapewne wynika to z wady produktu, źle wykonanego pomiaru lub wyczerpujących się baterii.

Wysoka różnica pomiędzy skurczowym i rozkurczowym ciśnieniem krwi, czyli wysokie ciśnienie tętna, jest niebezpieczne dla osób starszych, powyżej 65 roku życia. Zbyt duże ciśnienie tętna (niezależnie od wysokości ciśnienia skurczowego) niesie za sobą ryzyko wystąpienia zawału serca, udaru mózgu, niewydolności nerek. Lekarze nie są zgodni, czy wysoka różnica pomiędzy ciśnieniem skurczowym i rozkurczowym, jest niebezpieczna w przypadku osób młodych.

Kiedy dochodzi do podwyższenia ciśnienia tętna?

Do wzrostu różnicy pomiędzy skurczowym i rozkurczowym ciśnieniem krwi dochodzi:

• podczas wysiłku fizycznego, kiedy wzrasta jedynie ciśnienie skurczowe serca (wynik powinien unormować się po ok. 10 minutach) ;
• podczas gorączki (wynik powinien unormować się po ustąpieniu dolegliwości) ;
• u osób z niedokrwistością;
• u osób cierpiących na nadczynność tarczycy;
• u osób cierpiących na niedomykalność zastawki aortalnej;
• u osób starszych, z powodu sztywnienia naczyń tętniczych (najczęstszy powód podwyższenia ciśnienia tętna).

Do dodatkowych czynników podwyższających ryzyko wysokiego ciśnienia tętna zalicza się:

• cukrzycę;
• palenie papierosów;
• nadwagę.

O izolowanym nadciśnieniu skurczowym można mówić, w momencie gdy ciśnienie skurczowe przekracza 140 mm Hg, rozkurczowe natomiast nie jest wyższe niż 90 mm Hg. Ten rodzaj nadciśnienia dotyka przede wszystkim osoby starsze, głównie kobiety.

Izolowane nadciśnienie skurczowe jest równie niebezpieczne dla zdrowia jak zwykłe nadciśnienie i jak wcześniej wspomniano, może prowadzić do występowania chorób serca, udaru i niedoczynności nerek. Ciśnienie tętna ma bezpośredni wpływ na pracę serca. Może także przyczyniać się do rozwoju miażdżycy.

Jak leczyć izolowane nadciśnienie skurczowe?

U osób z izolowanym nadciśnieniem skurczowym konieczne jest wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Przyjmowane leki powinny obniżać ciśnienie skurczowe, a jednocześnie nie powodować spadku ciśnienia rozkurczowego. Zalicza się do nich m.in. diuretyki tiazydowe, diuretyki tiazydopodobne oraz antagonistów wapnia z grupy pochodnych dihydropirydynowych.

Ponadto przy izolowanym nadciśnieniu skurczowym niebagatelne jest znaczenie diety i szeroko pojętego zdrowego trybu życia. Stanowczo odradza się palenia papierosów, spożywania znacznych ilości alkoholu i tłustych posiłków. Dieta powinna być lekkostrawna, bogata w owoce i warzywa. Warto także pamiętać o regularnej aktywności fizycznej.

Podczas pomiaru ciśnienia krwi bierze się pod uwagę dwie wartości: ciśnienie skurczowe, mierzone w momencie skurczu serca oraz rozkurczowe mierzone w momencie odpoczynku serca. Wartości te przedstawione są na ciśnieniomierzu jedna pod drugą, z czego wyższa oznacza ciśnienie skurczowe, a niższa rozkurczowe.

Do pomiaru używa się ciśnieniomierzy elektronicznych lub zegarowych. Mierzenie ciśnienia jest bezbolesne i nieinwazyjne. Ciśnieniomierz elektroniczny składa się z niewielkiego monitora, na którym wyświetlane są wyniki pomiaru, oraz z przymocowanego do niego automatycznie nadmuchiwanego rękawa, który nakłada się zazwyczaj na przedramię, nadgarstek lub ramię. Po włączeniu ciśnieniomierza, rękaw napełnia się powietrzem, a na monitorze pojawia się wynik pomiaru, przedstawiający wartości skurczowego i rozkurczowego ciśnienia krwi, np. 120 na 80. Należy pamiętać, że ciśnieniomierze elektroniczne mierzą jedynie ciśnienie skurczowe. Ciśnienie rozkurczowe jest natomiast wyliczane na podstawie specjalnego algorytmu.

Ciśnieniomierz zegarowy używany jest w gabinetach lekarskich. Ponieważ jest on trudniejszy w samodzielnym użyciu, zazwyczaj nie jest polecany do stosowania w domu – chyba, że pacjent zostanie odpowiednio przeszkolony. Wynik uzyskany takim ciśnieniomierzem (jeżeli pomiar był wykonany prawidłowo) jest jednak dokładniejszy, bowiem mierzy on zarówno skurczowe jak i rozkurczowe ciśnienie krwi. Ciśnieniomierz zegarowy składa się z mankietu, pompki oraz zegara, na którym wyświetla się wynik.

O czym należy pamiętać przed wykonaniem pomiaru ciśnienia skurczowego i rozkurczowego krwi?

Zanim przystąpisz do pomiaru ciśnienia krwi, niezależnie czy dokonujesz go sam, czy robi to lekarz, powinieneś się odpowiednio przygotować. Pozwoli to na uzyskanie miarodajnych wyników. Oto najważniejsze zasady, o których należy pamiętać przed dokonaniem pomiaru:

• nie należy pić kawy przez przynajmniej pół godziny przed planowanym pomiarem;
• nie należy jeść obfitych posiłków, przez minimum godzinę przed planowanym pomiarem ciśnienia;
• nie należy palić tytoniu przez minimum pół godziny przed planowanym pomiarem ciśnienia;
• zanim przystąpi się do pomiaru należy usiąść w wygodnej pozycji i odczekać kilka minut;
• nie należy dokonywać pomiaru bezpośrednio po wysiłku;
• nie należy wykonywać pomiaru, jeżeli czujesz się mocno zdenerwowany;
• jeżeli dokonuje się pomiaru ciśnienia krwi w domu, należy upewnić się, czy baterie w ciśnieniomierzu są dobrze naładowane.

Jak prawidłowo zmierzyć ciśnienie skurczowe i rozkurczowe krwi w domu?

Jeżeli zamierzasz dokonać pomiaru ciśnienia krwi samodzielnie, usiądź w wygodnej pozycji, rozluźnij się i odsłoń lewe ramię. Jeśli masz na sobie ciasne ubranie, które może uciskać tętnicę, zdejmij je. Na lewą rękę, ok. 2 cm powyżej łokcia załóż mankiet. Rękę oprzyj tak, aby była stabilna. Mankiet powinien znajdować się na wysokości serca, a rurka łącząca mankiet z monitorem powinna iść wzdłuż tętnicy. Po założeniu mankietu ciśnieniomierza odpocznij chwilę, weź kilka głębokich wdechów. Następnie włącz ciśnieniomierz. Mankiet nadmucha się automatycznie, a na monitorze pojawi się wynik pomiaru: na górze skurczowe, a na dole rozkurczowe ciśnienie krwi. Pomiar powinno się powtórzyć po ok. 5 minutach.

W klinice internetowej euroClinix dostępny jest szereg leków na nadciśnienie, takich jak: Bendroflumethiazide, Amlodypina, Lisinopril i Ramipril. Dzięki naszym internetowym usługom medycznym, istnieje możliwość zamówienia leków na receptę z dostawą do domu. Recepty wystawiane są przez lekarza na podstawie krótkiego formularza medycznego, który należy wypełnić podczas składania zamówienia. Leki wysyłane są prosto z apteki ekspresowym kurierem.